سندروم قل ناپدید شده، چگونه تشخیص داده می شود؟

سندروم قل ناپدید شده برای اولین بار در سال ۱۹۴۵ زمانی تشخیص داده شد که یکی از دوقلوها توسط جنین دیگر، جفت یا خود مادر جذب شده بود و ظاهراً اینگونه به نظر می­رسید که یکی از دوقلوها درون رحم مادر ناپدید شده است. در این مطلب قصد داریم درمورد روش های تشخیص و درمان این عارضه اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم.

سندروم قل ناپدید شده چگونه تشخیص داده می شود؟
در گذشته قبل از اینکه سونوگرافی به عنوان یک روش تشخیصی مورد استفاده قرار بگیرد، پس از زایمان با آزمایش جفت، می توانستند مرگ یک یا چندین جنین از بارداری چندقلویی را تشخیص دهند. امروزه با وجود سونوگرافی می­توان به حضور دو یا چند جنین در سه ماهه اول بارداری پی برد. سونوگرافی­ های پی­ در­ پی «ناپدیدی» یکی از دوقلوها را نشان خواهد داد. به عنوان مثال، ممکن است مادری در هفته ۶ یا ۷ بارداری، سونوگرافی انجام دهد و در آن پزشک دو جنین را شناسایی و بارداری دوقلویی را به مادر اعلام کند. اما در مراجعۀ بعدی تنها یک ضربان قلب در سونوگرافی داپلر شنیده ­شود.
به این ترتیب در سونوگرافی دوم فقط یک جنین در رحم وجود دارد و ممکن است حتی مادر علائم سقط جنین را نیز نداشته باشد. اما از زمانی­ که سونوگرافی در اوایل بارداری مورد استفاده قرار می­گیرد، سندروم ناپدید شدن یکی از دوقلوها بیشتر قابل تشخیص است.

علت سندروم قل ناپدید شده چیست؟
در اغلب موارد، سندروم ناپدید شدن یکی از دوقلوها دلیل مشخصی ندارد. ظاهراً ناهنجاری­ هایی که موجب این نوع سندروم می­گردد از ابتدای بارداری وجود داشته و به طور ناگهانی پدید نمی ­آیند. با بررسی مکرر جفت و یا بافت جنینی می توان ناهنجاری­های کروموزومی در یکی از جنین ها را در کنار یک یا دو جنین سالم دیگر مشخص کرد. برخی از پزشکان معتقدند احتمالاً رشد نامناسب بند ناف دلیل بروز این عارضه است.

سندروم قل ناپدید شده چه اثراتی بر روی مادر و جنین های درون رحم دارد؟
اگر یکی از جنین های دوقلویی یا چندقلویی در سه ماهه اول از دست برود، هیچ گونه نشانه یا علائم بالینی در جنین های دیگر یا بدن مادر بروز نخواهد کرد. در این شرایط جنین های دیگر در سلامت کامل خواهند بود اما این مورد بستگی به علت مرگ یکی از جنین ها دارد.
اگر ناپدیدی یک جنین از بارداری دوقلو یا چندقلویی در سه ماهه دوم یا سوم صورت بگیرد، خطر بیشتری جنین باقی­مانده را تهدید می­کند، بطور مثال احتمال بروز فلج مغزی افزایش می یابد.
اگر یکی از جنین های دوقلویی یا چندقلویی بعد از دورۀ رویانی یعنی هفته سوم تا هشتم بارداری ناپدید شود، ممکن است آب موجود در بافت های او، مایع آمنیوتیک دوباره جذب شود، این امر باعث می شود جنین های زنده به باقیمانده بافت جنین از دست رفته فشار وارد کنند و آن را مانند یک ورقه صاف کنند.
هنگام زایمان ممکن است جنین از بین رفته به شکل جنین فشرده شده، صاف یا کاغذی و پهن دیده شود.

علائم سندروم قل ناپدید شده چیست؟
تحقیقات نشان می دهند بروز این سندروم در مادران بالای ۳۰ سال بیشتر بوده و علائم آن معمولاً در اوایل سه ماهه اول شروع می­شود. خونریزی، گرفتگی رحم و درد لگن از جمله این علائم است.

مراقبت­های پزشکی لازم برای سندروم قل ناپدید شده چیست؟
اگر این مشکل در سه ماهه اول بارداری و بدون عارضۀ خاصی اتفاق بیفتد، پزشک هیچ اقدام ویژه ای انجام نمی دهد، نه مادر و نه جنین های زنده هیچ کدام به درمان یا دارو نیاز نخواهند داشت. اما اگر مرگ یکی از جنین ها در سه ماهه دوم یا سوم رخ دهد، بارداری مادر با خطرات زیادی روبرو می شود.
مادران باردار بویژه مادرانی که دوقلو یا چندقلو باردار هستند، بلافاصله پس از مشاهده علائمی مانند خونریزی، گرفتگی رحم و درد لگن باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند. ابتدا باید توسط یک سونوگرافی مشخص شود که آیا یکی از جنین ها زنده است یا خیر، اگر مرگ یکی از جنین ها اثبات شود، ممکن است پزشک با روش کورتاژ، جنین از بین رفته را خارج کند. اما در بسیاری از موارد می توان تا بروز سقط طبیعی منتظر ماند و از عمل کورتاژ اجتناب کرد.