باز شدن دهانه رحم، از کی شروع میشه؟

خیلی از خانم‌های بارداری که هفته‌های آخر بارداری‌شان را سپری می‌کنند و تصمیم گرفته‌اند تا بچه‌شان را به‌طور طبیعی به دنیا بیاورند،‌به شدت کنجکاوند تا بدانند برای اینکه زایمان طبیعی خوبی داشته باشند، دهانه‌رحم‌شان تا چه اندازه‌ای باز می‌شود؟ آیا دهانه‌ی رحم در هنگام زایمان باز می‌شود و یا کمی قبل از زایمان؟ به همین بهانه به گفتگو با دکتر فاطمه سمامی، جراح و متخصص زنان و زایمان و دارای برد تخصصی، پرداختیم.

دکتر سمامی،‌ درباره‌ی باز شدن دهانه‌ی رحم برای زایمان طبیعی می‌گوید:«باز شدن دهانه‌ی رحم در همه‌ی خانم‌ها یکسان نیست و فرق دارد. خانم‌هایی که قبلا یک‌بار زایمان طبیعی داشته‌اند، ممکن است از همان ابتدای بارداری دهانه‌ی رحمشان به اندازه‌ی ۱ تا ۲ انگشت باز باشد. اما خانم‌‌های بارداری که قرار است برای اولین‌بار زایمان کنند معمولا زمانی که در فاز زایمان قرار می‌گیرند، دهانه‌ی رحم‌شان اندازه ۳ انگشت باز می‌شود و در این حالت درد زایمان هم دارند. در بعضی موارد کسانی که برای اولین‌بار زایمان می‌کنند، دهانه‌ی رحم‌شان دیرتر باز می‌شود.»

دکتر سمامی درباره باز شدن دهانه‌رحم و ارتباط آن با درد‌های زایمانی می‌گوید:«معمولا در بیشتر موارد، خانم‌هایی که برای اولین‌بار زایمان می‌کنند، پس از هفته‌ی ۳۶ و شروع درد‌های زایمانی کاذب، دهانه‌ی رحم‌شان کم‌کم باز می‌شود اما هنوز در فاز فعالیت‌های زایمانی قرار نگرفته‌اند. اما در هفته‌های آخر و زمانی که خانم‌های باردار در فاز فعالیت‌های زایمانی قرار می‌گیرند، دهانه‌ی رحم‌شان حداقل تا ۳ انگشت باز شده، درد‌های زایمانی دارند و انقباضات رحم‌شان خبر از این می‌دهد که حداقل تا چند ساعت بعد زایمان می‌کنند.»

دکتر سمامی با بیان اینکه بسته به وضعیت جسمانی و ساختار بدن، خانم‌ها روند زایمانی متفاوتی دارند می‌گوید:«بعضی خانم‌ها ممکن است زایمان زودرس و بعضی دیگر زایمان دیررس داشته باشند. در حالت طبیعی و نرمال،‌بعد از هفته 38 یا ۳۹ بارداری، دهانه‌ی رحم برای زایمان طبیعی باز می‌شود. در صورتی که در زایمان‌های زودرس، بعد از ۳۶ هفتگی دهانه‌ی رحم ممکن است ۱ تا ۲ سانتی‌متر باز شود و حتی در بعضی موارد در هفته ۳۰ بارداری هم ممکن است که دهانه‌ی رحم تا ۲ سانتی‌متر باز شود.»

هرچقدر زمان بارداری طولانی شود، دهانه‌رحم دیرتر باز می‌شود به‌طوری که ممکن است تا هفته‌ی ۴۰ هم دهانه‌ی رحم باز نشود. به همین دلیل دکتر سمامی توضیح می‌دهد:«بعضی از خانم‌ها دهانه‌ی رحم‌شان سفت است و برای زایمان طبیعی باز نمی‌شود به همین دلیل برای باز شدن دهانه‌ی رحم این خانم‌ها از دارو‌های مخصوصی برای نرم کردن دهانه‌ی رحم استفاده می‌شود. اما اگر دهانه‌ی رحم این خانم‌ها به این دارو‌ها هم جواب نداد، او را برای انجام عمل سزارین به اتاق عمل می‌فرستند. همچنین در مواردی که زایمان خانم‌ها با وجود درد‌های زایمانی خوب، پیشرفت نکند، آنها را برای سزارین راهی اتاق عمل می‌کنند.»

خانم‌ها با انجام ورزش‌های ویژه دوران بارداری می‌توانند به باز شدن به‌موقع دهانه‌ی رحم و روند زایمان‌شان کمک کنند. چون بعضی از خانم‌هایی که تمام وقت در خانه در حال استراحت هستند، دهانه‌ی رحم‌شان برای زایمان به خوبی باز نمی‌شود و دچار مشکل می‌شوند.

گاهی باز نشدن دهانه‌ی رحم با بعضی از اختلالات و بیماری‌ها ارتباط دارد. بر همین اساس دکتر سمامی می‌گوید:«در برخی از بیماری‌ها، بافت همبند دهانه‌ی رحم بسته است و یا در زایمان قبلی عمل سرکلاژ انجام داده‌اند که به دنبال آن یک حلقه‌سفت در دهانه‌ی رحم‌شان مشاهده می‌شود. بنابر‌این برای این خانم‌ها یا از دارو‌های مخصوص برای شل شدن دهانه‌ی رحم استفاده می‌شود و یا آنها را سزارین می‌کنند. به‌هر‌حال باز شدن دهانه‌ی رحم به بافت آن و مچنین ساختمان لگن خانم‌ها مربوط می‌شود.»

دکتر سمامی به همه‌ی خانم‌های باردار توصیه می‌کند:« مهم‌ترین نکته برای یک زایمان راحت به ویژه زایمان طبیعی، تصمیم‌گیری و آمادگی کامل یک خانم برای آن زایمان است. چون آرامش روحی و همکاری مادر در پیشرفت روند زایمان بسیار مهم است و بر روی باز شدن دهانه‌ی رحم تأثیر می‌گذارد. در موارد زیادی مشاهده شده زنانی که از همان ابتدای زایمان داد و فریاد راه می‌اندازند زایمان سختی خواهند داشت.»