رژیم در دوران کرونا، مجاز است؟

عضو هیات مدیره انجمن تغذیه ایران تاکید کرد: اولین و مهمترین توصیه این است که افراد از گرفتن رژیم های لاغری خودسرانه و با کالری پایین جدا پرهیز کنند این افراد اگر رژیم های زیر ۱۵۰۰ کالری دریافت کنند به محض مواجهه با ویروس کرونا ممکن است حالت شدید این بیماری را مبتلا شوند.

مرجان بهزادی مقدم درباره تغذیه در دوران کرونا‌ گفت:« این بیماری درمانی ندارد و واکسنی هم برای آن کشف نشده باشد لذا کاری که می توانیم انجام دهیم این است که سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم. این مسئله مغفول واقع شده و رویکرد کادر درمان ما رویکرد درمان دارویی کرونا است که اشتباه بزرگی است که در دنیا هم در حال اتفاق است و ما از مسئله رژیم درمانی کرونا غافل شده ایم.سیستم ایمنی بدن به شکلی باید تقویت شود که اگر فرد در معرض ویروس کرونا قرار گرفت به شکل خفیفی این بیماری را بگیرد ما برخی افراد مبتلا به کرونا را داشتیم که با رژیم درمانی کاملا بهبود پیدا کردند.»

تسریع روند بهبود مبتلایان به کرونا با رژیم غذایی صحیح
وی در ادامه گفت:«اگر فردی به کرونا مبتلا شود با توصیه های تغذیه ای صحیح روند بهبودش را سریع تر طی می کند. تحقیقات نشان داده است در بیماری های مشابه کرونا مثل سارس و مرس، زمانی که افراد در دوران نقاهت قرار دارند این افراد حتی وقتی درمان می شوند تا یکسال ضعف سیستم تنفسی و سیستم ایمنی بدن دارند و تا شش ماه دچار نواقص کبدی هستند و تا سه ماه ممکن است ناراحتی های روحی و روانی داشته باشند لذا این بیماران باید تا شش الی یکسال زیر نظر متخصص تغذیه باشند تا با رژیم غذایی مناسب عوارض این بیماری را کمتر کنند.»
این کارشناس ارشد فیزیولوژی خاطرنشان کرد:« سیستم ایمنی بدن ما برای عملکرد صحیح خود به مواد مغذی نیاز دارد و این کاملا ثابت شده است که وضعیت تغذیه ای با ایمنی مقاومت افراد رابطه مستقیمی دارد. کمبودهای مایکرونوترینت ها(مواد مغذی کوچک) و کمبودهای میکرونوترینت ها هر دو باعث اختلال سیستم ایمنی بدن می شود.مایکرونوترینت ها شامل پروتئین و چربی و کربوهیدرات هستند و میکرونوترینت ها هم شامل ویتامین ها و مینرال ها و مواد معدنی هستند که خوشبختانه با اصلاح دریافت مواد مغذی این کمبودها برطرف می شود.»

گرفتن رژیم های لاغری سخت در دوران کرونا ممنوع
وی افزود:« تقریبا می توان گفت تمام مواد مغذی موجود در رژیم های غذایی نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند ولی بعضی از آنها اهمیت بیشتری دارند ولی کلا توصیه می شود نه کمبود وجود داشته باشد و نه افراد در مصرف آنها زیاده روی کنند چون می توانند مثل یک تیغ دولبه باشند و فرد را دچار مشکل کنند. مهمترین مسئله در رژیم غذایی برای جلوگیری از ضعف سیستم ایمنی بدن، مصرف کافی انرژی است، پس اولین و مهمترین توصیه این است که افراد از گرفتن رژیم های لاغری خودسرانه و با کالری پایین جدا پرهیز کنند این افراد اگر رژیم های زیر ۱۵۰۰ کالری دریافت کنند به محض مواجهه با ویروس کرونا ممکن است حالت شدید این بیماری را مبتلا شوند بنابراین کفایت انرژی بسیار مهم است حالا اگر فردی واجب است رژیم لاغری بگیرد حتما باید زیر نظر مشاور تغذیه باشد.»

برای پیشگیری از کرونا پروتئین کافی مصرف کنید
بهزادی در ادامه گفت:« دومین نکته مهم دریافت مناسب پروتئین است که دو منبع دارد منبع حیوانی مثل گوشت و تخم مرغ و لبنیات و منبع گیاهی آن هم مثل حبوبات و غلات است که بهتر است افراد برای اینکه یک پروتئین کامل را از گیاهان دریافت کنند این غذاها را ترکیب کنند مثل عدس پلو و یا لوبیا پلو وقتی که این مواد را با هم بخورند یک ترکیب پروتئینی کامل را دریافت می کنند. البته مصرف زیاد گوشت قرمز توصیه نمی شود به دلیل اینکه گوشت قرمز به دلیل وجود اسید آراشیدونیک می تواند عوامل التهابی در بدن ایجاد کند.»

اهمیت مصرف آب در تقویت ایمنی بدن در برابر کرونا
وی با توصیه به مصرف کافی آب برای پیشگیری از کرونا گفت:« مسئله بسیار مهم مصرف مایعات به اندازه کافی است برخی افراد فراموش می کنند آب بخورند چون حس تشنگی حس ضعیفی است و منتظر می شوند که تشنه شوند بعد آب بخورند و در واقع بدن به مرحله بی آبی می رسد که فرد احساس تشنگی می کند. مصرف کافی آب و مایعات در تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مهم بوده و به پاکسازی بدن از سموم کمک می کند و باعث می شود مواد مغذی به راحتی وارد سلول شوند.اما اینکه از کجا بفهمیم که آب به اندازه کافی دریافت می کنیم یا خیر فرد می تواند با توجه به رنگ ادرار از این مسئله اطلاع پیدا کند. اگر ادرار رقیق و روشن باشد پس فرد آب به اندازه کافی مصرف کرده است منابع مایعات، آب و چای و سوپ و غذاهای آبکی است.»
وی با تاکید بر رعایت تنوع و تعادل در برنامه غذایی روزانه در دوران کرونا گفت:« توصیه می شود افراد به صورت متنوع غذاها را مصرف کنند. توصیه می شود از نان های سبوس دار استفاده شود نه اینکه ما به نانوا بگوییم که بر روی نان سبوس بریزد چون این کار یک کار غیربهداشتی است. نان هایی که آرد سبوس دار دارند که به صورت صنعتی تهیه می شوند انتخاب خوبی است.»

افزایش التهاب بدن با مصرف بالای امگا ۶
عضو هیات مدیره انجمن تغذیه ایران گفت:« برخی افراد ممکن است خواص یکسری روغن ها را شنیده باشند و فقط از یک نوع روغن استفاده کنند مثلا فقط روغن کنجد مصرف کنند که انتخاب غلطی است و باید تنوعی از روغن ها را در مصارف خانگی داشته باشیم و اتفاقا روغن هایی که حاوی امگا۶ هستند نباید به شکل مداوم استفاده شوند چون مصرف بالای امگا۶ می تواند باعث افزایش التهاب در بدن شوند. شاید روغن کلزا و کانولا انتخاب بهتری باشد ولی کلا توصیه مشاورین تغذیه این است که در دریافت روغن ها تنوع وجود داشته باشد یعنی به صورت مداوم نمونه روغن را عوض کنند یک بار روغن سویا ، یک بار روغن کنجد و بار دیگر روغن کلزا مصرف کنند.»

مصرف خودسرانه دمنوش ها برای کرونایی ها ممنوع
وی درباره مصرف میوه ها و سبزیجات گفت:« در مورد میوه ها و سبزیجات بهتر است که تنوع وجود داشته باشد و از میوه ها و سبزیجات رنگارنگ استفاده شود. در مورد مصرف گیاهان می خواهم تاکید کنم که افراد به صورت خودسرانه از گیاهان و دمنوش ها استفاده نکنند به دلیل اینکه گیاهان ممکن است فاکتورهای ناشناخته داشته باشند و مصرف ترکیبی و زیاد از هرکدام از این گیاهان ممکن است دردسرساز شود همچنین ما شناخت کافی راجع به عملکرد دقیق ویروس کرونا در سطح سلول نداریم بنابراین ممکن است با مصرف بی رویه گیاهان که عوامل ناشناخته دارند باعث شویم که مشکلاتمان بیشتر شود. اگر هم از گیاهان می خواهیم استفاده کنیم باید زیر نظر کارشناس و مشاور تغذیه باشد و بیشتر از یک قاشق چایخوری استفاده نکنیم.»

مواد مغذی برای افزایش ایمنی بدن در برابر کرونا را بشناسید
وی گفت:« یکسری مواد غذایی داریم که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند که توصیه می شود از محصولات لبنی پروبیوتیک استفاده شود همچنین مواد غذایی مثل هویج ، زردک ، اسفناج ، سیر و پیاز حاوی مواد آنتی اکسیدانی هستند. اگر بخواهیم راجع به مواد مغذی صحبت کنیم مواد مغذی موثر که در افزایش مقاومت سیستم ایمنی بدن موثر هستند اسید چرب امگا۳ ، آهن، روی، سلنیوم، منیزیم، ویتامین C ،‌ویتامین A، ویتامین D، ویتامین B۶،فولیک اسید، ویتامین B۱۲ ، پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها هستند. طبیعی است که وقتی ما یک برنامه غذایی متنوع و متعادل داشته باشیم دریافت مناسبی از تمام این مواد را خواهیم داشت ولی برخی افراد به دلیل اینکه برنامه غذایی خوبی ندارند ممکن است کمبود برخی از این مواد مغذی را داشته باشند که به تشخیص پزشک برای آنها مکمل تجویز می شود.»

توصیه به مصرف ویتامین D به صورت مکمل
وی تاکید کرد:« یکی از ویتامین هایی که معمولا مصرف آن به صورت مکمل توصیه می شود ویتامین D است به دلیل اینکه این ویتامین منبع خوب غذایی ندارد و به سختی می توان از راه غذا به اندازه کافی این ویتامین را دریافت کنیم. بخشی از ویتامین D باید با تابش آفتاب تبدیل به ویتامین D شود و جذب بدن شود اما متاسفانه به دلیل نوع پوشش و آلودگی هوا ما از این منبع تا حدودی محروم هستیم بنابراین با یک آزمایش ساده می توان سطح ویتامین D را اندازه گیری کرد و به تجویز مکمل مبادرت کرد.»

ویتامین C از ویتامین های مهم تقویت کننده ایمنی بدن
بهزادی گفت:« ویتامین C نیز یکی از ویتامین های مهم در تقویت سیستم ایمنی بدن است به دلیل اینکه در ساختار سلول های ایمنی بدن ویتامین C زیادی وجود دارد و وقتی که التهاب وارد بدن می شود و یا بدن در مواجهه با یک بیماری عفونی قرار می گیرد مصرف ویتامین C بدن بسیار بالا می رود. منابع غذایی ویتامین C زیاد هستند ولی این ویتامین بسیار در برابر حرارت حساس است و زود از بین می رود و شاید لازم باشد که در برای پیشگیری از کرونا یا در زمان ابتلا به این بیماری از مکمل آن استفاده کنیم.»

وی درادامه گفت:« منابع حاوی روی عبارتند از: گوشت بدون چربی، مرغ ، شیر ، محصولات لبنی، تخم مرغ و آجیل ،موز، منابع منیزم عبارتند از:‌سبزیجات برگ سبز و غلات سبوس دار، منابع ویتامین E عبارتند از: جوانه ها و بادام زمینی و روغن ها و منابع ویتامین A منابع حیوانی آن مثل جگر و ماهی و تخم مرغ و منابع گیاهی آن مثل هویج، کدو حلوایی و فلفل و اسفناج و سایر گیاهان می باشند. اینها منابع غذایی هستند که مشاورین تغذیه توصیه می کنند که به گونه ای برنامه غذایی تنظیم شود که مواد مغذی را از غذاها دریافت کنیم و به سراغ مکمل ها نرویم .»

کنترل فشارخون در دوره کرونا را جدی بگیرید
وی درباره ممنوعیت های غذایی دوره کرونا گفت:« فست فودها به دو دلیل توصیه می شود مصرف نشوند یکی اینکه حاوی اسیدهای چرب ترانس هستندک ه باعث التهاب در بدن می شوند و دیگر اینکه حاوی نمک زیاد هستند. یکی از مشکلاتی که مبتلایان به کرونا بیماری را به شکل حاد می گیرند این است که فشارخون دارند و مصرف نمک یک عامل خطر است لذا کنترل فشارخون بسیار مهم است و اگر فردی هنوز به کرونا مبتلا نشده است بسیار اهمیت دارد که فشار خون خود را در حد طبیعی نگه دارد.»
وی افزود:«درباره کربوهیدرات ها و یا قندهای ساده باید گفت افراد سعی کنند شیرینی جات و نوشابه ها و تمام محصولاتی که در آنها شکر به کار رفته را خیلی کم مصرف کنند و از مصرف تنقلاتی مثل چیپس و پفک و لواشک ها که هم ارزش تغذیه ای پایینی دارند و هم حاوی نگهدارنده هستند و هم موادی دارند که برای بدن مضر هستند، خودداری کنند.»

کرونایی ها پروبیوتیک مصرف کنند
وی درباره لزوم مصرف پروبیوتیک ها در مبتلایان به کرونا گفت:« ممکن است با تشخیص متخصص تغذیه، مکمل های پروبیوتیک در افرادی که مبتلا به کرونا می شوند تجویز شود. منابع غذایی پروبیوتیک ها مثل لبنیات، تره فرنگی ، موز و جو می باشند ولی وقتی که فرد با عوامل التهابی مواجه می شود چون پروبیوتیک ها باکتری های مفید هستند و می توانند کمک کنند در روند بهبود بیماران کرونایی احتمالا تجویز این مکمل توسط متخصص تغذیه صورت می گیرد.»

مبتلایان به کرونا چطور با بی اشتهایی مبارزه کنند؟
کارشناس و مشاور تغذیه و رژیم درمانی گفت:«وقتی که فرد به کرونا مبتلا شود لازم است تا حدی دریافت پروتئین را افزایش دهد. برای مبارزه با مشکل بی اشتهایی در افراد مبتلا به کرونا باید غذا به دفعات به بیمار داده شود یعنی حجم غذا را کاهش داد و تعداد وعده های غذایی را افزایش دهیم به این شکل ما با مشکل بی اشتهایی فرد باید مبارزه کنیم همچنین باید از غذاهای حجیم که کالری پایینی هم دارند پرهیز کنیم و غذاهای بیمار باید کم حجم و مغذی باشد. یکی از مکمل هایی که احتمالا پاسخ خوبی می دهد تجویز پروبیوتیک ها است که گوارش فرد را بهتر می کند و میزان جذب مواد مغذی را در بدن بیمار بالا می برد.»
وی خاطرنشان کرد:« تمام مواد مغذی که در بالا اشاره شد باید میزان آن در فرد مبتلا ارزیابی پاراکلینیکی شود و در صورت کمبود، مکمل آنها برای بیمار تجویز شود. ما زمانی مکمل تجویز می کنیم که فرد نمی تواند به میزان مناسب غذا را دریافت کند.»

وی گفت:« جگر منبع خوبی از آهن و ویتامین A است ولی چون اسیدهای چرب اشباع هم دارد ما ریسک نمی کنیم و خیلی به مصرف آن در مبتلایان به کرونا توصیه نمی شود. برخی سبزیجاتی داریم که حاوی مقدار زیادی آهن هستند مثل اسفناج ولی زیست دسترسی بدن برای آهن اسفناج پایین است معنی آن این است که اگر اسفناج بخوریم درصد کمی از آهن آن به درد بدن می خورد و جذب بدن نمی شود لذا بهتر است آهن از منابع حیوانی دریافت شود ولی اگر ما می خواهیم از منابع گیاهی هم آهن را دریافت کنیم بهتر است که با منبع ویتامین C دریافت کنیم مثلا در کنار گوجه فرنگی لیموترش که حاوی ویتامین C است مصرف کنیم که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و میزان جذب آهن را بالا می برد.»

توصیه جدی برای افرادی که در دوران نقاهت کرونا هستند
بهزادی مقدم خاطرنشان کرد:« دریافت کافی و مناسب روزانه اسیدهای چرب امگا۳ برای کسانی که در دوران نقاهت کرونا هستند، توصیه می شود. اسیدهای چرب امگا۳ را اگر از منابع غذایی به اندازه کافی دریافت کنیم بهترین منبع آن گردو و ماهی چرب است مثل سالمون و قزل آلا. توصیه ما این است که فرد روزی سه عدد گردو در وعده صبحانه مصرف کند و هفته ای حداقل دو بار ماهی در وعده های اصلی غذایی مصرف کند و اگر به هر دلیلی امکان دریافت امگا۳ از طریق منابع غذایی نبود با تشخیص مشاور و متخصص تغذیه امگا۳ تجویز می شود.»

فایده فوق العاده کلم برای بیماران کرونایی
وی افزود:« مصرف انواع کلم ها بسیار مهم است افراد چه در دوران پیشگیری از ابتلا به کرونا چه در دوران بیماری کرونا و چه در دوران نقاهت از انواع کلم ها باید استفاده کنند و بهترین نوع کلم، کلم بروکلی و کلم بنفش رنگ است به شکل ترکیب با برنج مثل کلم پلو، به شکل استفاده در سالاد ، به شکل استفاده در سوپ یا بخارپز در کنار سایر سبزیجات می توان آنها را مصرف کرد. کلم ها اثرات بسیار خوب آنتی اکسیدانی دارند و یکی از سبزیجاتی هستند که ما در رژیم غذایی فرد مبتلا به کرونا قرار می دهیم.»

اشتباه بزرگ درباره ضرر داشتن شیر برای مبتلایان به کرونا
وی گفت:« یک ترسی که در دوران کرونا در بین افراد وجود دارد ترس از مصرف شیر است که کاملا اشتباه است و ما اتفاقا توصیه می کنیم افراد روزی دو تا سه لیوان شیر مصرف کنند. شیر منبع خوبی از کلسیم و پروتئین است و هیچ ماده غذایی نداریم که کلسیم آن به خوبی شیر جذب بدن شود حتی قرص کلسیم به خوبی کلسیم شیر جذب بدن نمی شود. هیچ گزارشی از ضرر داشتن شیر برای مبتلایان به کرونا وجود ندارد برعکس آن مقالات بسیاری درباره مفید بودن شیر داریم بنابراین براساس حدسیات نباید ماده غذایی به این خوبی را از برنامه غذایی خود حذف کنیم. همچنین استفاده از ماست پروبیوتیک هم توصیه می شود. اگر افرادی حس سردی بعد از مصرف ماست دارند براحتی می توانند با اضافه کردن کشمش به ماست این مشکل را برطرف کنند و حذف این ماده غذایی به هیچ وجه توصیه نمی شود. باید رعایت تنوع و تعادل را در رژیم غذایی دوره کرونا داشته باشیم.»

سوپی که مانند دارو برای مبتلایان به کرونا است
وی درباره مصرف سوپ ها در مبتلایان به کرونا گفت:« سوپ چون یک غذای نرم و آبکی است برای مبتلایان به کرونا بسیار توصیه می شود و می توان برای درست کردن سوپ از مرغ ، انواع کلم ها ، سیر ، پیاز ، هویج ، زردک ، مقداری کدو حلوایی و زنجبیل استفاده کرد که حاوی آنتی اکسیدان هستند همچنین سبزیجاتی مثل جعفری و شوید را می توان به این سوپ اضافه کرد. این نوع سوپ مانند دارو برای بیماران مبتلا عمل می کند و اگر روزانه در کنار غذا این سوپ را بخورند این بیمار مقاومت سیستم ایمنی بدنش در برابر کرونا بالا می رود ما داشتیم بیمارانی که رژیم کرونایی به آنها داده ایم و افراد سریع تر بهبود پیدا کرده اند.»