غلت زدن در خواب به کیسه آب صدمه می زند؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام و خسته نباشید. من در هفته ۱۰بارداری هستم. متاسفانه شب ها عادت دارم زیاد این طرف و آن طرف می شوم و خیلی چپ و راست می شوم. آیا این حرکت به جنین آسیب می زند یا خدای نکرده باعث پارگی کیسه آب می شود؟ و اینکه از چه ماهی مشکلات مربوط به پارگی کیسه آب مشهود می شود؟ تشکر.

پاسخ دکتر الهام سادات هاشمیان متخصص زنان و زایمان:
ببینید در هفته دهم بارداری مشکلی به وجود نمی آید و حتی ایشان تا هفته پانزدهم هم می توانند بدون هیچ مشکلی بخوابند. بعد از هفته پانزدهم بارداری توصیه می کنیم که بیشتر به پهلو بخوابند و این به پهلو بودن هم بهتر است از نیم ساعت بیشتر تجاوز نکند. ضمن این که زمانی که خوابیده اند و می خواهند پهلو به پهلو شوند، این کار را به آرامی انجام دهند تا مشکلی برای جنین پیش نیاید. از این جهت تاکید می کنیم که بیش از نیم ساعت به پشت نخوابند برای این که اگر طولانی باشد به بند ناف جنین فشار می آید و خون رسانی به جنین با مشکل مواجه می شود.

از طرف دیگر بهتر است چرخش به پهلو را هم به آرامی انجام دهند. برای این که اگر به سرعت این کار را انجام دهند، ممکن است بند ناف به دور گردن بچه بپیچد و به جنین فشار وارد شود.

به شما بگویم که برخی از خانم های باردار به ما مراجعه می کنند و می گویند که ما زمانی که می خواهیم به پهلو بچرخیم در حالت نشسته این کار را انجام می دهیم. در حالی که نیازی به این کار نیست و با این روالی که توضیح دادیم اگر خانم های باردار بچرخند مشکلی برای جنین شان به وجود نمی آید.

در خصوص پارگی کیسه آب جنین باید گفت این مساله در ماه آخر بارداری و در سه ماهه سوم اتفاق می افتد و به معنای پیشرفت زایمان است. پارگی کیسه آب یکی از مسائلی است که برخی خانم های باردار نسبت به آن نگرانی هایی دارند. چرا که کیسه آب جنین برای ادامه حیات او ضروری است.

دلایل مختلفی وجود دارد تا پارگی کیسه آب اتفاق بیفتد و از جمله آن ها می توانیم به عفونت پرده های جنین اشاره کنیم. به خانم های باردار توصیه می کنیم که از نظر عفونت ادراری در سه ماهه سوم بارداری شان و همچنین ترشحات ادراری مورد بررسی قرار گیرند. چرا که ترشحات میکروبی می توانند سبب پارگی کیسه آب جنین شوند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:

خوابیدن برای زن باردار مخصوصا در ماه‌هایی که شکم بزرگ شده، کار آسانی نیست. اگر تا قبل از بارداری، به شکم یا دمر می‌خوابیدید؛ تغییر حالت خوابیدن کار راحتی نخواهد بود. نگرانی مادران در این دوره و ترس از غلت زدن‌های مداوم، ممکن است باعث خستگی و بی حالی در بارداری و استرس مادر شود.

برخی از عادات خوابیدن در دوران بارداری به جنین یا مادر آسیب وارد می‌کند و یا موجب آزار آنها می‌شود. در این مطلب، سعی شده بهترین حالات خوابیدن برای زن باردار و مضرات دیگر وضعیت‌ها را بررسی کنیم.

کدام حالت‌های خوابیدن برای زن باردار مناسب نیست؟

در دوران بارداری حالت خوابیدن بسیار مهم و گاهی اوقات حساس است. به همین منظور بهترین و بدترین حالات خوابیدن را در ادامه بیان کرده ایم:

زنان باردار طاق باز نخوابند

پس از ماه پنجم، به پشت خوابیدن قطعا بهترین حالت نیست. خوابیدن به پشت باعث فشار روی آئورت و سیاه رگ پایینی شده و راه رگ‌هایی که خون را از پاها به قلب می‌رسانند را تنگ می‌کند. فشار روی این رگ‌ها گردش خون در بدن شما و نوزاد را آهسته می‌کند.

همچنین ممکن است در نیمه‌های شب با نفس تنگی از خواب بپرید؛ این اتفاق مانع از رسیدن اکسیژن کافی به مغز و جنین می‌شود. خوابیدن به پشت، باعث فشار شکم روی کمر و پشت شما شده و روده را پایین می‌آورد، این وضعیت گوارش شما را به هم می‌زند.

هرگز روی شکم نخوابید

بسیاری از مادران، قبل از بارداری عادت به خوابیدن روی شکم داشتند، در دوران بارداری ترک این عادت برای آنها سخت است. بنابراین باید قبل از تصمیم به بارداری، تلاش کنید که عادت خود را تغییر دهید تا در دوران بارداری به مشکل بی خوابی بر نخورید. خوابیدن روی شکم، باعث می‌شود به رحم در حال رشد و حتی سینه‌های شما فشار وارد شود. پس پیش از بارداری بهترین حالت خوابیدن را تمرین کنید.

بهترین حالت خوابیدن در دوران بارداری چیست؟

خوابیدن روی پهلوی چپ، بهترین حالت خوابیدن در دوران بارداری است. این مورد امن‌ترین حالت برای جنین و مادر است که به رشد شکم شما بیشترین کمک را می‌کند.

خوابیدن روی پهلوی چپ، گردش خون را بهبود می‌بخشد و مواد مغذی خون را در یک مسیر ساده‌تر و سریع‌تر برای تغذیه جنین، به جفت هدایت می‌کند. همچنین خوابیدن به سمت پهلوی چپ، باعث کاهش فشار روی کبد خواهد شد. به طور کلی خوابیدن به دو طرف پهلو خوب است، اما خوابیدن به پهلوی چپ بهتر است.

برای محافظت بیشتر از جنین و مادر چه کار کنیم؟

برای محافظت از جنین در حین خواب علاوه بر حالت خوابیدن، باید به طرز قرار گرفتن گردن، پاها و شکم خود نیز توجه کنید.

می‌توانید با استفاده از یک بالشت برای زیر شکم و بین پاهای خود استفاده کنید. بالشت‌های ویژه ای برای این کار وجود دارند. قرار دادن یک بالشت در پشت کمر و بین پاها، به شما کمک می‌کند تا ناخودآگاه به وضعیت شکم یا کمر نچرخید.

برای تنگی نفس، می‌توانید یک بالش زیر پهلوی خود بگذارید تا قفسه سینه کمی بالاتر قرار بگیرد.

برای کاهش سوزش معده ، اگر روی تخت می‌خوابید، سر تخت را کمی بالا بیاورید (تخت‌های بیمارستانی این امکان را دارد، اما با گذاشتن شئی مثل آجر نیز می‌توانید این کار را بکنید) تا اسید معده به مری شما وارد نشود.

خواب آرام با این ترفندها

علاوه بر همه این موضوعات، امکان اینکه خوابیدن برای شما دشوار شده باشد، وجود دارد. ادامه این مطلب به خواب راحت در بارداری اشاره دارد.

ورزش کنید

ورزش کردن حتی به خانم های باردار هم پیشنهاد میشود، چون انجام حرکتهای فیزیکی به شما کمک میکند تا بر استرس خود غلبه کنید، عصبانی نشوید، مقاومت بدنتان افزایش یابد و همچنین تأثیر کاملا مثبتی بر سیستم عصبی بدن شما میگذارد.

یوگا، شنا کردن و پیاده روی به شما کمک میکند تا تحرک لازم را داشته باشید. این سه ورزش به خصوص به خانمهای باردار توصیه میشود، چون به جریان داشتن خون در بدن بسیار کمک میکند و دردهای کمر را کاهش میدهد.

از ورزشهایی مانند اسکی کردن، فوتبال یا والیبال بازی کردن و هر ورزش دیگری که احتمال وارد شدن ضربه به بدن وجود دارد، خودداری کنید.

درباره نگرانی‌هایتان صحبت کنید

به طور معمول در سه ماه آخر بارداری، خواب شما همراه با شک و تردیدها، نگرانیها و فکرهای نادرست است. شما سؤا لهای زیادی در مورد زایمان خود و زندگی جدیدی که به زودی شروع میشود، دارید. بهترین روش برای مقابله و مواجه شدن با فکرها و نگرانیها، صحبت کردن درباره آنهاست.

شما میتوانید در مورد این مسائل با همسرتان، پزشکتان و دوستانتان صحبت کنید تا به شما اطمینان دهند. همچنین میتوانید با مادرهای جوان یا خانمهای باردار هم در مورد تمام نگرانیهایتان صحبت کنید و نظرهای آنها را هم بشنوید. این کار به شما آرامش و اطمینان بیشتری میدهد.

با احساس خستگی نجنگید

وقتی باردار هستید، برای باز نگه داشتن چشمانتان با مشکلات زیادی مواجه می شوید. این موضوع کاملا طبیعی است که شما در طول روز احساس خستگی کنید؛ برای همین، خواب بعدازظهر به شما پیشنهاد می شود. سعی نکنید با احساس خستگی بجنگید؛ حتی نیم ساعت خوابیدن، شما را دوباره سرحال میکند.

سرتان را گرم کنید

اگر برای خوابیدن مشکل دارید یا خوابتان نمیبرد، سعی نکنید خودتان را مجبور به خوابیدن کنید. لازم نیست حتما در تختخواب بمانید و از بی خوابی کلافه شوید. با خواندن کتاب ، تماشای تلویزیون یا فیلم و کارهایی که دوست دارید، سرتان را گرم کنید و هر وقت احساس خواب آلودگی کردید، دوباره به تختخواب برگردید.

قبل از خواب، کمی خود را آرام کنید

برای اینکه خواب راحت و خوبی داشته باشید، قبل از هر چیز لازم است در وضعیت جسمی و روحی آرامی باشید. به همین دلیل، به شما پیشنهاد میشود قبل از خواب، دستها و پاهایتان را کمی ماساژ دهید. همچنین خوب است قبل از خواب به حمام بروید.

بهتر است دمای آب خیلی گرم نباشد؛ بین 37 تا 39 درجه مناسب است. این کار به شما کمک میکند با آرامش بیشتری بخوابید. در کل، به خانمهای باردار توصیه میشود شبها قبل از خواب، با آبی که دمای زیادی نداشته باشد و صبحها با آب گرم حمام کنند، صبحها کمی ورزش کنند و صبحانه مقوی سرشار از پروتئین میل کنند.

به روز زایمان فکر نکنید

باور کنید زایمان کار سختی نیست. همینطور که هفته ها میگذرد، شما به روز زایمان نزدیک تر می شوید. بیش تر زایمان ها به خوبی پیش رفته و انجام میشوند. ماما و پزشک شما برای کمک کردن آنجا هستند و بهتر است همه چیز را به آنها بسپارید و شبهایتان را با فکر به این موضوع سپری نکنید. مطمئن باشید کاملا با آن چیزی که شما فکر می کنید، متفاوت است.

شام سبک بخورید

برای اینکه غذا هنگام خواب سر دلتان سنگینی نکند، شب ها سبک تر و دستکم دو ساعت قبل از خواب شام بخورید. بعضی از غذاها مثل غذاهای پروتئینی از قبیل گوشت، ماهی، تخم مرغ و همچنین شیرینی، سیب و شیر که به خاصیت خواب آور بودن معروف هستند، به بهتر خوابیدن کمک میکنند.

قرص خواب آور نخورید

مصرف هیچ قرص خواب آوری در دوران بارداری به خانم‌های باردار پیشنهاد نمیشود، چون تأثیرهای منفی دارند. به هر حال فراموش نکنید اگر اصرار به استفاده از این قرصها دارید، حتما باید با پزشک معالجتان مشورت کنید، چون او تنها کسی است که به وضعیت فیزیکی و نیازهای شما کاملا آگاه است.

جوشانده های آرامبخش بنوشید

نوشیدن جوشانده های دم کرده قبل از خواب باعث می شود خواب راحت تری داشته باشید. معمولا بهتر است نیم ساعت قبل از زمانی که به تخت خواب می روید، این کار را بکنید.

دم کردن شکوفه بهارنارنج، گل گاوزبان و گیاهانی که آرامش بخش هستند و برای حالت تهوع و هضم غذا خوب هستند، به بهتر خوابیدن کمک میکنند. توصیه میشود در طول روز، بیشتر از دو لیوان قهوه یا چای ننوشید و نوشیدن مایعات را پس از ساعت هفت شب، کم کنید.

بهترین حالت را برای خوابیدن خود پیدا کنید

بهتر است موقع خواب، به پهلوی چپ بخوابید، چون باعث می شود جریان خون راحت تر در بدن به گردش درآید و هم چنین به شما این امکان را میدهد که بهتر نفس بکشید. این موضوع برای نوزاد شما هم بهتر است، چون اکسیژن بیشتری دریافت میک‌ند.

برای اینکه احساس راحتی بیشتری داشته باشید، پای سمت چپ خود را روی تخت دراز کنید و پای راست خود را به درون شکم خم کنید. همچنین میتوانید یک بالش کوچک را بین زانوهایتان یا زیر شکمتان بگذارید.

این را بدانید که هر حالتی که برای خوابیدن انتخاب کنید، کودکتان به آن عادت میکند و هیچ خطری برای او ندارد.اگر شما شبها مدام از خواب بیدار میشوید یا نمیتوانید راحت به پهلو بخوابید، میتوانید دو بالش زیر سرتان بگذارید و در حالت نیمه نشسته بخوابید تا احساس راحتی کنید.