علل بارداری پوچ، علائم و تشخیص

برای بسیاری از بانوان شنیدن کلمه بارداری پوچ تا حدی گنگ و نامفهوم است. زمانی که آزمایش بارداری مثبت بوده و در سونوگرافی ساک بارداری دیده می شود اما خبری از جنین نیست! به دنبال آن متخصص به شما خواهد گفت که نشانه های بارداری پوچ در رحم شما دیده می شود. ممکن است بلافاصله بپرسید که بارداری پوچ چیه؟ بنابراین اگر می خواهید بدانید که بارداری پوچ چگونه مشخص میشود؟ علت بارداری پوچ چیه؟ و ... تا پایان این مطلب همراه ما باشید.

بارداری پوچ چیست؟
بارداری پوچ شرایطی است که در آن تخمک بارور شده در رحم لانه گزینی می کند اما به جنین (رویان) تبدیل نمی شود. این مشکل که به آن بارداری بدون جنین نیز می گویند، یکی از اصلی ترین دلایل ختم بارداری یا سقط جنین در اوایل بارداری است. گاهاً سقط آنقدر زود اتفاق می افتد که مادر حتی از وقوع بارداری اطلاعی ندارد.
سقط جنین به ختم بارداری قبل از هفته 20 اطلاق می شود. از هر دو سقطی که در سه ماهه اول بارداری رخ می دهد، یک مورد به دلیل بارداری پوچ است.
هنگامی که خانمی باردار می شود، تخمک بارور شده در دیواره رحم لانه گزینی می کند. انتظار می رود حدود پنج تا شش هفته پس از بارداری، جنین مشاهده شود. در این مقطع زمانی ساک حاملگی که جنین در آن رشد می کند، حدود ۱۸ میلی متر عرض دارد. در این نوع بارداری، علی رغم تشکیل ساک حاملگی، جنین رشد نمی کند و ساک خالی می ماند به همین علت به آن بارداری بدون جنین می گویند.

علل بارداری پوچ
مهمترین دلیل سقط جنین ناشی از بارداری بدون جنین، مشکلات کروموزومی است. کروموزوم های بدن انسان حاوی ژن هستند، سقط می تواند به دلیل بی کیفیتی اسپرم یا تخمک و یا به دلیل تقسیم سلول غیرطبیعی رخ دهد. در هر حال بارداری متوقف می شود زیرا بدن مادر این ناهنجاری را تشخیص می دهد. درک این نکته حائز اهمیت است که مادر نقشی در این سقط ندارد و نیز برای جلوگیری از آن نیز نمی تواند کاری انجام دهد، همچنین این عارضه معمولاً فقط یک بار در زندگی هر مادر اتفاق می افتد یعنی بارداری پوچ مکرر پدیده ای بسیار نادر است و اگر دو بار پشت هم دچار این عارضه شدید، مشورت با متخصص زنتیک برای بررسی دلیل بارداری پوچ مکرر توصیه می گردد.

بارداری پوچ چه علایمی دارد؟
اگر می خواهید بدانید که حاملگی پوچ چگونه مشخص میشود باید به شما بگوییم که در بارداری پوچ نیز علائم بارداری ملاحظه می شود، مثلا ممکن است قاعدگی رخ ندهد یا آزمایش خون بارداری، مثبت باشد.
علائم سقط جنین نیز به شکل زیر بروز می کند:
- گرفتگی شکم
- لکه بینی یا خونریزی واژینال
- قاعدگی شدیدتر از حد معمول
اگر سه ماهه اول بارداری را پشت سر می گذارید و علائم فوق را دارید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید. البته همه خونریزی های سه ماهه اول منجر به سقط نمی شوند.

تشخیص حاملگی پوچ
سطح گونادوتروپین جفتی در آزمایش خون بسیاری از مادرانی که حاملگی پوچ داشتند، روند افزایشی داشت و لذا بسیاری از آنان شرایط بارداری خود را عادی تصور می کردند. جفت بلافاصله بعد از لانه گزینی این هورمون را ترشح می کند و حتی اگر جنین تشکیل نشود، جفت به مقدار کمی رشد کرده و به ترشح هورمون گونادوتروپین ادامه می دهد. به همین دلیل، معمولاً برای تشخیص این نوع بارداری یعنی برای تأیید خالی بودن ساک حاملگی، سونوگرافی لازم است.

بارداری پوچ بدون خونریزی
در برخی موارد بدن در همان مراحل ابتدایی بارداری پوچ را دفع خواهد کرد یعنی بعد از مدتی لکه بینی و سپس خون ریزی آغاز شده و ساک حاملگی دفع خواهد شد. اما در موارد حاملگی پوچ بدون خونریزی، سطح بالای هورمون هایی که توسط جفت تولید می شود، سبب حفظ بارداری می شود که در این چنین مواردی، انجام سقط القایی بعد از قطعی شدن نتیجه سونوگرافی الزامی است.

پس از سقط جنین چه خواهد شد؟
در صورت تشخیص حاملگی پوچ برای اقدامات بعدی با پزشک مشورت کنید. بعضی از خانمها به اتساع و کورتاژ یا اصطلاحاً دی اند سی (D&C) نیاز دارند. در این روش جراحی دهانه رحم باز شده و داخل رحم تخلیه می گردد. از آنجا که در روش اتساع و کورتاژ بلافاصله تمامی بافت باقی مانده برداشته می شود، به شرایط روحی و جسمی مادر کمک می کند. همچنین می توان بافت ها را برای بررسی بیشتر و تائید علت سقط به آزمایشگاه آسیب شناسی فرستاد.
استفاده از دارویی مانند میزوپروستول به صورت سرپایی راه حل دیگری است. اما ممکن است خروج کامل بافت ها از بدن چندین روز طول بکشد. با استفاده از این دارو، احتمال خونریزی و عوارض جانبی بیشتر وجود دارد. در هر دو مورد اخیر، بروز درد یا گرفتگی طبیعی و قابل درمان است.
برخی مادران نیز ترجیح می دهند بدن بدون مداخله پزشکی و به طور خود به خود بافت ها را دفع کند. این یک تصمیم کاملا شخصی است و به خود مادر بستگی دارد اما بهتر است قبل از هر اقدام پزشک را از تصمیمات خود مطلع سازید.
بعد از سقط جنین در بارداری پوچ نیز همانند سایر سقط ها، پزشک توصیه می کند که حداقل یک تا سه دوره قاعدگی را پشت سر بگذارید و سپس برای بارداری اقدام نمایید.