ماندن جفت در رحم، مشکلات ناشی از آن

هر زایمانی ویژگی و شرایط خاص خود را دارد و تا زمان وقوع آن نمی توان کیفیت، مشکلات و موانع سر راه آن را پیش بینی کرد. گرچه در بیشتر فیلم ها و سریال ها مادران باردار با شروع درد، فریاد می زنند، سپس با فشار وارد کردن نوزاد خود را زایمان می کنند و پس از آن براحتی او را به آغوش می کشند، اما در واقعیت زایمان طبیعی کاملاً روند متفاوتی دارد.
در حقیقت در روز زایمان ممکن است مشکلات و عوارض نگران کننده ای بر سر راه تولد کودک ایجاد شود، باقی ماندن جفت در رحم یکی از نادر ترین مواردی است که می تواند رخ دهد. اما خوشبختانه امروزه با بروز چنین معضلی به راحتی می توان آن را درمان کرد، بطوری که هیچ آسیبی به مادر و فرزندش وارد نشود.

جفت باقی مانده در رحم چیست؟
همانطور که می دانید زایمان طبیعی شامل سه مرحله یا سه فاز است، فاز اول درد زایمان نامیده می شود که خود نیز سه قسمت دارد، مرحله دردهای ابتدایی که طی آن دهانه رحم ۳ سانتی متر باز می شود که به آن اتساع سرویکس می گویند، مرحله دوم دردهای فعال نام دارد و اتساع دهانه رحم تا ۷ سانتی متر می رسد، مرحله سوم مرحله انتقالی نامیده می شود و دهانه رحم بطور کامل و تا ۱۰ سانتی متر باز می شود و زمان فشار وارد کردن به نوزاد برای خروج است.
اما حتی پس از خروج و تولد نوزاد، یک فاز دیگر نیز با نام زایمان جفت وجود دارد. در این مرحله پس از تولد کامل نوزاد، باید جفت بطور کامل از رحم مادر خارج شود، این فرآیند بطور میانگین 30-15 دقیقه زمان نیاز دارد. اما اگر پس از گذشت 30 تا 60 دقیقه از تولد نوزاد، جفت خارج نشود، عارضه باقی ماندن جفت در رحم ایجاد شده است.
باقی ماندن و خارج نشدن جفت از رحم پس از تولد نوزاد، عارضه ایست که تنها در ۲ در صد زایمان ها احتمال وقوع دارد. جفت در تمام مدت بارداری برای رساندن مواد مغذی، اکسیژن و آب از خون مادر به جنین و خارج کردن مواد زاید و دی اکسید کربن به دیواره رحم متصل است. معمولاً ۳۰-۱۵ دقیقه پس از زایمان طبیعی یا سزارین، جفت توسط انقباضات رحم بطور سالم و کامل خارج می شود. اما گاهی بدلیل رشد و نفوذ جفت به درون عضله رحم و یا گیر افتادن در گوشه ای از رحم هنگام پایین آمدن، ممکن است بخشی از آن درون رحم باقی بماند و خارج نشود.

علائم باقی ماندن جفت در رحم
اگر رحم مادر پس از زایمان بطور کامل خالی شده باشد، انقباضات و گرفتگی های رحمی به سرعت و بطور ناخودآگاه کم می شوند تا مانع خروج خون بیشتری از مادر شوند. اگر جفت تا یک ساعت پس از زایمان طبیعی نوزاد به یکباره از رحم خارج نشود، قطعاً عارضه مهمی وجود دارد که پزشکان آن را عارضه جفت باقی مانده می نامند.
اگر جفت چند روز یا چند هفته پس از زایمان نوزاد بطور کامل از رحم خارج نشده باشد و بخش هایی از آن درون رحم باقی مانده باشد، مادر با علائمی مانند تب، درد، خونریزی شدید و دائمی همراه با لخته های خون، گرفتگی، انقباض رحم و ترشحات بد بو روبرو می شود.
در زایمان سزارین پزشک با بریدن رحم، نوزاد و تمامی بقایای بارداری و همچنین جفت را بطور کامل خارج می کند، تنها در صورت چسبندگی جفت به دیواره رحم و یا باقی ماندن بخشی از آن درون رحم ممکن است این عارضه مشکل ساز شود.

مشکلات ناشی از باقی ماندن جفت در رحم پس از زایمان
در فاصله زمانی بین زایمان نوزاد تا خروج جفت از رحم، ممکن است خونریزی پس از زایمان به اندازه ای شدید شود که مادر مقدار قابل توجهی خون از دست بدهد، این عارضه و خونریزی شدید ناشی از آن موجب می شود تا مادر برای توقف خونریزی به اقدامات اورژانسی و دریافت خون نیاز پیدا کند.
اما اگر پس از زایمان تنها تکه بسیار کوچکی از جفت درون رحم باقی مانده باشد و هیچ گونه خونریزی غیرطبیعی رخ ندهد، ممکن است منجر به طولانی شدن خونریزی پس از زایمان یا نفاس و تشدید خونریزی بیش از حد انتظار در 12-10 روز پس از زایمان شود، همچنین در این شرایط ممکن است 3-2 هفته پس از زایمان درد و انقباض غیرعادی رحمی ایجاد شود.
۱۰ تا ۱۲ روز پس از زایمان طبیعی ممکن است باقیمانده بخشی از جفت به گونه ای از رحم خارج شود که حتی مادر نیز متوجه آن نشود، زیرا در این زمان رحم در حال جمع شدن و کوچک شدن است. اما اگر تا این زمان همچنان تکه ای از جفت درون رحم باقی مانده باشد و یا دچار عفونت شده باشد، خونریزی شدیدی به رنگ قرمز روشن آغاز می شود که در این صورت باید فوراً به پزشک و اورژانس بیمارستان مراجعه کرد.

جلوگیری از باقی ماندن جفت در رحم
برای پیشگیری از عارضه خارج نشدن جفت از رحم پس از زایمان، فقط باید صبر کرد. برخی از پزشکان حتی تا دو ساعت پس از تولد نوزاد صبر می کنند و به رحم اجازه میدهند که به آرامی منقبض شود و جفت را به آرامی از خود جدا کند تا هیچ قسمتی از جفت و پرده ها باقی نماند.