پلاگ مخاطی در بارداری، چیست؟

ابتدا از تعریف پلاگ مخاطی شروع میکنیم : پلاگ مخاطی ماده ای تشکیل یافته از مخاط است که در طی بارداری تشکیل شده و در دهانه ی رحم قرار می گیرد تا مجرای آن را مسدود کند. این کار به دلیل محافظت رحم در برابر باکتری ها و عوامل بیماری زای ناخواسته ای است که می توانند در طی عمل جنسی و یا معاینات واژینال داخل رحم شوند و سلامت جنین را به خطر بیاندازند.
مخاط دهانه ی رحم به طور طبیعی پر از اجزای ضد میکروبی است اما این ماده ی مخاطی محافظت در برابر باکتری ها را دو برابر می کند.
به احتمال زیاد از بین رفتن زودرس پلاگ مخاط، دلیلی برای نگرانی ندارد؛ اما می تواند نشان دهنده مشکلاتی از قبیل زایمان زودرس باشد.
ادیتی گوپتا بنیان گذار Walk In GYN Care در نیویورک می گوید : «بعد از اینکه زن باردار شد، لایه ای از مخاط شروع دهانه رحم (ابتدای رحم) را مسدود می کند. این ماده غلیظ ،جنین را در برابر باکتری ها و عفونت های دوران بارداری محافظت می کند. بیشتر خانم ها در نهمین ماه بارداری (هنگامی که گردن رحم شروع به نرم شدن یا رقیق شدن می کند) پلاگ مخاطی خود را از دست می دهند. اما اگر پلاگ مخاطی شما هفته ها قبل از تولد نوزاد از بین برود، چه اتفاقی می افتد؟

اگر زودتر از موعد پلاگ مخاطی خود را از دست بدهم چه می شود؟
کریستین مالون، مامای دارای مجوز در هیئت مدیره زنان و زایمان در شهر نیوجرسی می گوید : « از بین رفتن پلاگ مخاطی نشان دهنده نزدیک بودن زایمان است .اما اولین انقباضات ممکن است تا روزها یا هفته های بعد اتفاق نیافتد. معمولا اگر از هفته ۳۷ به بعد پلاگ مخاطی تان از بین رفت جای نگرانی ندارد. در حقیقت بسیاری از زنان قبل از زایمان پلاگ مخاطی خود را از دست می دهند».
مالون در ادامه می گوید: « اغلب هنگامی که دهانه رحم کمی باز می شود، پلاگ مخاطی از بین می رود. بدن می تواند مخاط را ترمیم کند، بنابراین اگر بعد از ۳۷ هفته آن را از دست دادید دیگر نگران نباشید؛ اما باید این را به پزشک یا مامای خودتان گزارش دهید».
پس از از بین رفتن پلاگ مخاطی باید مراقب علائم زایمان باشید. دکتر گوپتا می گوید : «اگر کیسه آبتان پاره شد و یا حداقل ۳۰ ثانیه انقباض دارید باید به بیمارستان مراجعه کنید».
اگر قبل از هفته ۳۷ ام بارداری، پلاگ مخاطی تان را از دست دادید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. البته این احتمال وجود دارد که در معاینه گردن رحم، مقاربت جنسی و یا دلیل طبیعی دیگری پلاگ مخاطی تان از بین رفته باشد. با این حال دکتر گوپتا می گوید که ممکن است دلیل از بین رفتن زودتر از موعد، پلاگ مخاطی تان به علت زایمان زودرس باشد. زایمان زودرس می تواند خطر بروز مشکلات سلامتی برای نوزاد را افزایش دهد.

آیا ترشحاتی که می بینید پلاگ مخاطی است یا نشانه های دیگری است؟
مالون می گوید: «وقتی صحبت از پلاگ مخاطی می شود بسیاری از خانم ها نمی دانند چیست و شکل آن چگونه است . علاوه بر این مخاطی که به صورت روزانه ترشح می شود می تواند در نتیجه عفونت مخمر، واژینوز باکتریایی یا STD تولید شده باشد. پس چطور تفاوت بین ترشحات واژن را متوجه شویم؟
بهتر است بدانید که پلاگ مخاطی به رنگ غلیظ، ژلاتینی و زرد مایل به سفید و گاهی اوقات به رنگ های صورتی یا قهوه ای می باشد. ترشحات معمولی حاملگی به مقدار کم، بوی خفیف و به رنگ شفاف یا شیری است. ترشحات ناشی از عفونت مخمر معمولاً مانند پنیر و به رنگ زرد یا سفید، ضخیم و به مقدار زیاد است. واژینوز باکتریایی باعث ترشح موادی با بوی ماهی می شود که معمولا پس از رابطه جنسی این ترشحات خارج می شوند. البته سایر اشکال ترشحات زرد، سبز و یا با بوی بد می توانند علائم بیماری STD را نشان دهند. اگر مشکوک به هر نوع عفونت واژن هستید بهتر است هر چه زودتر به پزشک خود مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید که بسیاری از خانم ها متوجه از دست دادن پلاگ مخاطی خود نمی شوند ؛ زیرا این مخاط ها گاهی اوقات به تدریج و در طی چند روز آزاد می شوند. پس نیازی به بررسی لباس زیر و دستمال توالت در زمان نزدیکی زایمانتان نیست. چرا که آزاد شدن این مخاط در نزدیکی زایمان طبیعی است.

بعد از این که پلاگ مخاطی از بدن خارج شد، چه باید بکنیم؟
قدم بعدی که جواب این سئوال را تعیین می کند، ظاهر پلاگ مخاطی و نیز چند ماهه بودن بارداری است. در صورتی که پلاگ مخاطی تان را دیدید، سعی کنید اندازه، رنگ و ظاهر کلی آن را برای پزشک تان توضیح دهید. این اطلاعات به پزشک کمک کرده تا مرحله بعدی را به راحتی مشخص کند.
کمتر از ۳۶ هفته بارداری
زمانی که فکر کردید ماده مخاطی تان از بدن خارج شده است، در اولیه فرصت با پزشک خود تماس بگیرید. اگر پزشک تشخیص دهد که زودتر از زمان مقرر ماده مخاطی از بدن تان خارج شده است، وی توصیه می کند که سریعا به مرکز درمانی رفته و ارزیابی های ضروری انجام شود. به احتمال زیاد پزشک وضعیت کودک یا رحم را هم بررسی می کند.
بعد از ۳۷ هفته بارداری
در صورتی که مادر در هفته ۳۷ام بارداری اش باشد و نشانه ای که باعث نگرانی اش شود را مشاهده نکرده باشد، با از بین رفتن پلاگ مخاطی هم هیچ جایی برای نگرانی نیست. چنانچه نشانه هایی مشاهده کرده اید که باعث نگرانی تان شده اند، با پزشک خود تماس گرفته یا این که در قرار ملاقات بعدی تمام جزییات را برای او تعریف کنید. توصیه می کنیم که هرگز این مورد را نادیده نگیرید و در اولین زمان ممکن با پزشک خود تماس بگیرید. مسلما پزشک یا ارائه دهنده خدمات درمانی خواهان سلامت و امنیت شما و فرزندتان است. در این زمان، پزشک توصیه می کند که به دقت نشانه های زایمان، مثل وقوع انقباضات شدیدتر و منظم تر را بررسی کنید. برای جلوگیری از رسیدن ترشحات به لباس زیرتان، می توانید از لباس های استری یا پد استفاده کنید.
اگر به علائمی که در طول دوران بارداری می بینید ، مشکوک هستید باید به پزشک خود مراجعه کنید، چرا که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است!