مشکلات دوران بارداری، دیابت و اضافه وزن خطرناکند؟

در این مقاله به بررسی دیابت (که امروزه بسیار شایع است) و دیگر بیماری­ های مرتبط به چاقی می­پردازیم. ­هم­چنین با مطالعه این مقاله پی خواهید برد که اضافه وزن در بارداری چگونه روی سلامت کودک تأثیر خواهد گذاشت.

شایع ترین بیماری های ناشی از اضافه وزن چیستند؟
به نظر می­رسد حدود ۲۳۶ بیماری به اضافه وزن مرتبط باشند.

دیابت، بیماری که به دلیل اضافه وزن، نامش را تغییر داد
شاید شایع ­ترین و شناخته­ ترین بیماری اضافه وزن در بارداری ، دیابت باشد. در چند دهه اخیر میزان ابتلا به دیابت بسیار زیاد و همه ­گیر شده است و این مسئله، بیش از پیش نیز مهم تر شده است، چرا که حتی نام بیماری دیابت را هم تغییر داده است.
تنها دو دهه پیش، با عناوین دیابت خردسالان و دیابت بزرگسالان به این بیماری اشاره می­ شد و منظور از دیابت خردسالان افرادی بودند که در سنین بسیار کم به دیابت مبتلا شده بودند و باید انسولین مصرف می­کردند و دیابت بزرگسالان به دیابتی اشاره داشت که در اواخر زندگی و معمولاً در 50، 60 یا 70 سالگی آغاز می­شد.
اما در واقع این مسئله تغییر کرده است. دیابت بزرگسالان معمولاً ناشی از اضافه وزن و بی تحرکی است و امروزه در سنین بسیار پایین­ تر اتفاق می­افتد و به همین دلیل نام آن تغییر کرد چرا که بسیاری از کودکان و نوجوانان به دیابت بزرگسالان مبتلا شدند.
امروزه ما دیابت خردسالان را دیابت نوع 1 می­ نامیم که به اضافه وزن مربوط نیست و معمولاً در کودکان ایجاد می­شود و دیابت بزرگسالان را دیابت نوع 2 می­ نامیم و می­ توان گفت که تقریباً همیشه در افرادی به وجود می ­آید که اضافه وزن یا چاقی مفرط دارند.
علاوه بر بروز آن در افراد مسن ­تر، دیابت نوع ۲ اکنون در بزرگسالان جوان­ تر، جوانان و حتی کودکان نیز به وجود می ­آید.
بنابراین می­توان گفت که این نوع از دیابت مهم­ترین و خطرناک­ترین بیماری ناشی از اضافه وزن است. همانطور که اشاره کردیم، بیش از 200 بیماری مرتبط با اضافه وزن وجود دارند.

میزان ابتلا به بیماری های قلبی دوباره در حال رشد است
یکی دیگر از بیماری های مرتبط با اضافه وزن در بارداری، بیماری های قلبی عروقی است.
البته که این بیماری جدیدی نیست اما بیماری­ های قلبی در نیمه اول قرن بیستم، رشد بسیار زیادی داشتند. سپس در نیمه دوم آن به طرز چشم­گیری کاهش یافتند. این مسئله یکی از مهم­ترین دست­اوردهای سلامت عمومی بود. در نیمه دوم قرن بیستم بیماری­های قلبی کاهش یافتند؛ چرا که مصرف سیگار کاهش یافت و پزشکان در تشخیص و درمان بیماری­ های قلبی تبحر بیشتری یافتند.
این اتفاق بسیار خوبی بود، اما اکنون شاهد وقوع تغییراتی هستیم. در چند سال گذشته میزان ابتلا به بیماری­های قلبی مجدداً افزایش یافته است. این نخستین بار در ۷۵ سال گذشته است که میزان ابتلا به بیماری­های قلبی افزایش یافته و علت اصلی آن رشد مداوم اضافه وزن است.

عواقب اضافه وزن بارداری چیست؟
ما در چند سال گذشته به این نتیجه رسیده ­ایم که اضافه وزن در بارداری خطرناک است چرا که می­تواند بسیاری از مشکلات سلامتی را به کودک نیز منتقل کند.
چاقی، خود نوعی بیماری همراه با ورم است. هنگامی که افراد اضافه وزن زیادی پیدا می­کنند، سلول­های چربی، هورمون­ها و مواد شیمیایی زیادی تولید می­کنند که منجر به ورم بدن می­شوند و روی جنین تأثیر می­گذارند و می­تواند مشکلات زیادی به بار آورد.
از بسیاری جهات، جنین بیشتر در معرض خطر و مشکلات سلامتی ناشی از چاقی قرار دارد.
پیش از هر چیز دیگر، اضافه وزن بارداری ، در روند زایمان مشکل ایجاد می­کند. در نتیجه­ اضافه وزن در بارداری، اندازه نوزاد بزرگتر می­شود و مشکلات بیشتری در زمان زایمان به وجود می­آیند.
اما علاوه بر آن، در سلامت کودکان نیز مشکلاتی به وجود می­ آورد و با بزرگتر شدن کودک، خطر ابتلا به چاقی مفرط در آنها نیز بیشتر می­شود. هم­چنین خطر ابتلا به دیابت در آنها افزایش می ­یابد و این مشکل حتی ممکن است به نسل­ های بعدی هم منتقل شود.
زنان باردار خطر ابتلا به چاقی مفرط و بیماری­ های مرتبط به آن را در نوزادان خود افزایش می­ دهند و کودکانشان نیز خطر ابتلا به چاقی و بیماری­های مرتبط به آن را در نسل­های بعدی افزایش خواهند داد.

آیا باید در زمان بارداری فعال باشید؟
مراقبت­ ها و راهکارهای پیشگیرانه زیادی وجود دارند که زنانی که قصد باردار شدن دارند باید آنها را رعایت کنند و یکی از آنها علاوه بر مصرف ویتامین و دیگر موارد، داشتن الگوی غذایی مناسب، فعالیت ورزشی و تلاش برای کنترل وزن است. تمام این موارد به یکدیگر مرتبط هستند اما هر یک به تنهایی نیز اهمیت دارند.
البته که در مورد مواد غذایی جای بحث بیشتری وجود دارد چرا که موضوع مهمی است. حتی اقدامات کوچک در کیفیت غذایی که مصرف می­کنیم بسیار تأثیر گذار هستند.
فعالیت ورزشی در دوران بارداری بسیار مهم است. در چندسال اخیر توصیه­ های پزشکی تغییر کرده ­اند. در گذشته، معمولاً به زنان توصیه نمی­شد که فعالیت ورزشی خود را ادامه دهند و در دوران بارداری فعالیت داشته باشند. اما امروزه بسیار واضح است که ادامه دادن فعالیت­ های فیزیکی در دوران بارداری هم برای سلامت مادر و هم سلامت جنین بسیار مهم است.
کنترل وزن پیش از بارداری و هم­چنین در دوران بارداری نیز اهمیت بسیاری دارد.