مسمومیت دوران بارداری، علائم و علل بروز آن
پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری اختلال پیچیده ای است کە حدود ۵ تا ۸ درصد زنان باردار را درگیر می کند .
کارشناس مسوول مادران و مامایی مرکز بهداشت استان یزد با پیشنهاد بە اینکه مادر باردار در صورت داشتن مسمویت بارداری باید بیشتر مواقع استراحت کند تصریح کرد: این امر در کنترل مسمومیت مهم است. همچنین برای کمک بە جریان خون بیمار بهتر است بە پهلوی چپ بخوابد.
صدیقه علیشاهی اظهار کرد: پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری اختلال پیچیده ای است کە حدود ۵ تا ۸ درصد زنان باردار را درگیر می کند و عبارت از یک اختلال خطرناک در فشار خون، عملکرد کلیه و دستگاه عصبی مرکزی می باشد.
وی ادامه داد: مسمومیت بارداری از طریق فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار (به طور طبیعی پروتئین در ادرار دیده نمی شود) و بعد از هفته بیستم بارداری تشخیص داده می گردد. این اختلال در بیشتر موارد بعد از هفته ۳۷ حاملگی آغاز می گردد ولی در هر زمانی از نیمه دوم حاملگی و همچنین در زمان زایمان و یا حتی بعد از زایمان معمولا در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از زایمان ممکن است دیده شود.
علیشاهی گفت: بروز این اختلال قبل از هفته بیستم بارداری نیز در موارد نادری مانند حاملگی مولار امکان دارد. پره اکلامپسی می تواند خفیف یا شدید باشد و پیشرفت آن نیز ممکن است آهسته یا سریع باشد و تنها راه بەبود بیمار زایمان است.
وی گفت: مسمومیت بارداری باعت انقباض عروق و در نتیجه افزایش فشار خون و کاهش جریان خون می گردد. کاهش جریان خون، بسیاری از اندام ها نظیر کبد، کلیه ها و مغز را تحت تأثیر قرار می دهد. کاهش جریان خون رحم می تواند سبب مشکلاتی نظیر کاهش رشد جنین، کاهش مایع آمنیوتیک و پارگی جفت شود. علاوه بر این در صورتی کە نیاز بە زایمان زودرس باشد، جنین ممکن است نارس بە دنیا بیاید.
علیشاهی افزود: تغییرات عروق خونی ناشی از مسمومیت بارداری ممکن است سبب نشت مایع از مویرگ ها شده و در نتیجه سبب تورم یا ادم شود. همچنین نشت مایع از عروق کوچک کلیه ها سبب ورود پروتئین از جریان خون بە ادرار می گردد. وجود مقادیر بسیار اندک پروتئین در ادرار طبیعی است ولی اگر از آن بیشتر شود نشان دهنده مشکل است.
این کارشناس مسوول مامایی، افزایش قابل توجه فشار خون، حتی اگر هنوز در محدوده طبیعی قرار داشته باشد، ورم صورت، دست‌ها و پاها کە هنگام صبح شدیدتر است، افزایش وزن بیش از حد معمول (نیم کیلوگرم یا بیشتر در هفته در سه ماهه آخر بارداری) و وجود پروتئین در ادرار را از علایم شایع مسمومیت بارداری خفیف دانست.
وی همچنین افزایش مداوم فشار خون، ورم صورت و اندام‌ها بصورت مداوم، تغییرات بینایی شامل دوبینی، تاری دید، دیدن نقاط شناور یا جرقه، حساسیت بە نور یا از دست دادن موقتی دید، سردرد شدید یا مستمر، تحریک‌پذیری، درد یا حساسیت شدید در قسمت بالای شکم و تهوع و استفراغ را از علایم شایع مسمومیت بارداری شدید عنوان کرد.
این کارشناس گفت: علل بروز مسمومیت بارداری ناشناخته است و اعتقاد بر این است کە این عارضه ناشی از ماده یا سمی است کە توسط جفت تولید می‌شود.
وی همچنین تغذیه نامناسب، دیابت شیرین، بالا بودن فشار خون قبل از بارداری، بیماری‌های مزمن کلیه، اختلالات ایمنی نظیر لوپوس، سیگار کشیدن، سوء مصرف الکل، استفاده از داروهای روان گردان، چاقی (اندکس جرم بدن ۳۰ یا بیشتر)، بارداری دوقلو یا چندقلو، سابقه خانوادگی پره‌اکلامپسی یا اکلامپسی (مادر، خواهر، مادر بزرگ، خاله، عمه) و سن کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۴۰ سال را از عوامل تشدید کننده بیماری ذکر کرد.
وی بە بارداری اول در بروز این اختلال اشاره کرد و افزود: بروز پره آکلامپسی مسمومیت بارداری طی یک بارداری لزوما بە معنی تکرار آن در بارداری‌های بعدی نیست، ولی با یک بار بروز، خطر عود آن در بارداری‌های بعدی افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: برائ پیشگیری از بروز آن باید مراقبت‌های کامل و مناسب پیش از تولد، استفاده از یک رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل و مصرف مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی طی بارداری انجام شود.
این کارشناس مسوول مامایی پیشنهاد کرد: برائ پیشگیری از ابتلا بە این بیماری در صورت تجویز پزشک باید از مصرف هر گونه دارو، حتی داروهای بدون نسخه، بدون پیشنهاد پزشک اجتناب شود و استفاده از سیگار، داروهای روان گردان یا الکل در طول بارداری پرهیز شود.
وی گفت: اگر مسمومیت حاملگی تشخیص داده شود و در طول بارداری درمان شود، معمولا بدون هیچ عارضه‌ای در عرض هفت روز پس از زایمان برطرف می‌شود.
وی اضافه کرد: این در حالی است کە مسمومیت حاملگی شدید و عوارض ناشی از فشار خون بالا همچنان یک عامل مهم دخیل در مرگ و میر مادران محسوب می شود. اگر مسمومیت سبب زایمان زودرس شود، احتمال زنده ماندن نوزاد بە رسیده بودن آن بستگی دارد چراکه مرگ جنین در این شرایط شایع است.
این کارشناس مسوول مادران و مامایی اظهار کرد: در صورت تجویز مراقبت در منزل، توزین بیمار و ثبت روزانه آن ضروری است. همچنین بررسی میزان پروتئین ادرار با روش آزمون در منزل (که باید بە بیمار آموزش داده شود) پیشنهاد می‌شود.
وی دربارهٔ رژیم غذایی خاص برای بیمار گفت: در صورتی کە نیاز بە رژیم غذایی خاصی باشد، پزشک بە بیمار پیشنهاد خواهد کرد.
علیشاهی تصریح کرد: اگر مادر باردار یا یکی از اعضای خانواده وی دارای علایم مسمومیت خفیف در هر مرحله از بارداری بودند، باید بە پزشک مراجعه کنند.
صدیقه علیشاهی اظهار کرد: پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری اختلال پیچیده ای است کە حدود ۵ تا ۸ درصد زنان باردار را درگیر می کند و عبارت از یک اختلال خطرناک در فشار خون، عملکرد کلیه و دستگاه عصبی مرکزی می باشد.
وی ادامه داد: مسمومیت بارداری از طریق فشار خون بالا و وجود پروتئین در ادرار (به طور طبیعی پروتئین در ادرار دیده نمی شود) و بعد از هفته بیستم بارداری تشخیص داده می گردد. این اختلال در بیشتر موارد بعد از هفته ۳۷ حاملگی آغاز می گردد ولی در هر زمانی از نیمه دوم حاملگی و همچنین در زمان زایمان و یا حتی بعد از زایمان معمولا در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از زایمان ممکن است دیده شود.
علیشاهی گفت: بروز این اختلال قبل از هفته بیستم بارداری نیز در موارد نادری مانند حاملگی مولار امکان دارد. پره اکلامپسی می تواند خفیف یا شدید باشد و پیشرفت آن نیز ممکن است آهسته یا سریع باشد و تنها راه بەبود بیمار زایمان است.
وی گفت: مسمومیت بارداری باعت انقباض عروق و در نتیجه افزایش فشار خون و کاهش جریان خون می گردد. کاهش جریان خون، بسیاری از اندام ها نظیر کبد، کلیه ها و مغز را تحت تأثیر قرار می دهد. کاهش جریان خون رحم می تواند سبب مشکلاتی نظیر کاهش رشد جنین، کاهش مایع آمنیوتیک و پارگی جفت شود. علاوه بر این در صورتی کە نیاز بە زایمان زودرس باشد، جنین ممکن است نارس بە دنیا بیاید.
علیشاهی افزود: تغییرات عروق خونی ناشی از مسمومیت بارداری ممکن است سبب نشت مایع از مویرگ ها شده و در نتیجه سبب تورم یا ادم شود. همچنین نشت مایع از عروق کوچک کلیه ها سبب ورود پروتئین از جریان خون بە ادرار می گردد. وجود مقادیر بسیار اندک پروتئین در ادرار طبیعی است ولی اگر از آن بیشتر شود نشان دهنده مشکل است.
این کارشناس مسوول مامایی، افزایش قابل توجه فشار خون، حتی اگر هنوز در محدوده طبیعی قرار داشته باشد، ورم صورت، دست‌ها و پاها کە هنگام صبح شدیدتر است، افزایش وزن بیش از حد معمول (نیم کیلوگرم یا بیشتر در هفته در سه ماهه آخر بارداری) و وجود پروتئین در ادرار را از علایم شایع مسمومیت بارداری خفیف دانست.
وی همچنین افزایش مداوم فشار خون، ورم صورت و اندام‌ها بصورت مداوم، تغییرات بینایی شامل دوبینی، تاری دید، دیدن نقاط شناور یا جرقه، حساسیت بە نور یا از دست دادن موقتی دید، سردرد شدید یا مستمر، تحریک‌پذیری، درد یا حساسیت شدید در قسمت بالای شکم و تهوع و استفراغ را از علایم شایع مسمومیت بارداری شدید عنوان کرد.
این کارشناس گفت: علل بروز مسمومیت بارداری ناشناخته است و اعتقاد بر این است کە این عارضه ناشی از ماده یا سمی است کە توسط جفت تولید می‌شود.
وی همچنین تغذیه نامناسب، دیابت شیرین، بالا بودن فشار خون قبل از بارداری، بیماری‌های مزمن کلیه، اختلالات ایمنی نظیر لوپوس، سیگار کشیدن، سوء مصرف الکل، استفاده از داروهای روان گردان، چاقی (اندکس جرم بدن ۳۰ یا بیشتر)، بارداری دوقلو یا چندقلو، سابقه خانوادگی پره‌اکلامپسی یا اکلامپسی (مادر، خواهر، مادر بزرگ، خاله، عمه) و سن کمتر از ۲۰ سال یا بیشتر از ۴۰ سال را از عوامل تشدید کننده بیماری ذکر کرد.
وی بە بارداری اول در بروز این اختلال اشاره کرد و افزود: بروز پره آکلامپسی مسمومیت بارداری طی یک بارداری لزوما بە معنی تکرار آن در بارداری‌های بعدی نیست، ولی با یک بار بروز، خطر عود آن در بارداری‌های بعدی افزایش می‌یابد.
وی بیان کرد: برائ پیشگیری از بروز آن باید مراقبت‌های کامل و مناسب پیش از تولد، استفاده از یک رژیم غذایی طبیعی و کاملا متعادل و مصرف مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی طی بارداری انجام شود.
این کارشناس مسوول مامایی پیشنهاد کرد: برائ پیشگیری از ابتلا بە این بیماری در صورت تجویز پزشک باید از مصرف هر گونه دارو، حتی داروهای بدون نسخه، بدون پیشنهاد پزشک اجتناب شود و استفاده از سیگار، داروهای روان گردان یا الکل در طول بارداری پرهیز شود.
وی گفت: اگر مسمومیت حاملگی تشخیص داده شود و در طول بارداری درمان شود، معمولا بدون هیچ عارضه‌ای در عرض هفت روز پس از زایمان برطرف می‌شود.
وی اضافه کرد: این در حالی است کە مسمومیت حاملگی شدید و عوارض ناشی از فشار خون بالا همچنان یک عامل مهم دخیل در مرگ و میر مادران محسوب می شود. اگر مسمومیت سبب زایمان زودرس شود، احتمال زنده ماندن نوزاد بە رسیده بودن آن بستگی دارد چراکه مرگ جنین در این شرایط شایع است.
این کارشناس مسوول مادران و مامایی اظهار کرد: در صورت تجویز مراقبت در منزل، توزین بیمار و ثبت روزانه آن ضروری است. همچنین بررسی میزان پروتئین ادرار با روش آزمون در منزل (که باید بە بیمار آموزش داده شود) پیشنهاد می‌شود.
وی دربارهٔ رژیم غذایی خاص برای بیمار گفت: در صورتی کە نیاز بە رژیم غذایی خاصی باشد، پزشک بە بیمار پیشنهاد خواهد کرد.
علیشاهی تصریح کرد: اگر مادر باردار یا یکی از اعضای خانواده وی دارای علایم مسمومیت خفیف در هر مرحله از بارداری بودند، باید بە پزشک مراجعه کنند.
منبع:
ممتاز نیوز
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼