درد شکمی در بارداری، همه مواردی که باید بدانید

درد شکمی در دوران بارداری غیر معمول نیست، اما ممکن است کمی برای بانوان در این دوره بسیار مهم ترسناک باشد. درد ممکن است تیز و شدید، یا ملایم و آهسته باشد. در واقع درد شکم در دوره بارداری محدوده ای از ملایم تا شدید و تیز دارد. زنان باردار باید تشخیص دهند که درد شکمی بارداری چه موقع طبیعی است، و چه وقت غیرطبیعی و نگران کننده است. در ادامه با انواع دردهای شکمی حاملگی بیشتر آشنا خواهید شد.

درد حاملگی ناشی از گاز موجود در لوله گوارشی
گاز می‌تواند یکی از علل بروز درد شکمی باشد. تجمع گاز در یک نقطه از دستگاه گوارش می‌توانند به صورت های مختلفی باعث بروز درد در شکم شود. طبق گفته درمانگاه مایو، در طول بارداری تولید هورمون پروژسترون افزایش پیدا می‌کند. که این هورمون به نوبه خود باعث بروز شکم درد در بانوان حامله می‌شود.
پروژسترون باعث ریلکس شدن عضلات روده و در نتیجه کاهش فعالیت آن‌ها می‌شود. به همین علت غذاها برای مدت بیشتری در روده باقی می‌مانند. در همین حین فعالیت باکتری ها در روده باعث تولید مقدار بیشتر گاز، و تجمع آن در روده می‌شود که منجر به شکم درد خواهد شد.
با پیشرفت دوره حاملگی رحم نیز بزرگ تر می‌شود. بزرگی رحم باعث تحت فشار قرار گرفتن روده ها و جابجایی آن‌ها می شود. این جابجایی و فشار، باعث می‌شود که هضم و جذف غذا با مشکل مواجه شود. در نتیجه باز هم گاز در شکم بیشتر می‌شود.

درمان درد شکمی ناشی از گاز در دوران حاملگی
اگر درد شکمی بواسطه گاز ایجاد شود، باید به تغییرات شیوه زندگی پاسخ دهد. سعی کنید به جای وعده های غذایی سنگین، چندین وعده غذایی کوچک در طول روز بخورید و مقدار زیادی آب بنوشید. ورزش بارداری همچنین ممکن است به هضم کمک کند. شناسایی غذاهایی که باعث تولید گاز می شوند و اجتناب از خوردن آن ها کار مفید دیگری است که می توانید انجام دهید.

درد ناشی از لیگامان گرد (رباط گرد رحمی)
دو رباط یا لیگامان اصلی به نام لیگامان گرد در دو طرف رحم وجود دارند. که بافت رحم را پشتیبانی می کنند. و باعث فیکس شدن آن می‌شوند. همگام با رشد جنین درون رحم، بافت رحم کش می‌آید و بنابراین برای حمایت بیشتر از بافت رحم، لیگامان های گرد نیز کش می آیند.
کش آمدن رباط های گرد رحمی موجب بروز درد شدید در ناحیه شکم، باسن و یا کشاله ران خواهد شد. تغییر موقعیت نشستن یا دراز کشیدن، عطسه و یا سرفه کردن می‌تواند موجب بروز این درد می شود. درد شکمی بارداری که ناشی از کش آمدن رباط های گرد باشد در نیمه دوم بارداری بیشتر حس می شود.

درمان درد شکمی در دوران حاملگی
برای کاهش و یا از بین بردن درد ناشی از کش آمدن رحم و رباط ها، سعی کنید که حرکات نشستن و برخواستن و سایر فعالیت های خود را به آرامی انجام دهید. هنگام بروز عطسه خود را کمی خم کنید و یا بچرخید. انجام این کارها می‌تواند به کاهش فشار روی لیگامان کمک کند. انجام تمرینات کششی محدود بصورت روزانه همچنین یک روش موثر برای کاهش شکم درد بارداری است.

یبوست
یبوست شایع‌ترین علت درد شکم در زنان باردار است. نوسانات هورمونی، رژیم غذایی کم فیبر یا کم آب، کاهش تحرک، مصرف قرص‌ های آهن یا اختلال اضطراب فراگیر می‌توانند منجر به یبوست شوند. یبوست ممکن است موجب درد شدید شکمی شود. درد ناشی از یبوست معمولا تیز است و باعث تحرک در شخص می‌شود.
درمان شکم درد حاملگی ناشی از یبوست
سعی کنید میزان فیبر رژیم غذایی خود را افزایش دهید. همچنین افزایش مایعات به کاهش علایم یبوست و سفت شدن مدفوع کمک می‌کند. زنان باردار باید حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در هر روز بخورند. قبل از مصرف ملین های یا نرم کننده مدفوع، با پزشک خود صحبت کنید. برخی از ملین ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

انقباض براکستون هیکس در بارداری (Braxton-Hicks)
این انقباض زمانی رخ می‌دهد که عضلات رحم برای مدت تقریبا بیش از دو دقیقه منقبض می شوند. انقباضات براکستون هیکس ارادی نیستند، آن ها نامنظم و غیر قابل پیش بینی رخ می دهند. همراه با انقباضات براکستون هیکس ممکن است درد و فشار ناخوشایندسی بر شکم بیمار ایجاد شود. اما این انقباض ها به عنوان بخشی طبیعی از پروسه حاملگی در نظر گرفته می‌شوند. انقباضات اغلب در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد.

شکم درد در بارداری ناشی از سندرم هلپ (HELLP)
سندرم هلپ با ۳ فاکتور اصلی شناخته می‌شود: همولیز، افزایش سطح آنزیم های کبدی و کاهش تعداد پلاکت ها سه مشخصه این سندروم هستند. این عوارض و فاکتورها قطعا تهدید کننده زندگی در دوران بارداری است.
دقیقا مشخص نیست که چه چیزی سندروم هلپ را ایجاد می کند، اما بعضی از زنان پس از تشخیص پره اکلامپسی (preeclampsia) علایم مربوط به سندروم را بیشتر نشان می دهند. هر چند که زنان بدون پره اکلامپسی نیز ممکن است این سندرم را توسعه دهند. سندروم هلپ در حاملگی‌های اولیه شایع تر است.
درد شکمی در قسمت بالا و سمت راست شکم یک علامت شایع سندروم هلپ است. سایر علائم عبارتند از:
سردرد
خستگی و ناراحتی
تهوع و استفراغ
تاری دید
فشار خون بالا
ادم (تورم)
خون ریزی
اگر درد شکمی حاملگی در شما همراه با بروز یکی از علایم بالا بود، حتما با پزشک ملاقات داشته باشید. اگر سندروم بلافاصله درمان نشود، عوارض خطرناک یا حتی مرگ ممکن است اتفاق بیفتد.
سایر دلایلی که ممکن است باعث شکم درد در دوران بارداری شود عبارتند از:
سقط جنین
حاملگی خارج رحمی
انقباضات جفت
پره اکلامپسی
این شرایط به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد.
برخی از شرایطی که به طور مستقیم به حاملگی مربوط نیست نیز ممکن است باعث درد شکمی شود. این شرایط عبارتند از:
سنگ کلیه
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
پانکراتیت
آپاندیس
انسداد روده
آلرژی غذایی یا حساسیت
بیماری زخم معده
یک ویروس معده
اگر درد در شکم شما با یکی از علایم زیر در ارتباط بود بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:
تب و یا لرز
خونریزی واژینال یا لکه بینی
ترشحات واژن
انقباضات تکراری
حالت تهوع یا استفراغ
لرز
درد یا سوزش در طول یا بعد از ادرار کردن