نوار قلب جنین، انواع و دلایل انجام آن

نوار قلب جنین یکی از مهم ترین کارهایی است که باید بر روی جنین در زمان زایمان و یا بارداری کودک انجام شود. این تست می تواند اطلاعات زیادی را از وضعیت کودک به والدین و پزشک بدهد. دستگاهی که این تست را انجام می دهد NST نام دارد ک تقریبا تمام مادر ها از این دستگاه استفاده کرده اند. همین ها باعث شده است که تست نوار قلب جنین یک امر اجباری شده باشد زیرا می تواند بیماری های آینده را به شما خبر بدهد یا از سلامت جنین شما مطلع تان کند.

انواع تست نوار قلب جنین
برای تست بر روی خود جنین دو روش وجود دارد که یکی از آنها خارجی و دیگری داخلی است. حال در بخش زیر هر دوی این روش ها بررسی شده اند و شما به خوبی با آنها آشنا خواهید شد.
تست خارجی
زمانی که صحبت از تست نوار قلب جنین به صورت خارجی می شود، همگی یاد گوشی های طبی می افتند که کاملا طبیعی است. در حقیقت در این روش پزشک سعی می کند به وسیله گوشی های طبی صدای قلب جنین را رصد کند و بعد از آن از وسیله هایی استفاده می کند که شبیه کمربند هستند و بر روی شکم قرار می گیرند. این وسیله ها می توانند امواج صوتی را به طور کامل منعکس کنند و همین باعث می شود که پزشک بتواند نوار قلب کودک را به دست بیاورد.
تمام این اندازه ها و میزان ها بر روی یک دستگاه وصل شده اند که همان NST نام دارد. این دستگاه می تواند نوار قلب را به طور کامل تهیه کند و اگر بیماری در جنین وجود داشت مطرح کند. یک نوع تست بدون استرس وجود دارد که مادر باید در سونوگرافی های مختلف آن را انجام دهد تا بتوان ارقام دقیق تری از وضعیت سلامت کودک به دست آورد.
تست بدون استرس و تست استرس معمولا برای این است که پزشک بتواند بداند که آیا کودک قابلیت گذراندن مرحله زایمان را دارد یا به او فشار می آید. اگر جنین نتواند در تست بدون استرس نشانه های مثبتی از خود نشان بدهد، وارد تست استرس و مراحل دیگری می شود که در آن به طور تخصصی تر نوار قلب جنین را به صورت خارجی بررسی می کنند.
یک روش کاملا پیشرفته تر برای تست نوار قلب جنین به صورت خارجی وجود دارد که از راه دور است. در این روش شما نیازی به وصل شدن به دستگاه های مختلف یا دراز کشیدن ندارید و می توانید در هنگام تست حتی حرکت هم کنید. در این روش سنسور های خاصی به شما وصل می شود و پزشک ارقام ضربان قلب و نوار قلب جنین را بر روی مانیتوری که به سنسور ها وصل شده است مشاهده می کند. این تست به مرور زمان در بیشتر بیمارستان ها در حال راه اندازی است.
تست داخلی
در بیشتر مواقع تست نوار قلب جنین به صورت داخلی نیز بعد از تست نوار قلب جنین به صورت خارجی رخ می دهد. زیرا در این روش جنین باید در حال زایمان باشد تا بتوان ضربان قلب جنین را اندازه گیری کرد. در چنین روشی پزشک ابتدا صبر می کند تا دهانه رحم بتواند کمی بیشتر باز شود. سپس از همان موقع تا پایان زایمان نیز ضربان قلب کودک را بررسی می کند تا بتواند یک نوار قلب جنین کامل از او تهیه کند.
حال برای اینکه پزشک بتواند به میزان ضربان قلب دسترسی داشته باشد باید از یک سنسور استفاده کند. معمولا یک سنسور به ران مادر وصل می شود و سپس سیمی که به آن وصل است وارد دهانه رحم می شود تا بتواند به جمجمه جنین اتصال پیدا کند. به وسیله همان سیم می توان به میزان دقیق ضربان قلب کودک دست پیدا کرد. علتی که بسیاری از افراد تست نوار قلب جنین به صورت داخلی انجام می دهند، دقیق بودن آن است. ارقامی که در این روش به دست می آید دقیق تر است و می توان اعتماد بیشتری به والدین جنین بابت سلامتی خود جنین داد.

آماده شدن برای تست نوار قلب جنین
برای انجام تست های نوار قلب جنین باید کارهای خاصی را بر روی خود انجام دهید. اولین کاری که باید کنید استراحت کامل در روز قبل است. برای اینکه بدن شما در حالت طبیعی خود قرار داشته باشد باید استراحت کاملی داشته باشید تا بدن تان دخالتی در روند تست های جنین نداشته باشد. همچنین باید از غذاهای کاملا سبک و مایعات استفاده کنید. غذای سنگین می تواند مانع حرکت عادی جنین شود اما غذاهای سبک به سرعت هضم می شوند و این روند هضم شدن باعث می شود که جنین سرعت بیشتری را از خود نشان دهد.
نباید در چند ساعت قبل تست نوار قلب جنین از سیگار استفاده کنید. سیگار برای جنین مضر است و سرعت آن را کم می کند. کم شدن سرعت جنین باعث می شود که تست به خوبی انجام نشود. به همین دلیل باید در آن ساعات از سیگار دوری کنید و در معرض دود قرار نگیرید.

حس شخص در هنگام تست نوار قلب جنین
احتمالا مادری که قرار است این تست را انجام بدهد کمی احساس ناراحتی بعد از انجام این تست خواهد داشت. زیرا کمربند هایی که به شکم مادر وصل می شوند تا بتوانند تست را بر روی جنین انجام دهند کمی احساس بدی در شکم مادر ایجاد می کنند و همچنین خود شخص احساس تنگنا خواهد داشت.
اگر مادر بخواهد از تست به صورت خارجی استفاده کند، حرکت های زیادی نمی تواند از خود نشان دهد و دچار مشکل خواهد شد اما در این تست به صورت داخلی دسترسی راحت تری به اطراف خود دارید و می توانید تکان بخورید. یکی از بدی های این تست به صورت داخلی این است که یک شی وارد بدن شما می شود. آن شی یک لوله است که قرار است درون رحم شما وارد شود و همین کمی حس بدی را در شما به وجود می آورد و همچنین ممکن است احساس درد در شکم خود به وسیله همین لوله داشته باشید.

آمادگی شخص در هنگام تست نوار قلب جنین
در بند های بالاتر کارهایی مطرح شد که باید قبل از انجام تست بر روی خود انجام دهید. حال باید بدانید کارهای دیگری هم وجود دارد که باید در هنگام آزمایش آنها را رعایت کنید. در ابتدا فردی را از خانواده تان انتخاب کنید که به همراه شما بیاید. اگر این شخص شوهر خودتان باشد بهتر است و می تواند کمک بیشتری کند.
علت حضور این شخص، دادن اعتماد به نفس و آرامش به شما است. در کنار آن اگر بعد از نیم ساعت احساس کردید که نتایج نوار قلب جنین هنوز آماده نشده اند از شوهر تان بخواهید که یک آبمیوه برای شما تهیه کند تا کمی قند خون تان بالا تر برود. این کار باعث تحریک در جنین می شود و به آزمایش شما کمک می کند.

دلایل گرفتن نوار قلب جنین
برای انجام این تست دلایل زیادی وجود دارد که والدین باید تمامی آنها را بدانند. اگر باردار هستید و از این دلایل اطلاعی ندارید بهتر است که حتما بند های زیر را به طور کامل مشاهده کنید:
تنها راهی است که می توان به وسیله آن ضربان قلب جنین را بررسی کرد. تنها راهی که وجود دارد همین است و باید همیشه از ضربان قلب جنین برای پیشگیری های لازم آگاهی داشت تا بتوان کارهای بعدی جنین را انجام داد.
نوار قلب جنین تنها ضربان قلب جنین را به پزشک نشان می دهد. از روش های تست نوار قلب جنین می توان میزان انقباضات جنین را به دست آورد که می توان به وجود بیماری های زیادی در جنین دست پیدا کرد.
برخی همیشه استرس زایمان زودرس را دارند و احساس می کنند که چنین چیزی ممکن است گریبان گیر خودشان هم شود. نوار قلب جنین می تواند به خوبی این احتمال را به والدین نشان دهد و اگر کسی قرار است زایمان زودرسی داشته باشد می تواند آمادگی لازم را پیدا کند.
گاهی اوقات نمی توان هیچگونه اطلاعی از میزان اکسیژنی که به کودک می رسد دریافت کرد. نوار قلب جنین یکی از راه هایی است که می توان به وسیله آن میزان اکسیژن کودک را بررسی کرد. اگر این میزان مشکلی درونش وجود داشته باشد پزشک ممکن است زایمان را زودتر انجام دهد یا از شخص بخواهد که زایمان سزارین برای خود انجام دهد تا کودک دچار مشکل خاصی نشود.
نوار قلب جنین می تواند کمک زیادی به افرادی که دچار فشارخون یا دیابت هستند، کند. زیرا به کمک نوار قلب جنین می توان به وضعیت سلامتی جنین دست پیدا کرد و اگر دچار بیماری خاصی شده باشد اقدامات لازم را از همان موقع آغاز کرد.
زمانی که جنین در حال زایمان است نیز می توان به کمک این تست به سلامت کامل و وضعیت آن دست پیدا کرد که همین باعث می شود پزشک در مرحله بعدی بداند که چه کارهایی را باید انجام دهد.

تحلیل نوار قلب جنین
بعد از انجام تست ها نوبت به دریافت نوار قلب جنین می شود که باید پزشک آن را تفسیر و تحلیل کند. حال برای اینکه شما هم با این تحلیل ها آگاهی کاملی داشته باشید و بدانید که هرکدام چه چیزی را نشان می دهد باید بند های زیر را دنبال کنید.

نوار قلب طبیعی جنین
زمانی که بدن جنین در حالت طبیعی خود باشد و مشکلی در آن وجود نداشته باشد در نوار قلب جنین باید ضربان قلبی بین ۱۱۰ الی ۱۶۰ وجود داشته باشد. حال زمانی که مادر رحم خود را انقباض می کند و حرکت می کند ضربان قلب جنین باید افزایش پیدا کند تا وضعیت نرمال خود را نشان دهد.
حال اگر ضربان قلب برخلاف متن قبلی در هنگام انقباض از خود کاهش نشان دهد در حالت عادی و بازگشت باید مجددا به همان 110 الی 160 خود بازگردد تا فرایندی طبیعی در جنین نشان دهد و همچنین باید انقباضاتی که از رحم وجود دارد قوی و طبیعی باشد.

نوار قلب غیر طبیعی جنین
اگر موارد بالا همگی برعکس شان رخ دهد به زبان ساده یعنی نوار قلب کودک غیر طبیعی است و احتمالا دچار مشکلی شده است. اولین نشانه این فرایند ضربان قلب نا کافی و زیر ۱۱۰ بودن جنین است. حال برای ضربان قلب محدوده ای مشخص شده است که اگر جنین از آن محدوده هم که ۱۶۰ است عبور کند عملکردی غیر طبیعی را از خود نشان می دهد. همچنین اگر انقباضاتی که در رحم مادر در هنگام زایمان شکل می گیرد نامرتب باشند نشانه هایی از غیر طبیعی بودن جنین وجود دارد.

عدم کمک نوار قلب جنین
همیشه برخی موارد وجود دارند که در صورت وجود آنها در شخص نوار قلب جنین نمی تواند به پزشک و جنین کمکی کند زیرا ارقام آن نامعتبر محسوب می شوند. حال در بخش زیر برخی از این عوامل مطرح شده اند:
اگر شخص از سیگار و تنباکو های مربوط به توتون استفاده کند، نمی توان از آن شخص تست دریافت کرد.
نوشیدن بیش از حد قهوه در روز باعث می شود که کافئین بدن رشد زیادی پیدا کند و با رشد زیاد آن نمی توان تست نوار قلب جنین را گرفت.
گاهی وقت های صدا های بیش از حدی در معده وجود دارد یا ضربان قلب خود مادر هم صدایش دریافت می شود. در چنین حالتی گرفتن تست بی فایده است.
جنین باید در طول تمام تست بیدار باشد. اگر در هنگام تست جنین خواب باشد ارقام کاربردی ندارند.
جنین نباید حرکت زیادی داشته باشد. در صورت حرکت های بیش از حد نمی توان جواب را دریافت کرد.
بارداری چند قلو یکی از مواردی است که باعث می شود این تست بر روی شخص صورت نگیرد.
اگر شخص چاقی یا اضافه وزن زیادی داشته باشد این تست بی کاربرد خواهد شد.
البته در کنار تمامی این ها موارد دیگری هم وجود دارند که در صورت رخ دادن آنها عملا تست نوار قلب جنین بی کاربرد می شود و نمی توان از ان استفاده ای کرد. این موارد بسیار نادر هستند و به همین علت به آنها اشاره نشده است. حال به هر دلیلی بهتر است که شخص باردار مواردی چون مصرف الکل و سیگار را به طور کامل کنار بگذارد.
با مصرف این ها علاوه بر عدم تست های سلامتی، جان خود جنین هم در خطر می افتد و ممکن است ناقص به دنیا بیاید. یک مشاور یا پزشک در هنگام بارداری می تواند کمک زیادی به شما برای ترک کردن عادات بد کند. به همین دلیل خودتان را به یک پزشک نشان دهید.

هزینه تست
از آنجا که برای تست نوار قلب جنین از وسایل خاصی استفاده می شود، قطعا هزینه ای را هم به همراه دارد. طبق تحقیقاتی که صورت گرفته است هزینه ها بین ده هزار تومن الی دویست هزار تومان می باشد. طبیعتا هزینه های بالاتر برای افرادی هستند که بیمه ندارند یا از بیمارستان های خصوصی استفاده می کنند. برای افراد با بیمه یا کسانی که می خواهند از امکانات بیمارستان عمومی استفاده کنند هزینه های زیادی به وجود نمی آید و به راحتی می توانند کارشان را انجام دهند.
البته در تمامی شهر ها برای افرادی که توانایی مالی پایینی دارند مراکزی وجود دارد که چنین کارهایی را به طور رایگان انجام می دهند. حال با توجه به وضعیت مالی خود می توانید انتخاب کنید که از کدام روش برای جنین خود استفاده می کنید.

عوارض تست
به طور کلی هیچگونه ایرادی نمی توان در تست نوار قلب جنین پیدا کرد و عوارض خاصی ندارد. تنها شخصی که بخواهد تست نوار قلب جنین را از روش داخلی انجام دهد ممکن است سزارین انجام دهد و خطر عفونت کمی در ان شخص بیشتر می شود. علت شکل گیری عفونت هم وجود همان لوله در رحم است که چنین اتفاقی بسیار کم رخ می دهد. در حالت های دیگر هیچگونه ایرادی برای تست نوار قلب جنین نمی توان پیدا کرد و شما به راحتی می توانید آن را انجام دهید.