پوست در دوران بارداری، چه تغییری می‌کند؟
بارداری دوره‌ای از تغییرات هورمونی و متابولیک عمیق است که بدن آن را برای مدت نسبتا کوتاهی تحمل می‌کند و در طی آن تغییرات متعددی در پوست، ناخن و موها بروز می‌کند.
بثورات و تغییرات پوستی در طول بارداری فوق‌العاده شایع هستند.
تغییرات پوستی
به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می‌توانند سبب بروز نگرانی‌هایی شود که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری‌های بعدی، اثرات بالقوه بر روی جنین و یا مجموعه‌ای از آنها باشد. بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می‌شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند.
برخی از آنها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریبا در تمام زنان باردار دیده می‌شوند. البته تعدادی از بیماری‌های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصا با حاملگی همراه هستند. همچنین حاملگی می‌تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماری‌های پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارد.
از جمله تغییرات شایع در پوست و ضمایم آن می‌توان به تیره شدن پوست یا هیپرپیگمانتاسیون اشاره کرد. درجات مختلفی از افزایش رنگدانه در پوست که منجر به تیره شدن منتشر آن می‌شود در 90 درصد زنان باردار در فاصله هفته‌های اول تا چهاردهم بارداری اتفاق می‌افتد. این تغییر در زنانی که موی تیره و پوست سبزه دارند بیشتر از زنانی که موی روشن و پوست سفید دارند دیده می‌شود.
قسمت‌هایی از بدن که به طور طبیعی تیره‌تر هستند تیرگی بیشتری پیدا می‌کنند مخصوصاً نوک سینه‌ها و هاله اطراف آنها، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم که در این زمان اصطلاحاً به آن خط سیاه گفته می‌شود.
همچنین، گاهی تغییر مشابه در زیر بغل و کشاله ران‌ها نیز مشهود است. این تغییر رنگ معمولا بعد از حاملگی از بین می‌رود، ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند.
همچنین در طول بارداری خال‌های تیره ممکن است بزرگتر و یا تیره‌تر شده و خال‌هایی که قبلا مورد توجه قرار نگرفته‌اند، مشخص شوند. باید توجه داشت که تغییرات ذکر شده در خال‌ها، به طور کم و بیش یکسان و متناسب در تمام خال‌های بدن صورت می‌گیرد، ولی چنانچه یکی از خال‌ها تغییرات واضح در اندازه و یا رنگ پیدا کند و یا دچار علایمی نظیر خارش، سوزش و یا احیانا خونریزی گردد، حتما باید توسط متخصص پوست بررسی گردد.
یک طرح مشخص از تیره شدن پوست که در حدود 70 درصد از زنان باردار مخصوصا سبزه‌ها در نیمه دوم حاملگی دیده می‌شود، ماسک حاملگی است که در نواحی مختلف صورت ظاهر می‌شود. این تیرگی عموماً لب بالا، گونه‌ها، پیشانی و چانه را گرفتار می‌کند و به دنبال تماس با آفتاب نیز تشدید می‌شود. این نواحی تیره عموما به رنگ قهوه‌ای و اغلب دو طرفه و قرینه هستند.
پرمویی
بیشتر زنان در دوران بارداری به درجاتی از پرمویی دچار می‌شوند که معمولا در صورت، مشخص‌تر از سایر نواحی است. با این وجود، احتمال گرفتاری بازو، ساق و پشت پا نیز وجود دارد. به دنبال زایمان و برگشت وضعیت هورمونی بدن به حالت عادی، این افزایش نسبت موهای در حال رشد نیز به حالت طبیعی برگشت پیدا می‌کند که این حالت با ریزش موی نسبتا شدیدی در ۳ الی ۵ ماه پس از زایمان مشخص می‌شود.
اکثر افراد به طور طبیعی روزانه حدود ۵۰ تا ۷۵ تار مو از دست می‌دهند، ولی ریزش مو پس از زایمان به بیش از ۱۰۰ مو در روز بالغ می‌شود. اگر چه داشتن زایمان سخت و طولانی خصوصا اگر همراه با خونریزی شدید باشد، در تشدید این حالت موثر است، اما بر خلاف عقیده عموم، شیر دادن به نوزاد تاثیری در روند آن ندارد. این حالت نیاز به درمان خاص نداشته و رشد مجدد طبیعی موها در عرض ۶ ماه الی ۱ سال کامل می‌شود و تراکم موها به حالت پیش از بارداری برمی‌گردد.
به ندرت ممکن است افزایش در موهای تیپ مردانه در ناحیه صورت خصوصاً چانه، گردن و پشت لب در نیمه دوم حاملگی صورت گیرد. این حالت ممکن است ناشی از افزایش ترشح هورمون‌های مردانه و یا ناشی از یک تومور ترشح کننده آنها باشد و لذا این بیماران بایستی به دقت توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
تغییرات ناخن‌ها
خانم‌های باردار اغلب از شکنندگی ناخن‌ها و ایجاد شیارهای عرضی در آنها شکایت می‌کنند و در مواردی نیز امکان دارد که صفحه ناخن از بستر آن جدا گردد. این تغییرات ناخنی نیز به تغییرات هورمونی در بدن نسبت داده می‌شود، ولی از آن جایی که ارتباط این تغییرات با حاملگی نامشخص است، جهت بررسی سایر علل بایستی مورد معاینه قرار بگیرند. همچنین خطوط طولی تیره رنگی ممکن است در طول حاملگی در ناخن‌ها دیده شود.
غدد عرق
در بدن دو نوع کلی از غدد عرق وجود دارد. یک نوع که به آن غدد عرق «اکرین» گفته می‌شود، به طور منتشر در تمام بدن و مخصوصاً کف دست‌ها و پاها یافت می‌شود. منشا تعریقی که به طور طبیعی در نتیجه افزایش درجه حرارت محیط و یا فعالیت فیزیکی ایجاد می‌شود این غدد هستند. نوع دیگر که به آنها غدد عرق
«آپوکرین» گفته می‌شود، به طور عمده در زیر بغل‌ها و نواحی تناسلی یافت می‌شود و ترشحات حاصل از آنها در ایجاد بوی بدن دخالت دارند.
در طی بارداری فعالیت و ایجاد ترشح غدد عرق اکرین به طور قابل ملاحظه‌ای در تمام بدن به جز کف دست و پا افزایش می‌یابد که این افزایش تعریق احتمالا منجر به افزایش شیوع جوش‌های عرق سوز نیز می‌شود.
در مقابل، فعالیت غدد عرق آپوکرین کاهش یافته و سبب می‌شود تا برخی از بیماری‌های مربوط به آنها نظیر عرق جوش غدد آپوکرین در طی بارداری تخفیف پیدا کنند.
غدد چربی
میزان ترشح غدد چربی پوست در حین حاملگی افزایش یافته و پس از زایمان به حالت طبیعی برمی‌گردد. همچنین در دوران بارداری غدد چربی روی هاله نوک پستان بزرگ شده و به صورت برجستگی‌های کوچک قهوه‌ای رنگ ظاهر می‌شوند. این پدیده بیشتر در سه ماه دوم و سوم حاملگی مشخص شده و گاهی در زنان غیر حامله نیز دیده می‌شود.
تغییرات پوستی
به علت شرایط خاص روحی و روانی زنان باردار، این تغییرات می‌توانند سبب بروز نگرانی‌هایی شود که ممکن است مربوط به زیبایی ظاهری، امکان عود در بارداری‌های بعدی، اثرات بالقوه بر روی جنین و یا مجموعه‌ای از آنها باشد. بثوراتی که در دوران بارداری مشاهده می‌شوند همگی از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند.
برخی از آنها تغییرات پوستی شایعی هستند که تقریبا در تمام زنان باردار دیده می‌شوند. البته تعدادی از بیماری‌های پوستی نیز وجود دارند که اختصاصا با حاملگی همراه هستند. همچنین حاملگی می‌تواند سبب تشدید یا تخفیف بسیاری از بیماری‌های پوستی شود که اختصاص به این دوران ندارد.
از جمله تغییرات شایع در پوست و ضمایم آن می‌توان به تیره شدن پوست یا هیپرپیگمانتاسیون اشاره کرد. درجات مختلفی از افزایش رنگدانه در پوست که منجر به تیره شدن منتشر آن می‌شود در 90 درصد زنان باردار در فاصله هفته‌های اول تا چهاردهم بارداری اتفاق می‌افتد. این تغییر در زنانی که موی تیره و پوست سبزه دارند بیشتر از زنانی که موی روشن و پوست سفید دارند دیده می‌شود.
قسمت‌هایی از بدن که به طور طبیعی تیره‌تر هستند تیرگی بیشتری پیدا می‌کنند مخصوصاً نوک سینه‌ها و هاله اطراف آنها، نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم که در این زمان اصطلاحاً به آن خط سیاه گفته می‌شود.
همچنین، گاهی تغییر مشابه در زیر بغل و کشاله ران‌ها نیز مشهود است. این تغییر رنگ معمولا بعد از حاملگی از بین می‌رود، ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند.
همچنین در طول بارداری خال‌های تیره ممکن است بزرگتر و یا تیره‌تر شده و خال‌هایی که قبلا مورد توجه قرار نگرفته‌اند، مشخص شوند. باید توجه داشت که تغییرات ذکر شده در خال‌ها، به طور کم و بیش یکسان و متناسب در تمام خال‌های بدن صورت می‌گیرد، ولی چنانچه یکی از خال‌ها تغییرات واضح در اندازه و یا رنگ پیدا کند و یا دچار علایمی نظیر خارش، سوزش و یا احیانا خونریزی گردد، حتما باید توسط متخصص پوست بررسی گردد.
یک طرح مشخص از تیره شدن پوست که در حدود 70 درصد از زنان باردار مخصوصا سبزه‌ها در نیمه دوم حاملگی دیده می‌شود، ماسک حاملگی است که در نواحی مختلف صورت ظاهر می‌شود. این تیرگی عموماً لب بالا، گونه‌ها، پیشانی و چانه را گرفتار می‌کند و به دنبال تماس با آفتاب نیز تشدید می‌شود. این نواحی تیره عموما به رنگ قهوه‌ای و اغلب دو طرفه و قرینه هستند.
پرمویی
بیشتر زنان در دوران بارداری به درجاتی از پرمویی دچار می‌شوند که معمولا در صورت، مشخص‌تر از سایر نواحی است. با این وجود، احتمال گرفتاری بازو، ساق و پشت پا نیز وجود دارد. به دنبال زایمان و برگشت وضعیت هورمونی بدن به حالت عادی، این افزایش نسبت موهای در حال رشد نیز به حالت طبیعی برگشت پیدا می‌کند که این حالت با ریزش موی نسبتا شدیدی در ۳ الی ۵ ماه پس از زایمان مشخص می‌شود.
اکثر افراد به طور طبیعی روزانه حدود ۵۰ تا ۷۵ تار مو از دست می‌دهند، ولی ریزش مو پس از زایمان به بیش از ۱۰۰ مو در روز بالغ می‌شود. اگر چه داشتن زایمان سخت و طولانی خصوصا اگر همراه با خونریزی شدید باشد، در تشدید این حالت موثر است، اما بر خلاف عقیده عموم، شیر دادن به نوزاد تاثیری در روند آن ندارد. این حالت نیاز به درمان خاص نداشته و رشد مجدد طبیعی موها در عرض ۶ ماه الی ۱ سال کامل می‌شود و تراکم موها به حالت پیش از بارداری برمی‌گردد.
به ندرت ممکن است افزایش در موهای تیپ مردانه در ناحیه صورت خصوصاً چانه، گردن و پشت لب در نیمه دوم حاملگی صورت گیرد. این حالت ممکن است ناشی از افزایش ترشح هورمون‌های مردانه و یا ناشی از یک تومور ترشح کننده آنها باشد و لذا این بیماران بایستی به دقت توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند.
تغییرات ناخن‌ها
خانم‌های باردار اغلب از شکنندگی ناخن‌ها و ایجاد شیارهای عرضی در آنها شکایت می‌کنند و در مواردی نیز امکان دارد که صفحه ناخن از بستر آن جدا گردد. این تغییرات ناخنی نیز به تغییرات هورمونی در بدن نسبت داده می‌شود، ولی از آن جایی که ارتباط این تغییرات با حاملگی نامشخص است، جهت بررسی سایر علل بایستی مورد معاینه قرار بگیرند. همچنین خطوط طولی تیره رنگی ممکن است در طول حاملگی در ناخن‌ها دیده شود.
غدد عرق
در بدن دو نوع کلی از غدد عرق وجود دارد. یک نوع که به آن غدد عرق «اکرین» گفته می‌شود، به طور منتشر در تمام بدن و مخصوصاً کف دست‌ها و پاها یافت می‌شود. منشا تعریقی که به طور طبیعی در نتیجه افزایش درجه حرارت محیط و یا فعالیت فیزیکی ایجاد می‌شود این غدد هستند. نوع دیگر که به آنها غدد عرق
«آپوکرین» گفته می‌شود، به طور عمده در زیر بغل‌ها و نواحی تناسلی یافت می‌شود و ترشحات حاصل از آنها در ایجاد بوی بدن دخالت دارند.
در طی بارداری فعالیت و ایجاد ترشح غدد عرق اکرین به طور قابل ملاحظه‌ای در تمام بدن به جز کف دست و پا افزایش می‌یابد که این افزایش تعریق احتمالا منجر به افزایش شیوع جوش‌های عرق سوز نیز می‌شود.
در مقابل، فعالیت غدد عرق آپوکرین کاهش یافته و سبب می‌شود تا برخی از بیماری‌های مربوط به آنها نظیر عرق جوش غدد آپوکرین در طی بارداری تخفیف پیدا کنند.
غدد چربی
میزان ترشح غدد چربی پوست در حین حاملگی افزایش یافته و پس از زایمان به حالت طبیعی برمی‌گردد. همچنین در دوران بارداری غدد چربی روی هاله نوک پستان بزرگ شده و به صورت برجستگی‌های کوچک قهوه‌ای رنگ ظاهر می‌شوند. این پدیده بیشتر در سه ماه دوم و سوم حاملگی مشخص شده و گاهی در زنان غیر حامله نیز دیده می‌شود.
منبع:
ایسنا
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼