آشنایی با عمل سزارین، همه مواردی که باید بدانید

سزارین در واقع به دنیا آوردن نوزاد از طریق جراحی شکم و رحم مادر است. در برخی موارد، تاریخ سزارین از پیش معین می شود که به آن سزارین برنامه ریزی شده می گویند. گاهی این سزارین های برنامه ریزی شده می توانند انتخابی باشند. در موارد دیگر، جراحی به دلیل یک اتفاق پیش بینی نشده انجام می شود. اگر شما یا کودکتان در خطر باشید، تحت عمل سزارین اورژانسی قرار خواهید گرفت.
بر طبق آمار، در کشور ایران، 47% زایمان ها به وسیله عمل سزارین انجام می شوند.

سزارین های انتخابی
از آنجایی که زایمان های سزارین اغلب بدون خطر هستند و مانع درد زایمان می شوند، برخی زنان سزارین را به زایمان طبیعی ترجیح می دهند و خودشان درخواست این عمل را دارند.
در واقع تلاش زیادی برای کاهش نرخ سزارین در کشور انجام شده است. کارشناسان در تلاش برای ترویج زایمان طبیعی به جای زایمان سزارین هستند تا مانع زایمان به وسیله جراحی غیر ضروری شوند. در نهایت، آگاهی افراد به میزان زیادی در این مورد افزایش یافته و اکثر افراد می دانند که درست است که جراحی سزارین کاملا بی خطر است اما باز هم یک عمل جراحی است که خود می تواند ریسک های زیادی را به همراه داشته باشد. به عبارت دیگر، کارشناسان معتقدند که سزارین نباید انتخاب اول باشد و همچنین بهترین زمان برای به دنیا آمدن کودکتان هنگامی است که وی کاملا آماده باشد و هنگامی که سزارین انتخابی، برنامه ریزی شود، همیشه این احتمال وجود دارد که نوزاد زودتر از موقع به دنیا بیاید.

چه چیزهایی ممکن است موجب شوند که جراحی سزارین برنامه ریزی شده را انتخاب کنم؟
در برخی موارد، پزشک شما ممکن است عمل سزارین را به جای زایمان طبیعی به شما توصیه کند. در ادامه مواردی که ممکن است منجر شوند که شما تحت سزارین برنامه ریزی شده قرار بگیرید، لیست شده اند:
1- اگر تحت جراحی سزارین با برش عمودی بر روی رحم قرار گرفته باشید (البته این مورد نادر است) یا اگر بیش از یک جراحی سزارین داشته اید. هر دوی این موارد به میزان قابل توجهی احتمال ریسک پارگی رحم را در طی زایمان افزایش می دهند.
نکته: اگر پیش از این تحت جراحی سزارین با برش افقی (عرضی) بر روی رحم قرار گرفته اید، می توانید دوباره به طور طبیعی زایمان کنید (توجه کنید که جهت زخم بر روی شکم ممکن است با جهت زخم بر روی رحم یکی نباشد). البته اکثر خانمها ترجیح می دهند دوباره عمل سزارین را انجام بدهند.
2- اگر شما تحت جراحی تهاجمی دیگری بر روی رحم مانند میومکتومی (برداشتن فیبروم ها به وسیله جراحی) قرار گرفته باشید، خطر پارگی رحم در حین زایمان طبیعی زیاد است و بهمین دلیل تحت عمل سزارین قرار می گیرید.
۳- یکی از مواردی که باید تحت سزارین زایمان کنید این است که چند قلو حامله باشید (البته در صورت بارداری دوقلویی می توانید به طور طبیعی زایمان کنید که بستگی به عواملی مانند هفته بارداری که در آن زایمان می کنید و موقعیت دوقلو ها دارد). اگر تعداد بچه ها بیشتر از دو تا باشد و هرچه این تعداد بیشتر باشد، احتمال نیاز به جراحی سزارین نیز بیشتر می شود.
4- اگر جثه نوزاد بسیار بزرگ باشد ( حالتی که به آن ماکروزومی گفته می شود) یا اگر به دیابت مبتلا باشید یا قبلا نوزادی به دنیا آورده باشید که دچار آسیب جدی در طی زایمان طبیعی شده باشد، به احتمال زیاد پزشکتان جراحی سزارین را توصیه می کند.
۵- اگر فرزندتان در حالت بریچ یا وارونه باشد، یعنی سر کودک بالا باشد باید تحت عمل سزارین قرار بگیرید.
6- اگر تقریبا موقع زایمان شما فرارسیده است اما جفت سر راه است باید سزارین شوید. ( منظور، حالتی است که جفت در رحم بسیار پایین است و تقریبا دهان رحم را می پوشاند)
۷- اگر کودک دچار وضعیت غیر طبیعی مانند اختلال طناب عصبی باز باشد، زایمان طبیعی را بسیار پر ریسک می کند.
8- اگربه بیماری ایدز مبتلا هستید و آزمایشات خون نزدیک به پایان بارداری نشان دهنده تعداد بالای این ویروس باشد، باید تحت عمل سزارین، وضع حمل کنید.
دقت کنید که پزشکتان زمان جراحی را زودتر از هفته ۳۹ ام تعیین نکند تا کودکتان به اندازه کافی رشد کند تا سالم به دنیا بیاید مگر اینکه دلیل پزشکی موجهی برای این کار وجود داشته باشد.

چه عواملی ممکن است موجب شوند که تحت جراحی سزارین برنامه ریزی نشده (اورژانسی) قرار بگیرم؟
اگر دچار مشکلاتی شوید که وضع حمل به شیوه طبیعی را برای شما یا فرزندتان خطرناک کند، ممکن است به سزارین اورژانسی نیاز پیدا کنید. این مشکلات در ادامه آورده شده اند:
1- اگر ناگهان در هنگام زایمان یا پاره شدن کیسه آب، دچار تبخال تناسلی شوید، وضع حمل به شیوه سزارین می تواند مانع انتقال عفونت به نوزاد شود.
۲- باز شدن دهانه رحم متوقف شود یا کودک در کانال زایمان دیگر حرکت نکند و تلاش برای تحریک انقباضات برای ادامه روند موثر نباشد.
3- ضربان قلب کودکتان موجب نگرانی پزشک شود و وی تصمیم بگیرد که کودکتان طاقت زایمان طبیعی را ندارد.
۴- اگر بند ناف پیش از خروج جنین از رحم خارج شود (پرولاپس بند ناف). اگر این مورد رخ دهد، کودک را باید فورا به دنیا آورد، زیرا پرولاپس بند ناف ممکن است موجب قطع اکسیژن شود.
5- اگر جفت شروع به جدا شدن از دیواره رحم کند (جدا شدگی یا دکولمان جفت) حالتی که در آن کودک شما اکسیژن کافی دریافت نمی کند مگراینکه سریعا به دنیا بیاید.
۶- شما قبلا یک جراحی سزارین داشته اید و اکنون در حال زایمان طبیعی هستید و احتمال پارگی رحم در محل برش سزارین قبلی شما وجود دارد.