گرفتگی بینی در بارداری، تشخیص و درمان

در حدود یک سوم مادران در دوران بارداری آبریزش بینی و گرفتگی بینی را تجربه می‌کنند. به گرفتگی و خلط بینی در دوران بارداری رینیت حاملگی گفته می‌شود که بی‌شباهت به گرفتگی بینی در دوران سرماخوردگی نیست. یک فرد عادی و سالم در روز بیشتر از یک لیتر مخاط ایجاد می‌کند و افزایش تولید مخاط بیشتر از این میزان در دوران بارداری می‌تواند آزار دهنده باشد.
دلیل رخ دادن این مشکل در دوران بارداری تغییرات هورمونی می‌باشد. برای مثال بالا رفتن سطح هورمون استروژن در دوران بارداری سبب متورم شدن لایه بینی و افزایش ترشحات مخاطی بینی می‌شود. از طرفی در این دوران حجمِ خون بیشتری جهت محافظت از جنین در حال رشد در بدن جریان دارد که می‌تواند منجر به تورم رگ‌های خونی ریز داخل بینی و در نهایت به گرفتگی بینی منجر شود.
از طرفی چون مخاط بینی تحت تاثیر هورمون‌های بارداری مانند استروژن، افزایش پیدا می‌کند و غلیظ‌تر می‌شود سوراخ بینی تنگ در این دوران مشکل ساز می‌شود و این امر ممکن است منجر به احتقان و سردرد گردد. این عارضه می‌تواند از اوایل ماه دوم دوران بارداری شروع شود و ممکن است تا اواخر دوران بارداری ادامه پیدا کند. گرفتگی یا رینیت بینی خیلی سریع بعد از زایمان کاهش می‌یابد و تقریبا طی دو هفته بعد از زایمان کاملا از بین می‌رود. حدود ۳۰ درصد زنان باردار به رینیت بارداری مبتلا می‌شوند.

تشخیص گرفتگی بینی در دوران بارداری
اگر در دوران بارداری فقط احساس گرفتگی بینی در شما وجود دارد به رینیت بارداری مبتلا هستید اما اگر گرفتگی بینی در شما همراه با عطسه، سرفه، گلودرد، درد خفیف، تورم غدد و تب باشد، احتمالا به بیماری دیگری غیر از رینیت بارداری مبتلا شده‌اید، مثلا ممکن است به سرما خوردگی در دوران بارداری مبتلا شده باشید.
توجه داشته باشید چنانچه علائم سینوزیت مانند تب، سردرد، درد صورت و درد فک بالایی همراه با تولید مخاط سبز یا زرد و کاهش حس بویایی همراه است حتما با پزشک خود مراجعه کنید چون عفونت‌های سینوسی نیز در دوران بارداری متداول است.
مورد دیگری که می‌تواند با گرفتگی بینی در این دوران همراه باشد آلرژی است. البته گرفتگی بینی ناشی از آلرژی در این دوران با عطسه، خارش چشم، بینی، گلو و گوش همراه است. آلرژی در این دوران قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است تشدید شود و یا حتی بهبود پیدا کند. گاها تشخیص علت اصلی گرفتگی سخت است و ممکن است دو یا چند عامل در این امر دخیل باشند مثلا رینیت بارداری و آلرژی با هم منجر به گرفتگی بینی شوند.

راه‌های درمان گرفتگی بینی در دوران بارداری
باز کردن راه‌های هوایی بینی:
با استفاده از اسپریِ ویکس می‌توانید تا حدود زیاد احساس گرفتگی بینی را خصوصا در شب بهبود ببخشید و تنفس راحت‌تری داشته باشید.
نوشیدن چای زنجبیل:
از آنجائیکه زنجبیل دارای خواص ضد التهابی طبیعی است می‌توانید با مصرف روزی یک فنجان چای زنجبیل گرم و معطر از خواص این گیاه بهره ببرید. چای زنجبیل به افزایش جذب مایعات بینی کمک می‌کند و راه‌های تنفسی را باز می‌کند. برای تهیه این چای مفید می‌توانید ریشه زنجبیل تازه را تهیه کنید و آن را رنده کنید و بعد از خوب دم کشیدن آن را با کمی عسل بنوشید.
دوری از آلرژن‌ها:
قرار گرفتن در معرض آلاینده‌هایی چون دوده، گرد و غبار، آلاینده‌های ناشی از شوینده‌ها و یا وسایل نقاشی می‌تواند منجر به افزایش ترشح غشاهای مخاطی و تشدید علائم شود، بنابراین بهتر است در این دوران تا می‌توانید از قرار گرفتن در معرض این مواد آلرژی‌زا خودداری کنید.
بخور دادن:
تنفس در هوای گرم و مرطوب به کاهش گرفتگی بینی و پاک کردن راه‌های تنفسی کمک می‌کند و در این حالت راحت‌تر نفس می‌کشید. برای آرام کردن گرفتگی بینی می‌توانید در یک ظرف، آب جوش بریزید و یک حوله روی سرتان قرار دهید و با کشیدن نفس‌های عمیق، این بخار را استنشاق کنید تا از گرفتگی بینی خلاص شوید.
بالا نگهداشتن سر:
در زمان خواب بینی را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. بالش را به صورت شیب‌دار قرار دهید تا هم گردن و نخاع شما آسیب نبیند و هم نیروی جاذبه به تخلیه مخاط بینی شما کمک کند.
هشدار: خود درمانی گرفتگی بینی در دوران بارداری ممنوع
به هیچ عنوان نباید در دوران بارداری داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن را خودسرانه مصرف کنید. حتی اسپرهای گرفتگی بینی در بازار موجود است که گفته می‌شود این اسپری‌ها از مواد گیاهی و طبیعی ساخته شده است نباید مصرف شود
حتما برای مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید. یکی از داروهایی که معمولا می‌توانید تحت نظر پزشک خود در این دوران مصرف کنید تا به از بین بردن مخاط بینی و مرطوب کردن محیط داخل بینی کمک کند، استفاده از سرم‌های شستشو می‌باشد.