درمان افسردگی در زنان باردار

خداوند بهترین روش برای درمان افسردگی در دوران بارداری و پس از آن را به حضرت مریم (ع) سفارش کرده است و امروزه این روش از نظر علمی به اثبات رسیده است.

روش های درمان افسردگی دوران بارداری بدون دارو
دوران بارداری پر از فراز و نشیب و استرس های مخصوص به خود است. یک خانم باردار در بیشتر زمان ها تنها به سلامت جنین خود فکر می کند و ممکن است توجه کافی به حالات روحی و رفتاری خود ندهد و تغییرات رفتاری خود را به نوسانات هورمونی مخصوص دوره بارداری نسبت دهد. اما یک زن باردار باید بداند که در دوران بارداری نیز ممکن است به افسردگی مبتلا شوند زیرا تغییرات بدن در دوران بارداری، فرد را مستعد ابتلا به افسردگی می کند.
تغییرات هورمونی در دوران بارداری تا حدودی می تواند با کمک اکسی توسین و پرولاتین در مقابل اختلالات روانی مبارزه کند اما اگر سابقه اختلالات روان پزشکی از قبل وجود داشته باشد، این بیماری تشدید خواهد شد. به همین دلیل در صورت ابتلا به افسردگی باید قبل از بارداری، اقدام به درمان نمود چرا که ممکن است افسردگی به رشد جنین آسیب برساند. همچنین پس از زایمان به دلیل کاهش سریع هورمونها، احتمال افسردگی افزایش پیدا می کند.
از هر ۱۰ خانم باردار یک نفر به افسردگی مبتلا می شود. باید توجه داشت که عدم درمان افسردگی روی توانایی مادر در مراقبت از خود و نوزاد تاثیر منفی می گذارد. برخی از رفتارهای بعد از زایمان مانند گریه و احساس غم از نشانه های افسردگی نیستند و در روزهای اولیه بعد از زایمان از بین می روند اما همانطور که ذکر شد همان یک نفر از ده نفر دچار افسردگی می شود که به درمان تخصصی نیاز دارد.

درمان افسردگی دوران بارداری و بعد از آن
تغییرات هورمونی در طول بارداری می تواند بر مواد شیمیایی مغز که به طور مستقیم با اضطراب و افسردگی در ارتباط هستند، تأثیر بگذارد. این رفتارها در شرایط دشوار زندگی منجر به افسردگی در دوران بارداری می شوند.
محققان میزان تأثیر ورزش بر درمان افسردگی خانمهای باردار مورد بررسی قرار دادند. این مطالعات به منظور ارزیابی حالت روانی آن ها، بررسی علائم افسردگی و همچنین تعیین سطح فعالیت بدنی در هر کدام از مادران طی سه مرحله «قبل از آغاز برنامه ورزش»، «بعد از پایان برنامه که هشت هفته زمان برد» و «تأثیر برنامه پس از گذشت 4 هفته» انجام شد.
نتایج منتشر شده این مطالعه توسط مجله «فیزیوتراپی» وابسته به انجمن فیزیوتراپی آمریکا نشان داد تعداد مادرانی که قبل از انجام این پژوهش با خطر جدی افسردگی بعد از زایمان مواجه بودند، از بین کل مادرانی که درس های آموزشی را دریافت کرده و تمرین های ورزشی مخصوص را انجام داده بودند؛ تقریبا به نصف رسیده بود.
در این تحقیق مشخص شد زنانی که در این برنامه ورزشی شرکت کرده اند در مقایسه با زنان بارداری که فعالیت های دیگر انجام داده بودند، به بهبودی بیشتری در حالت روانی و افسردگی دست یافتند و علایم افسردگی در آن ها به صورت آشکاری کاهش یافته بود؛ تأثیر این برنامه نیز تا 4 هفته پس از پایان برنامه ورزشی ادامه داشت.
این مطالعات بر روی اهمیت انجام برخی تمرین های ورزشی برای زایمان آسان تاکیر می کند، زیرا تجربه ثابت کرده است که فعالیت های ورزشی سبک برای مادر و کودک مفید است و با تحریک گردش خون، به تأمین بهتر غذا برای جنین و رشد و افزایش ضریب هوشی او نیز کمک می کند.

درمان افسردگی بارداری در قرآن کریم
تحقیقات علمی بر اهمیت فعالیت و ورزش جهت درمان افسردگی در دوران بارداری و پس از زایمان تأکید می کند، این در حالی است که ۱۴ قرن پیش، قرآن کریم به آن اشاره کرده است.
خداوند عزوجل در آیات 24 تا 26 سوره مبارکه مریم با خطاب به حضرت مریم(س) می فرماید:
«فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلَّا تَحْزَنِی قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا»
پس از زیر [پای] او [فرشته] وی را ندا داد که غم مدار پروردگارت زیر [پای] تو چشمه آبی پدید آورده است،
« وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا»
و تنه درخت‏ خرما را به طرف خود [بگیر و] بتکان بر تو خرمای تازه می ریزد،
« فَکُلِی وَاشْرَبِی وَقَرِّی عَیْنًا....» (و بخور و بنوش و دیده روشن دار).
در این آیات خداوند به صراحت به حضرت مریم(س) توصیه می کند که ناراحت و اندوهگین نباشد، سپس امر می کند که با جنب و جوش درخت را تکان دهد.
علاوه بر این خواندن روزانه یک بار سوره یس برای آرامش قلب و نشاط روحی بسیار موثر است. از خواندن و یا گوش دادن به تلاوت سوره یاسین نباید غافل شد.
خداوند در قرآن می فرماید: «الَّذِینَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِکْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»، همان کسانی که ایمان آورده‏ اند و دل هایشان به یاد خدا آرام می ‏گیرد، آگاه باش که با یاد خدا دل ها آرامش می یابد؛ یاد خدا مصداق عینی برای درمان افسردگی و ناامیدی است.
قرآن کریم خود را در آیات متعدد «شفا» معرفی کرده است. منظور از شفا، درمان بیماری های روان و قلب است. بیماری هایی از قبیل:کفر، شرک، نفاق، بخل، حسد، کینه و ....، یعنی قرآن درمان و شفای آلودگی های معنوی و روانی است.