چرا باید در بارداری اسید فولیک خورد؟

اسید فولیک یا فولات نوعی ویتامین B است. اسید فولیک به بدن در ساختن سلول های سالم جدید کمک می کند. همه به اسید فولیک نیاز دارند. اسید فولیک بطور خاص برای زنانی ضروری است که می خواهند حامله شوند. دریافت مقدار کافی اسید فولیک در دوران قبل از بارداری و حین حاملگی به پیشگیری از بسیاری از نقص های مادرزادی مغز و ستون فقرات جنین کمک می کند. اسید فولیک در غذاهای زیر یافت می شود:
سبزیجات برگی سبز
میوجات
لوبیا، نخود و مغزهای خشک
نان، سریل و سایر فرآورده های غنی شده غلات و حبوبات

چرا در حاملگی به اسید فولیک نیاز داریم؟
اگر باردار هستید یا قرار است حامله شوید، حیاتی است که مقدار کافی اسید فولیک دریافت کنید، اسید فولیک شکل صناعی ویتامین B۹ است که فولات هم نامیده می شود.
اسید فولیک به پیشگیری از نقص های لوله عصبی (NTDs) کمک می کند، نقص های مادرزادی جدی که در ستون فقرات (مثل اسپاینا بیفیدا) و مغز (مثل اننسفالی) رخ می دهد. لوله عصبی بخشی از امبریو (رویان) است که ستون فقرات و مغز از آن تشکیل می شود. تقریبا سالانه ۳۰۰۰ مورد ابتلا به NTDها در ایالات متحده رخ می دهد.
نقص های لوله عصبی در مراحل اولیه تکاملی رخ می دهد، حتی قبل از اینکه زن بداند حامله است. به همین دلیل مصرف اسید فولیک قبل از حاملگی و باردار شدن از اهمیت حیاتی برخوردار است.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های (CDC) آمریکا گزارش کرده است زنانی که دوز توصیه شده اسید فولیک را حداقل یک بار در ماه قبل از لقاح و در طی سه ماهه اول حاملگی دریافت می کنند، ریسک نقص های لوله عصبی به بیشتر از ۷۰ درصد کاهش می یابد.
تحقیقات حاکی از آن است که مصرف اسید فولیک ممکن است به کاهش سایر نقص های مادرزادی هم کمک کند از جمله از شکاف کام، شکاف لب، انواع خاصی از نقص های مادرزادی پیشگیری می کند. اسید فولیک ریسک پره اکلامپسی را نیز کاهش می دهد، اختلال فشار خون جدی که تقریبا ۵ درصد تمامی زنان حامله را مبتلا می کند. اسید فولیک یکی از مواد مغذی ضروری برای بارداری است و می تواند یکی از علل مشکلات باروری باشد.
اسید فولیک چه نقش های دیگری در بدن دارد؟ بدن به این ماده مغذی برای ساختن سلول های قرمز طبیعی و پیشگیری از کم خونی نیاز دارد. اسید فولیک برای تولید، ترمیم و عملکرد DNA لازم است، نقشه ژنتیکی بدن که بلوک ساختمانی سلول های بدن را تشکیل می دهد. دریافت اسید فولیک کافی برای رشد سلولی سریع جفت و تکامل بچه نیز لازم است.

زن حامله به چه مقدار اسید فولیک نیاز دارد؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های (CDC) آمریکا هشدار داده است که تمامی افرادی که در سن باروری هستند بایستی روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند، علاوه بر اینکه غذاهای متنوع حاوی فولات دریافت می کنند؛ تا از نقص های مادرزادی بزرگی چون نقص های مغزی و نخاعی پیشگیری شود. برای اطمینان از دریافت اسید فولیک کافی و پیشگیری از نقص های مادرزادی، بایستی مصرف اسید فولیک قبل از حاملگی شروع شود.
با توجه به اینکه بیشتر حاملگی ها بدون برنامه ریزی و کنترل نشده رخ می دهد، بسیاری از موسسات ملی سلامت و از جمله دانشکده متخصصان زنان و زایمان آمریکا هشدار داده اند که بهتر است تمامی زنان سن باروری روزانه ۶۰۰ میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند.
بسیاری از مکمل ها و فرآورده های مولتی ویتامین موجود در بازار حاوی اسید فولیک نیز هست. اما بایستی برچسب آنها را چک کرده و از وجود مقادیر کافی اسید فولیک اطمینان حاصل شود. دقت داشته باشید که نباید بیشتر از ۱۰۰۰ میکروگرم اسید فولیک در روز دریافت کنید، مگر اینکه متخصص مراقبت بهداشتی برای شما تجویز کرده باشد. این مسئله بخصوص در کسانی اهمیت دارد که گیاه خوار هستند و گیاهخواران اکثرا به کمبود ویتامین B۱۲ مبتلا هستند و مصرف اسید فولیک زیادی موجب سخت شدن تشخیص این کمبود می شود
زنانی که در حاملگی های قبلی نوزادی با نقص لوله عصبی به دنیا آورده اند برای حاملگی های بعدی به دوز ۴۰۰۰ میکروگرم در روز نیاز دارند زیرا شانس ابتلای مجدد به نقص لوله عصبی هنوز ۳ تا ۵ درصد است.
زنانی که حاملگی دو قلو دارند نیز به دوز ۱۰۰۰ میلی گرم در روز اسید فولیک نیاز دارند. زنان دیابتی و کسانی که داروهای ضد تشنج مصرف می کنند در خطر بالای به دنیا آوردن نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی هستند و بایستی با مشورت پزشک متخصص زنان و زایمان خود دوز اسید فولیک روزانه را تعیین کنند.

چه غذاهایی سرشار از اسید فولیک است؟
هرچند مدیریت غذا و داروی آمریکا و بسیاری از کشورها اضافه کردن اسید فولیک به غذاهای فراوری شده از قبیل سریل، نان، پاستا و برنج را اجباری کرده اند، اما این همگانی نیست. بعضی از غذاهای صبحانه آمده نیز غنی سازی شده و حاوی مقدار توصیه شده روزانه اسید فولیک هستند.
این غذاهای غنی شده برای زنانی مفید است که قصد حامله شدن ندارند. اما زنانی که می خواهند حامله شوند از این طریق اسید فولیک کافی را دریافت نمی کنند. غذاهایی که بطور طبیعی سرشار از فولات هستند نیز منبع خوبی برای تامین اسید فولیک حاملگی نیستند. محققان نشان داده اند که بدن اسید فولیک مکمل ها را از اسید فولیک طبیعی بهتر جذب می کند. همچنین بخش بزرگی از فولات مواد غذایی حین ذخیره سازی و فراوری و پختن از بین می رود.
اگر غذاهای سرشار از فولات می خورید آن را مکمل داروی مکمل خود بدانید. منابع خوب اسید فولیک عبارتند از:
عدسی
لوبیا، نخود و مغزهای خشک
آووکادو
سبزیجات برگی سبز تیره مثل بروکلی، اسفناج، لوبیا سبز، جوانه گندم، بامیه
آب و عصاره مرکبات

علائم کمبود اسید فولیک چیست؟
نشانه های کمبود اسید فولیک می تواند مخفی باشد. ممکن است اسهال، کم خونی، افت اشتها و کاهش وزن و همچنین ضعف، زخم زبان، سردرد، تپش قلب و تحریک پذیری وجود داشته باشد.
در کمبود خفیف اسید فولیک ممکن است کلا علامت و نشانه ای وجود نداشته باشد. به هر حال بخاطر داشته باشید که دریافت مقدار کافی اسید فولیک برای تکامل اولیه جنین حیاتی است.