ناسازگاری خونی مادر و جنین، همه چیز را بدانید!
ناسازگاری Rh (بیماری rh در نوزادان) معمولاً مشکلی در بارداری اول به حساب نمی‌آید، زیرا در بارداری اول خون جنین معمولاً نمی‌تواند به سیستم گردش خون مادر وارد شود.
اگر به تازگی متوجه شده‌اید که باردار هستید، یکی از اولین -مهم‌ترین- آزمون‌هایی که باید انتظار داشته باشید، آزمایش تعیین نوع خون (برای بیماری rh در نوزادان) است. این آزمون اولیه، نوع خون و عامل Rh تعیین می‌کند. عامل Rh شما ممکن است نقش مهمی در سلامت کودک‌تان داشته باشد، بنابراین مهم است که در اوایل بارداری این اطلاعات را بدانید.
درباره عامل Rh
افراد با انواع مختلف خون روی گلبول‌های قرمزشان پروتئین‌هایی دارند که متناسب با نوع گروه خونی‌شان است. چهار نوع گروه خونی وجود دارد: A، B، AB، O.
هر یک از چهار نوع گروه خون علاوه بر این، با توجه به حضور پروتئینی دیگر روی سطح گلبول‌های قرمز به نام عامل Rh نیز طبقه‌بندی می‌شود. اگر این پروتئین را در سطح گلبول‌های قرمز داشته باشید، شما Rh مثبت هستید. اگر این پروتئین را بر سطح گلبول‌های قرمز نداشته باشید، Rh منفی هستید.
اکثر مردم - یعنی حدود ۸۵٪ - Rh مثبت هستند. اما اگر یک زن است Rh منفی و یک مرد Rh مثبت باشد و بچه‌دار شوند، کودک به صورت بالقوه می‌تواند به برخی مشکلات سلامتی دچار شود. جنین در حال رشد در داخل رحم مادر با Rh منفی، ممکن است Rh را از پدر به ارث برده باشد و همین ناسازگاری Rh، ممکن است مشکل ایجاد کند. تقریباً نیمی از کودکان متولد شده از مادر RH منفی و پدر Rh مثبت، Rh مثبت خواهند بود.
ناسازگاری Rh (بیماری rh در نوزادان) معمولاً مشکلی در بارداری اول به حساب نمی‌آید، زیرا در بارداری اول خون جنین معمولاً نمی‌تواند به سیستم گردش خون مادر وارد شود، مگر این‌که مشکلی غیر طبیعی وجود داشته باشد.
با این حال، در طول زایمان، خون مادر و کودک ممکن است با هم بیامیزد. اگر این اتفاق بیافتد، بدن مادر، پروتئین Rh را به عنوان یک ماده مهاجمِ خارجی شناخته و ممکن است بر علیه آن، شروع به تولید آنتی‌بادی کند (مولکول‌های پروتئین در سیستم ایمنی بدن که عوامل خارجی و مهاجم را شناسایی کرده و آنها را تخریب می‌کنند).
موارد دیگری که در آن زنان باردار با Rh منفی ممکن است در معرض پروتئین Rh قرار گرفته و بدن‌شان آنتی بادی تولید کند عبارت‌اند از تزریق خون با گروه خون Rh مثبت به آنها، سقط جنین و حاملگی خارج رحمی.
پادتن‌ها یا آنتی‌بادی‌های Rh تا بارداری دوم یا بارداری‌های بعدی بی‌ضرر هستند. اما اگر مادر دوباره یک جنین Rh مثبت دیگر را بارور شود، پادتن Rh پروتئین‌های Rh مثبت روی سطح سلول‌های خون، نوزاد را به عنوان عامل خارجی شناخته، از جریان خون نوزاد می‌گذرد و سلول‌ها را مورد حمله قرار می‌دهد. این می‌تواند منجر به تورم و پاره شدن گلبول‌های قرمز خون کودک شود. در چنین شرایطی تعداد گلبول‌های قرمز خون نوزاد ممکن است به صورت قابل توجهی پایین بیاید و بیماری همولیتیک یا Rh نوزاد، رخ دهد.
پیشگیری و درمان بیماری‌های Rh نوزاد
در نسل‌های گذشته، ناسازگاری Rh یک مشکل بسیار جدی بود. خوشبختانه امروزه، پیشرفت‌های پزشکی قابل توجهی برای کمک به جلوگیری از عوارض ناشی از ناسازگاری Rh و همین‌طور برای درمان نوزادان مبتلا به بیماری Rh صورت گرفته‌اند.
امروزه، هنگامی که یک زن با پتانسیل ناسازگاری Rh باردار است، پزشکان در اولین بارداری دو سری ایمنوگلوبولین Rh به او تزریق می‌کنند. تزریق اول در حدود هفته 28 حاملگی و تزریق دوم ظرف 72 ساعت بعد از وضع حمل صورت می‌گیرد. ایمنوگلوبین Rh مانند یک واکسن عمل کرده و مانع تولید پادتن‌های Rh توسط بدن مادر، که می‌توانند مشکلاتی را در نوزاد تازه متولد شده یا بارداری‌های بعدی ایجاد کنند، می‌شود.
هم‌چنین اگر زن سقط جنین و آمینوسنتز کند، یا دچار هر گونه خونریزی در دوران بارداری شود، یک دوز ایمنوگلوبین Rh نیز ممکن است به او تزریق شود.
اگر پزشک تشخیص داد که زن باردار در حال حاضر پادتن‌های Rh را تولید کرده است، بارداری باید تحت نظارت دقیق صورت بگیرد تا مشخص شود میزان پادتن بیش از اندازه بالا نیست. در موارد نادر، اگر ناسازگاری شدید بوده و نوزاد در خطر باشد، تزریق و تعویض خون تازه را در حالی که نوزاد هنوز در رحم است یا بعد از زایمان می‌توان انجام داد.
این روش سطح سلول‌های قرمز خون نوزاد را ثابت نگه داشته و آسیب بیشتر ناشی از گردش پادتن Rh که در حال حاضر به جریان خون نوزاد وارد شده است را به حداقل می‌رساند.
اگر از بیماری Rh جلوگیری نشود
ناسازگاری Rh به ندرت در اولین بارداری باعث عوارض می‌شود و سلامت مادر را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. اما پادتن Rh که در طول حاملگی‌های بعدی توسعه می‌یابد می‌تواند به طور بالقوه برای مادر و فرزند خطرناک باشد. بیماری RH می‌تواند باعث کم خونی شدید، زردی، صدمه به مغز، و نارسایی قلبی در نوزاد شود. در موارد شدید، این مشکل حتی می‌تواند با تخریب تعداد زیادی از گلبول‌های قرمز، باعث مرگ جنین شود.
اگر شما مطمئن نیستید که Rhتان منفی است یا مثبت و فکر می‌کنید که باردار شده‌اید، مهم است که مراقبت‌های دوران بارداری را به طور منظم و در اسرع وقت انجام دهید، که شامل انجام انواع آزمایش‌ها از جمله آزمایش خون می‌شوند. با تشخیص زود هنگام و درمان ناسازگاری Rh، شما می‌توانید با خیال راحت بر مسائل مهم‌تر، استقبال از یک نوزاد سالم و جدید، تمرکز کنید.
درباره عامل Rh
افراد با انواع مختلف خون روی گلبول‌های قرمزشان پروتئین‌هایی دارند که متناسب با نوع گروه خونی‌شان است. چهار نوع گروه خونی وجود دارد: A، B، AB، O.
هر یک از چهار نوع گروه خون علاوه بر این، با توجه به حضور پروتئینی دیگر روی سطح گلبول‌های قرمز به نام عامل Rh نیز طبقه‌بندی می‌شود. اگر این پروتئین را در سطح گلبول‌های قرمز داشته باشید، شما Rh مثبت هستید. اگر این پروتئین را بر سطح گلبول‌های قرمز نداشته باشید، Rh منفی هستید.
اکثر مردم - یعنی حدود ۸۵٪ - Rh مثبت هستند. اما اگر یک زن است Rh منفی و یک مرد Rh مثبت باشد و بچه‌دار شوند، کودک به صورت بالقوه می‌تواند به برخی مشکلات سلامتی دچار شود. جنین در حال رشد در داخل رحم مادر با Rh منفی، ممکن است Rh را از پدر به ارث برده باشد و همین ناسازگاری Rh، ممکن است مشکل ایجاد کند. تقریباً نیمی از کودکان متولد شده از مادر RH منفی و پدر Rh مثبت، Rh مثبت خواهند بود.
ناسازگاری Rh (بیماری rh در نوزادان) معمولاً مشکلی در بارداری اول به حساب نمی‌آید، زیرا در بارداری اول خون جنین معمولاً نمی‌تواند به سیستم گردش خون مادر وارد شود، مگر این‌که مشکلی غیر طبیعی وجود داشته باشد.
با این حال، در طول زایمان، خون مادر و کودک ممکن است با هم بیامیزد. اگر این اتفاق بیافتد، بدن مادر، پروتئین Rh را به عنوان یک ماده مهاجمِ خارجی شناخته و ممکن است بر علیه آن، شروع به تولید آنتی‌بادی کند (مولکول‌های پروتئین در سیستم ایمنی بدن که عوامل خارجی و مهاجم را شناسایی کرده و آنها را تخریب می‌کنند).
موارد دیگری که در آن زنان باردار با Rh منفی ممکن است در معرض پروتئین Rh قرار گرفته و بدن‌شان آنتی بادی تولید کند عبارت‌اند از تزریق خون با گروه خون Rh مثبت به آنها، سقط جنین و حاملگی خارج رحمی.
پادتن‌ها یا آنتی‌بادی‌های Rh تا بارداری دوم یا بارداری‌های بعدی بی‌ضرر هستند. اما اگر مادر دوباره یک جنین Rh مثبت دیگر را بارور شود، پادتن Rh پروتئین‌های Rh مثبت روی سطح سلول‌های خون، نوزاد را به عنوان عامل خارجی شناخته، از جریان خون نوزاد می‌گذرد و سلول‌ها را مورد حمله قرار می‌دهد. این می‌تواند منجر به تورم و پاره شدن گلبول‌های قرمز خون کودک شود. در چنین شرایطی تعداد گلبول‌های قرمز خون نوزاد ممکن است به صورت قابل توجهی پایین بیاید و بیماری همولیتیک یا Rh نوزاد، رخ دهد.
پیشگیری و درمان بیماری‌های Rh نوزاد
در نسل‌های گذشته، ناسازگاری Rh یک مشکل بسیار جدی بود. خوشبختانه امروزه، پیشرفت‌های پزشکی قابل توجهی برای کمک به جلوگیری از عوارض ناشی از ناسازگاری Rh و همین‌طور برای درمان نوزادان مبتلا به بیماری Rh صورت گرفته‌اند.
امروزه، هنگامی که یک زن با پتانسیل ناسازگاری Rh باردار است، پزشکان در اولین بارداری دو سری ایمنوگلوبولین Rh به او تزریق می‌کنند. تزریق اول در حدود هفته 28 حاملگی و تزریق دوم ظرف 72 ساعت بعد از وضع حمل صورت می‌گیرد. ایمنوگلوبین Rh مانند یک واکسن عمل کرده و مانع تولید پادتن‌های Rh توسط بدن مادر، که می‌توانند مشکلاتی را در نوزاد تازه متولد شده یا بارداری‌های بعدی ایجاد کنند، می‌شود.
هم‌چنین اگر زن سقط جنین و آمینوسنتز کند، یا دچار هر گونه خونریزی در دوران بارداری شود، یک دوز ایمنوگلوبین Rh نیز ممکن است به او تزریق شود.
اگر پزشک تشخیص داد که زن باردار در حال حاضر پادتن‌های Rh را تولید کرده است، بارداری باید تحت نظارت دقیق صورت بگیرد تا مشخص شود میزان پادتن بیش از اندازه بالا نیست. در موارد نادر، اگر ناسازگاری شدید بوده و نوزاد در خطر باشد، تزریق و تعویض خون تازه را در حالی که نوزاد هنوز در رحم است یا بعد از زایمان می‌توان انجام داد.
این روش سطح سلول‌های قرمز خون نوزاد را ثابت نگه داشته و آسیب بیشتر ناشی از گردش پادتن Rh که در حال حاضر به جریان خون نوزاد وارد شده است را به حداقل می‌رساند.
اگر از بیماری Rh جلوگیری نشود
ناسازگاری Rh به ندرت در اولین بارداری باعث عوارض می‌شود و سلامت مادر را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. اما پادتن Rh که در طول حاملگی‌های بعدی توسعه می‌یابد می‌تواند به طور بالقوه برای مادر و فرزند خطرناک باشد. بیماری RH می‌تواند باعث کم خونی شدید، زردی، صدمه به مغز، و نارسایی قلبی در نوزاد شود. در موارد شدید، این مشکل حتی می‌تواند با تخریب تعداد زیادی از گلبول‌های قرمز، باعث مرگ جنین شود.
اگر شما مطمئن نیستید که Rhتان منفی است یا مثبت و فکر می‌کنید که باردار شده‌اید، مهم است که مراقبت‌های دوران بارداری را به طور منظم و در اسرع وقت انجام دهید، که شامل انجام انواع آزمایش‌ها از جمله آزمایش خون می‌شوند. با تشخیص زود هنگام و درمان ناسازگاری Rh، شما می‌توانید با خیال راحت بر مسائل مهم‌تر، استقبال از یک نوزاد سالم و جدید، تمرکز کنید.
منبع:
پارسه گرد
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼