کنترل درد زایمان، چندین روش عالی

در طول مرحلۀ اول درد، درد به دلیل انقباضات رحم و باز شدن دهانۀ رحم به وجود می‌آید. درد ابتدا ممکن است احساسی شبیه به گرفتگی‌های عضلانی شدید در دوران قاعدگی باشد. ولی در مرحلۀ دوم درد، کشیده شدن مجرای زایمان در حالی که بچه از میان آن عبور می‌کند، نوع دیگری از درد را می‌افزاید.
اغلب احساس فشار شدیدی در قسمت پایین لگن یا مقعد وجود دارد. ولی هیچ‌یک از این دردها کشنده نیست. باید به خاطر تمرین‌های تنفسی و نرمش‌های آرام‌سازی‌ای که به خوبی تمرین شده، و در بسیاری موارد، بی‌حسی‌های جدید شکرگزار بود.
بسیاری از پزشکان اذعان دارند که درد زایمان حتی برای خانم‌هایی که با جدیت در کلاس‌های زایمان شرکت کرده‌اند، به طور ذاتی دردناک است. میزان درد و اشتیاق و توانایی تحمل آن در هر زنی متفاوت است.
بعضی از خانم‌ها سعی می‌کنند به تنهایی یا با کمک تکنیک‌های تنفسی‌ای که در کلاس‌های زایمان آموخته‌اند، با درد کنار بیایند که انتخابی کاملا قابل قبول است. عدۀ کثیر دیگری مایل به دریافت دارو برای تحمل دردند، و مهم نیست چقدر آماده باشند.
فکر نکنید اگر برای کمک به درد زایمان به دارو نیاز پیدا کنید، از مقام مادری‌تان کم می‌شود یا اینکه دوران بارداری‌تان طبیعی نیست. همۀ ما نسبت به درد واکنش متفاوتی داریم؛ هم از لحاظ عاطفی و هم جسمانی؛ بنابراین حتی اگر بهترین دوست، خواهر یا مادرتان مرحلۀ درد خود را بدون داروی مسکن یا با مقداری جزئی از آن گذرانده باشد، اگر شما آن را انتخاب کنید، دلیل بر ضعیف بودنتان نیست.
به این صورت به آن نگاه کنید: خانم‌هایی که دچار درد طاقت‌فرسا می‌شوند، معمولا نمی‌توانند به طور منظم تنفس کنند. عضلات خود را نیز منقبض می‌کنند، و با این کار، ممکن است تنها درد خود را طولانی کنند. آنها اغلب تقلا نیز می‌کنند، که کنترل بچه را مشکل می‌کند.
دکترها در گذشته، در اواخر مراحل درد به خانم‌ها بیهوشی می‌دادند، ولی دیگر به ندرت از این تکنیک استفاده می‌کنند. به‌طور کلی دکترها امروزه برای کمک در کنترل درد زایمان به دو روش متوسل می‌شوند: روش سیستمی-که هم از طریق تزریق وریدی انجام می‌شود و هم عضلانی-یا موضعی، که به صورت اپیدورال یا بی‌حسی موضعی دیگری استفاده می‌شود.

داروهای سیستمی
شایع‌ترین داروهایی که به صورت سیستمی استفاده می‌شود، از مشتقات داروی مخدر مرفین است-داروهایی مانند مپریدین(با نام تجاری دمرول)، فنتانیل(سابلیمیز)، بوتورفانل(استادل) و نالبوفین(نوبین). از این داروها در صورت نیاز می‌توان هر ۲ تا ۴ ساعت، هم به صورت وریدی و هم عضلانی استفاده کرد.
هر دارویی که مصرف می‌کنید (حتی زمانی که باردار نیستید)، عوارض جانبی دارد، ومسکن‌هایی که برای تسکین درد در طول زایمان استفاده می‌شود، از این قاعده مستثنا نیست؛ اگرچه دکترتان، اغلب با ترکیب داروها آنچه بتواند برای کاهش این عوارض جانبی انجام می‌دهد.
حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه و افت فشار خون، عوارض جانبی اصلی برای مادر است. میزان تاثیری که جنین یا نوزاد می‌پذیرد، به میزان نزدیکی به زمان زایمان بستگی دارد که دارو به کار برده می‌شود.
در صورتی که دو ساعت قبل از زایمان مقدار زیادی دارو داده شود، ممکن است نوزاد خواب‌آلود یا بی‌حال بشود. در موارد نادری، ممکن است تنفس او ضعیف باشد. در صورتی که این مشکل بارز باشد، دکتر شما یا پزشک نوزاد می‌تواند فورا دارویی تجویز کند که این مشکل بارز باشد، دکتر شما یا پزشک نوزاد می‌تواند فورا دارویی تجویز کند که اثر داروی مسکن را از بین برده یا خنثی کند.
هیچ دلیلی حاکی از آن نیست که این داروها، در صورتی که به مقدار مناسب و با بررسی دقیق تجویز شود، تاثیری بر پیشرفت درد یا میزان زایمان‌های سزارین داشته باشد.

داروهای بی‌حسی موضعی
داروهای سیستمی از طریق جریان خون به تمام اعضای بدن پخش می‌شود. با این‌وجود بیشترین درد زایمان و وضع حمل در رحم، مهبل، و مقعد متمرکز است. بنابراین گاهی اوقات از داروی بی‌حسی‌ برای از بین بردن درد در این نقاط خاص استفاده می‌شود.
بی‌حسی موضعی مانند زمانی است که نزد دندانپزشک تزریقی برای از بین بردن درد در لثه‌هایتان صورت می‌گیرد. داروهایی که برای بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود، می‌تواند داروهای بی‌حسی موضعی(مانند لیدوکائین)، یک مادۀ مخدر، یا ترکیبی از این دو باشد.
تکنیک‌های رایجی که برای تسکین درد موضعی درد به کار برده می‌شود، شامل بی‌حسی اپیدورال، بی‌حسی نخاعی و بی‌حسی‌های موضعی قسمت دمی، نشیمنگاه و شرمگاهی است.

بی‌حسی اپیدورال
بی‌حسی اپیدورال احتمالاً رایج‌ترین نوع تسکین درد زایمان است. تقریباً در تمام جهان، خانم‌هایی که این کار را انجام داده‌اند می‌گویند: چرا زودتر این کار را انجام ندادم؟ یا اینکه چرا در این مورد تردید داشتم؟ یک متخصص بیهوشی دوره دیده در گذاشتن سوند اپیدورال باید بی‌حسی اپیدورال را انجام دهد، بنابراین ممکن‌است اپیدورال در هر بیمارستانی مقدور نباشد.
در روش اپیدورال، یک سوند پلاستیکی ظریف از طریق یک سوزن وارد کمر شما می‌شود و درون فضای بالای پرده‌ای قرار می‌گیرد که نخاع را می‌پوشاند. متخصص بیهوشی قبل از وارد کردن سوزن، با داروی بی‌حسی موضعی پوست‌تان را بی‌حس می‌کند.
هنگامی که سوزن وارد می‌شود، ممکن‌است احساس گزگز خفیفی در پاهایتان داشته باشید، ولی در واقع روش کار برای اکثر خانم‌ها دردناک نیست.
پس از آنکه سوند در جای خود قرار گرفت، میتوان دارو را از این طریق فرستاد تا اعصابی را که از قسمت پایین نخاع می‌آید بی‌حس کرد، اعصابی که به‌رحم، مهبل و پرینه می2رود. سوند (نه سوزن) در طول درد در جای خود می‌ماند تا در مواردی که به‌مقدار بیشتری از بی‌حسی برای مابقی درد و وضع حمل نیاز داشته باشد، پر شود.
مزیت اصلی بی‌حسی اپیدورال آن است که از مقدار کمتری داروی مسکن استفاده می‌شود. به‌هر حال به‌دلیل آنکه اعصاب حسی شما بسیار نزدیک به‌اعصاب حرکتی است، مقدار زیاد داروی بی‌حسی می‌تواند موقتاً بر توانایی شما برای حرکت دادن پاهایتان در طول درد تاثیر بگذارد.
مقدار و نوع دارویی که نیاز دارید، برحسب مرحلۀ درد شما تنظیم می‌شود. در طول مرحلۀ اول، مسکن روی انقباضات رحمی و در طول مرحلۀ دوم (زور زدن)، بر روی مهبل و پرینه متمرکز می‌شود، که به‌دلیل عبور بچه از آن منبسط شده است.
گاهی اپیدورال باعث از بین بردن حس شما در زمانی می‌شود که مثانه کاملاً پر شده است، بنابراین ممکن‌است برای خالی کردن مثانۀ خود به‌سوند نیاز داشته باشید. در چنین مواردی، ممکن‌است اپیدورال اعصاب حرکتی را در جایی بی‌حس کند که برای فشارآوردن مشکل داشته باشید. همچنین ممکن‌است با افت سریع فشارخون مواجه شوید که میتواند به‌افت موقت ضربان قلب بچه منجر شود.

بی‌حسی نخاعی
بی‌حسی نخاعی شبیه اپیدورال است، با این تفاوت که دارو درون فضایی که زیر پردۀ محافظ نخاع است، تزریق می‌شود. این تکنیک اغلب برای زایمان سزارین استفاده می‌شود، مخصوصاً اگر به‌سزارین ناگهانی نیاز باشد و هیچ اپیدورالی در طول درد گذاشته نشود.

بی‌حسی‌های موضع دمی و نشیمنگاه
بی‌حسی موضعی دمی (که در قسمت انتهایی یا پایینی مجرای نخاع گذاشته میشود)، و بی‌حسی موضعی نشیمنگاه (که همان منطقه از پاها و کشالۀ ران را بی‌حس می‌کند که در تماس با نشیمنگاه زمانی است که روی آن می‌نشینید) شامل قرار دادن داروها در قسمت بسیار پایین مجرای نخاع است؛ بنابراین داروها تنها اعصاب دردی را که به‌مهبل و پرینه (منطقۀ بین مهبل و مقعد) می‌رود، تحت تاثیر قرار میدهد.
این روشها شروع سریع‌تری برای از بین بردن درد دارد، ولی اثر آن زودتر از بین می‌رود. انجام این بی‌حسی‌ها نیز نیازمند تبحر قابل ملاحظه‌ای برای متخصص بیهوشی است و در همه جا مقدور نیست.

بی‌حسی‌های شرمگاهی
دکتر شما می‌تواند با تزریق داروی بی‌حسی داخل مهبل، در محلی نزدیک به‌اعصاب شرمگاهی، بی‌حسی انجام دهد. این تکنیک قسمت مهبل و پرینه را بی‌حس می‌کند، ولی برای از بین بردن درد انقباضات کاری انجام نمیدهد.

بیهوشی عمومی
زمانی که بیهوشی عمومی دارید، توسط یک متخصص بیهوشی با استفاده از داروهای مختلف، کاملاً بیهوش میشوید. دکترها تقریباً دیگر از این روش برای درد زایمان استفاده نمی‌کنند و این تکنیک تنها ندرتاً برای زایمانهای سزارینی استفاده می‌شود که با خطر بیشتری از عوارض مربوط است. بیهوشی عمومی باعث میشود در طول به‌دنیا آمدن فرزند خود خواب باشید.
ولی درصورتی‌که مشکل لخته شدن خون داشته باشید که قرار دادن سوزن را درون ستون فقرات‌تان منتفی کند، یا اگر سزارین‌تان فوریت داشته باشد و وقتی برای انجام اپیدورال نباشد، باید از بیهوشی عمومی استفاده شود.

روشهای جایگزین برای کنترل درد زایمان
بسیاری از خانمها برای هموار کردن زمان درد، از روشهای گوناگون غیرطبی برای کنترل درد استفاده می‌کنند. برای مثال بعضی خانم‌ها از هیپوتیزم استفاده می‌کنند، بعضی از قدرت تلقین برای القای یک وضعیت آگاهی تغییر یافته که بدن می‌تواند راحت‌تر درد را تحمل کند. فردی که در زمینۀ هیپوتیزم آموزش دیده، می‌تواند این وضعیت را القا کند و برهی از بیماران می‌توانند خود هیپوتیزم را بیاموزند.
هفته‌ها قبل از درد زایمان، به‌منظور دستیابی به‌ از بین بردن واقعی درد از طریق هیپوتیزم، به‌ آمادگی و آموزش قابل ملاحظه‌ای نیاز دارید، و این مسئله برای همه کس نیز کارآمد نیست. از هر چهار یا پنج نفر فقط یک نفر سطح تلقین‌پذیری بالایی دارد که لازمۀ دستیابی به‌هیپوتیزم است.
سایر روشهای جایگزین برای کنترل درد، شامل طب سوزنی، انواع مختلفی از گیاهان دارویی و ماساژ است. از جمله رفلکسولوژی که نوعی ماساژ مخصوص برای پا است.