رفلاکس معده در بارداری، پیشگیری و درمان

بارداری ریسک ابتلا به سوزش سر معده یا ریفلاکس اسیدی را افزایش می­‌دهد. در طول سه ماهه اول بارداری، عضلات و ماهیچه­‌های مری غذا را به آرامی به سمت معده هدایت می­‌کند و زمان بیشتری طول می­‌کشد تا معده شما خالی شود. این امر به بدن شما زمان بیشتری در جذب مواد مغذی برای جنین می­‌دهد اما می‌تواند باعث سوزش معده شود. در طول سه ماهه سوم بارداری، رشد جنین می­‌تواند وضعیت معده را از حالت طبیعی خارج کند که این امر نیز می‌­تواند منجر به سوزش معده گردد. در شرایط غیر حاملگی، سوزش سر معده به راحتی و با موفقیت درمان می­‌شود زیرا انواع مختلفی از داروها وجود دارد که در کاهش سوزش معده موثر هستند. مشکل این است که بسیاری از داروها را نمی­‌توان در دوران بارداری استفاده کرد. این ضعف پس از زایمان حل می­‌شود.

سوزش معده در بارداری
اگر شما سوزش معده در دوران بارداری دارید که اغلب شما را از خواب بیدار می­کند، به محض از بین رفتن اثر دارو دوباره بازمی­‌گردد، یا علائم دیگری ایجاد می­‌کند ( مانند مشکل در بلعیدن، سرفه، کاهش وزن یا مدفوع تیره رنگ) ممکن است مشکل جدی­تری داشته باشید که نیاز به توجه ویژه دارد. متخصص زنان و زایمان احتمالا GERD را برای شما تشخیص دهد. این بدان معنی است که سوزش معده شما نیاز به کنترل دارد تا ازعوارض آن مانند آسیب مری در امان باشید. متخصص زنان و زایمان ممکن است چند داروی کاهش دهنده اسید معده به منظور کاهش علائم آن برای شما تجویز کند. اگر شما درباره اثرات داروها نگران هستید حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معالج می­‌تواند به کنترل علائم کمک کند، درحالیکه نوزاد متولد نشده از اثرات داروها در امان بماند.

علل
در طی هضم طبیعی، مواد غذایی از مری (مجرای بین دهان و معده) از طریق یک دریچه عضلانی که اسفنکتر مری (LES) نامیده می­‌شود، به سمت معده می­‌رود. LES بخشی از دریچه بین مری و معده است. این دریچه باز می­شود تا غذا از طریق آن عبور کند و سپس بسته می­‌شود تا از بازگشت اسید معده به سمت بالا جلوگیری کند. وقتی فرد سوزش معده یا ریفلاکس اسیدی دارد، LES به اندازه­ای ضعیف یا شل است که به اسید معده امکان بالارفتن به مری را می‌­دهد. این امر می­تواند باعث درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه شود. در دوران بارداری، اختلالات هورمونی می­تواند به ماهیچه­‌های مری از جمله LES اجازه دهد که بیشتر باز شود. نتیجه این است که اسیدهای بیشتری به مری بازمی­گردد، به ویژه هنگامی که فرد دراز کشیده باشد یا پس از خوردن یک وعده غذایی سنگین. علاوه بر این، همانطور که جنین در طول سه ماهه دوم و سوم رشد می­کند و رحم مادر برای این رشد بزرگتر می­شود، معده تحت فشار بیشتری قرار می­گیرد. این امر نیز می­تواند باعث شود که مواد غذایی و اسید معده به داخل مری بازگردد. همچنین مواد غذایی ممکن است در طی دوران بارداری باعث سوزش معده شود. تمام غذاهایی که در افراد غیرباردار باعث سوزش معده در بارداری می­شود، می­تواند در طی بارداری هم باعث سوزش در معده گردد، از جمله: شکلات، نعناع، نوشیدنی­های کافئین­دار (مانند قهوه، چای و نوشابه) و غذاهای چرب.

علائم سوزش معده در دوران بارداری
شایع­ترین علائم ریفلاکس اسیدی احساس سوزش در گلو یا قسمت فوقانی سینه بیمار است. بیمار ممکن است احساس تهوع داشته باشد. آروغ زدن و استفراغ نیز می­تواند از علائم ریفلاکس اسیدی باشد.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
سوزش معده در بارداریبا پزشک تماس بگیرید اگر بیمار:
سوزش شدید معده یا درد سینه داشته باشد.
علائم سوزش معده در بارداری با تغییر روش زندگی یا درمان بهبود نیابد.
تب، سردرد، حالت تهوع، یا استفراغ و سوزش معده داشته باشد.
هنگام خوردن احساس خفگی کند، بلع مشکل داشته باشد یا احساس کند که غذا در گلویش گیر کرده است.
کاهش وزن داشته باشد بدون اینکه رژیم خاصی برای آن داشته باشد.
استفراغ خونی یا قهوه­ مانند داشته باشد.
مدفوع تیره یا با تاخیر داشته باشد.
این موارد نیز ممکن است نشانه­‌هایی از شرایط پزشکی دیگر باشد که باید به موقع درمان شوند.

تشخیص
اغلب ریفلاکس اسیدی در دوران بارداری براساس علائم تشخیص داده می­شود. اما اگر زن حامله بعد از حاملگی هم این علائم را داشته باشد، پزشک تست­های بیشتری از او خواهد گرفت ازجمله آندوسکوپی فوقانی، تستی که در داخل قسمت فوقانی دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می­گیرد.

درمان سوزش معده در بارداری
درمان سوزش معده در بارداریآنتی اسیدهای بدون نسخه مانند Tums، Rolaids و Maalox ممکن است به زن باردار کمک کند که با علائم سوزش معده مقابله کند. داروهایی که از کربنات کلسیم یا منیزیم ساخته شده­اند گزینه­های خوبی هستند. هرچند بهتر است در طول سه ماهه آخر بارداری از مصرف منیزیم خودداری کند. منیزیم می­تواند با انقباضات در طول کار تداخل داشته باشد. بیشتر پزشکان توصیه می­کنند که از آنتی­اسیدهایی که حاوی سطح بالای سدیم هستند پرهیز شود. این آنتی­اسیدها می­توانند منجر به ایجاد مایع درون بافت شوند. زن باردار همچنین باید از هرگونه آنتی­اسیدی که دارای برچسب آلومینیوم است خودداری کند مانند "هیدروکسید آلومینیوم" یا "کربنات آلومینیوم". این آنتی­اسیدها می­توانند منجر به ایجاد یبوست در فرد شوند. در نهایت باید از داروهایی مانند Alka-Seltzer که ممکن است شامل آسپرین باشند دور ماند.

درمان خانگی
درمان خانگی سوزش معده در بارداریدرمان سوزش معده در طول بارداری معمولا شامل چند آزمون و خطا است. عادات شیوه زندگی که می­تواند سوزش معده را کاهش دهد اغلب مطمئن­ترین روش­ها برای مادر و کودک هستند. نکات زیر می­تواند به کاهش سوزش معده در بیمار کمک کند:
وعده­‌های غذایی کمتر با دفعات بیشتر میل کنید و از نوشیدن آب و مایعات در حین خوردن خودداری کنید. در عوض بین وعده­‌های غذایی آب بنوشید.
به آرامی بخورید و هر لقمه را به خوبی بجوید.
چندساعت قبل از خواب دست از خوردن بکشید.
از مصرف غذاها و نوشیدنی­هایی که باعث ترش کردن در بارداری می­شود خودداری کنید. موارد معمول شامل شکلات، غذاهای چرب، غذاهای تند، غذاهای اسیدی مانند مرکبات و موادی که برپایه گوجه­ فرنگی باشند، نوشابه­‌های گازدار و کافئین­ دار است.
حداقل تا یک ساعت بعد از مصرف غذا دراز نکشید. پیاده ­روی آرام نیز ممکن است به هضم بهتر غذا کمک کند.
به جای لباس­های تنگ از لباس­های راحت استفاده کنید.
وزن سالم خود را حفظ کنید.
هنگام خواب از بالش برای بالا بردن قسمت فوقانی بدن استفاده کنید.
به سمت چپ بخوابید. دراز کشیدن به سمت راست معده را در بارداری بالاتر از مری قرار خواهد داد که ممکن است منجر به ترش کردگی معده گردد.
بعد از غذا آدامس بدون شکر بجوید. افزایش بزاق می­تواند هرگونه اسیدی که وارد مری می­شود را خنثی کند.
برای جلوگیری از علائم پس از شروع، ماست یا یک لیوان شیر بخورید.
مقداری عسل را در چای بابونه مخلوط کرده و میل نمایید.
۲ تا ۳ قاشق چای­خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب ۸ انس مخلوط کنید و میل نمایید. اعتقاد بر این است که گرچه حتی سرکه سیب اسیدی است اما به تعادل تولید اسید در معده کمک می­کند.
زنجبیل یک درمان طبیعی است که به افرادی با ناراحتی معده، تهوع و استفراغ کمک می­کند.
زنان باردار نباید سیگار بکشند. سیگار کشیدن علاوه بر آسیب به جنین، اسفنکتر قسمت تحتانی مری را تضعیف می­کند و باعث تشدید ریفلاکس معده می­شود.
سعی کنید مقدار نوشیدن مایعات پس از آخرین وعده غذایی در طول روز زیاد نباشد، زیرا هرچه معده خالی­تر باشد احتمال کمتری برای ریفلاکس اسیدی معده وجود خواهد داشت.
به جای نوشیدن مقدار زیادی از مایعات در یک بار، مقدار کمی از آن را بنوشید.
گزینه‌­های پزشکی دیگر شامل تکنیک­های طب­ سوزنی و ریلکسیشن مانند ریلکسیشن عضلات، یوگا یا تصاویر هدایت شده است. همیشه قبل از امتحان درمان­های جدید با پزشک خود مشورت کنید.

پیشگیری
وعده­‌های غذایی با حجم کم و دفعات بیشتر مصرف کنید. از غذاهای چرب و تند به ویژه قبل از خواب خودداری کنید. از شیر اجتناب کنید. شاید فکر کنید شیر ایده خوبی است اما آن در واقع اسید معده را افزایش می­دهد و همه چیز بدتر می­شود.