کرونا ویروس جدید، راهکارهای حفظ سلامت مادر

هیچ‌کس باور نمی‌کرد قرار است یک ویروس چنان زندگی را مختل کند که تا ماه‌ها در خانه سنگر بگیریم. هیچ‌ پدر و مادری باور نمی‌کردند چند ماه بعد از خریدن سیسمونی و آماده شدن برای شنیدن صدای خنده‌های نوزادشان، هراس تولد و جان او را داشته باشند و هیچ‌کس فکر نمی‌کرد به همه نگرانی‌های بارداری و زایمان و تولد فرزند سالم، بار دیگری اضافه شود...
حالا دیگر کووید 19 عالمگیر شده است و البته نمی‌توان و نباید زندگی را متوقف کرد. اما مادر باردار، اطرافیان او، پزشک و... باید چه نکته‌هایی را برای تولد نوزاد سالم در شرایط کرونایی رعایت کنند؟ اگر مادر دچار بیماری کرونا شود، آیا به تولد فرزند او امیدی هست؟ اینها و هزار و یک سوال ریز و درشت دیگر نگرانی‌های امروز ماست. با دکتر الهام‌السادات هاشمیان، متخصص زنان، زایمان و فلوشیپ نازایی صحبت کرده‌ایم تا ببینیم تولد نوزاد در دوران شیوع کرونا چه بایدها و نبایدهایی دارد.

«به زنان باردار توصیه می‌شود نگران و مضطرب نباشند؛ اما شیوع بیماری کرونا، باعث نگرانی شدید زنان باردار شده است. کلاس‌های آموزش و مراقبت در دوره بارداری متوقف شده و معاینه‌های پزشکی، جز در موارد ضروری، به صورت اینترنتی برگزار می‌شود.»

دکتر هاشمیان با این توضیح ادامه می‌دهد: «بنابراین در این شرایط باید با متخصص زنان یا کارشناس مامایی مراقبت بهداشت در تماس باشید و ضمن مطرح کردن سوال‌ها، برنامه معاینه‌های آخرین ماه بارداری را با آنها هماهنگ کنید و درباره زمان زایمان با آنها مشورت کنید». او اضافه می‌کند: «در اغلب موارد نیازی به تغییر زمان زایمان، حتی در مادرانی که به ویروس کرونا مبتلا هستند، نبوده و نیاز به سزارین هم نیست.»

جنین با کرونا می‌سازد؟
«ممکن است با همه مراقبت‌های انجام‌شده، مادر باردار به کرونا مبتلا شود. اما این بیماری به جنین منتقل نمی‌شود. درواقع جفت، سیستم تصفیه‌ای بسیار کارآمد و عجیبی دارد. به‌ همین دلیل می‌تواند از جنین در مقابل آسیب‌های احتمالی مراقبت کند.»

دکتر هاشمیان می‌گوید: «جای خوشحالی است که هنوز هیچ مدرکی افزایش خطر سقط جنین یا تولد نوزاد با ناهنجاری ناشی از ابتلا به کووید ۱۹ را تایید نکرده است. اما اگر مادر تب بالا داشته باشد، ممکن است نوزاد زودرس متولد شود. علاوه‌بر این ممکن است به دلیل شرایط خاص مادر، پزشک تصمیم به تولد زودرس نوزاد بگیرد. در غیر از این موارد، ابتلای مادر به کووید ۱۹ تغییری در زمان تولد نوزاد ایجاد نمی‌کند.»

مادر با کرونا چطور باید کنار بیاید؟
«در صورت مثبت‌ بودن آزمایش کرونا وحشت نکنید؛ هرچند طبیعی است که این وضعیت کمی ترسناک باشد. اما حفظ آرامش و انجام اقدامات لازم، مهم‌ترین مسأله است». دکتر الهام‌السادات هاشمیان ادامه می‌دهد: «مثبت بودن جواب آزمایش را به ماما یا پزشک زنان خود اطلاع دهید. درصورتی که علائم شما شدید باشد - توجه کنید اگر نشانه‌ها شدید است - به بیمارستان مراجعه کنید. اگر نشانه‌های بیماری خفیف است در منزل بمانید و در مشورت با پزشک، نیازهای درمانی را دریافت کنید».

دکتر هاشمیان می‌افزاید: «از افراد دیگر خانواده جدا شده و در اتاقی که دارای امکان تهویه مناسب است، مستقر شوید. بهتر است همسر شما هم از منزل خارج نشده و اقوام نزدیک، خریدهای لازم را برای شما انجام داده و پشت در منزل بگذارند. از نظر جسمی فعال باشید. این به معنی فعالیت شدید نیست، اما حرکت و راه‌رفتن معمولی را متوقف نکنید.» این متخصص زنان ادامه می‌دهد: «اگر پیش از زایمان جواب آزمایش کرونای شما منفی شد، در زمان وضع حمل، خطری جان کادر درمانی و اطرافیان شما را تهدید نمی‌کند.»

اگر در قرنطینه مادر شدید
«از زمان مثبت بودن آزمایش کرونا، باید دو هفته در قرنطینه باشید. اگر در این فاصله زمان تولد نوزاد باشد، یا به هر دلیل نوزاد ناگهانی متولد شود، اولین اقدام تماس گرفتن با پزشک زنان یا ماماست.»

دکتر الهام‌السادات هاشمیان ادامه می‌دهد: «در این شرایط ممکن است توصیه شود در مراحل اولیه زایمان و شروع درد، در خانه بمانید. درصورت مشکلات تنفسی، ممکن است سزارین انجام شود. در این شرایط، بی‌حسی نخاعی منعی ندارد.»

این متخصص زنان اضافه می‌کند: «در مادران مبتلا به کووید-۱۹ گاهی لازم است پس از تولد، مادر و نوزاد برای مدتی از هم جدا باشند. این کار با مشورت و نظر متخصص انجام خواهد شد.»

شیر مادر و ویروس کرونا
سؤالی که بسیاری از هموطنان این روزها می‌پرسند این است که اگر مادر به کووید ۱۹ دچار باشد، آیا شیر دادن او به نوزاد - در صورتی که نیاز به جداکردن مادر از نوزاد برای مدتی نباشد - ممنوع است؟ شیر مادر ممکن است به ویروس کرونا آلوده باشد؟

دکتر هاشمیان در پاسخ به این سوال می‌گوید: «تاکنون ویروس در شیر مادر مبتلا گزارش نشده است. اما این اطلاعات هنوز برای رد کردن کامل انتقال ویروس از طریق شیر مادر به نوزاد، کافی نیست.»

این متخصص زنان و زایمان یادآور می‌شود: «شیر مادر به‌دلیل آنتی‌بادی‌هایی که دارد از بهترین خوراکی‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد و مراقبت از او در مقابل ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله بیماری‌های عفونی است. اما برای تصمیم درباره شیردادن به نوزاد، باید با پزشک مشورت کرده و مطابق با تصمیم او عمل کنید.»

دکتر الهام‌السادات هاشمیان درباره مراقبت‌های لازم در زمان شیر دادن به نوزاد می‌گوید: «اگر به تائید پزشک، منعی برای شیردادن به نوزاد نبود، به این موارد پیش از شیر دادن به نوزاد دقت کنید: دست‌ها را پیش از تماس با نوزاد بشویید. اگر هنوز نشانه‌هایی مثل سرفه در شما وجود دارد، هنگام نزدیک شدن به نوزاد از ماسک جراحی استفاده کنید. همه سطوحی را که لمس می‌کنید به طور مکرر ضدعفونی کنید. در واقع سعی کنید تماس شما با نوزاد با رعایت کامل همه نکته‌های بهداشتی همراه باشد.»