درد زایمان طبیعی، شایع ترین روش های کاهش آن

زایمان منجر به درد شدید برای بسیاری از زنان می شود. بر طبق راهنمای کشوری زایمان بی درد، وقتی مادر باردار تحت مراقبت یک پزشک است و امکان مداخله ایمن وجود دارد، هیچ جایی برای تجربه درد شدید وجود ندارد. لذا این حق مادر است که زایمان بدون درد داشته باشد.
ترویج زایمان طبیعی بدون درد می تواند منجر به افزایش زایمان طبیعی و کاستن از درخواست سزارین توسط مادران باردار می گردد.
از روشهای متعدد غیردارویی و دارویی برای کاهش درد زایمان در یک زایمان طبیعی استفاده می شود. از شایعترین روشهای غیر دارویی می توان به آماده سازی روانی مادر باردار حداقل از ۶ هفته قبل از زایمان اشاره نمود. این روش بر اساس آموزش بیمار جهت کاهش ترس و اضطراب ناشی از مراحل زایمان است. زیرا اضطراب و نا آشنایی با مراحل زایمان مسبب تشدید درد می گردد. از این رو حمایت روانی از بیمار درد را کاهش می دهد.
در این روش نحوه صحیح تنفس و تمرکز جهت شل کردن عضلات به مادر باردار آموزش داده می شود. این حرکات موجب کاهش و مهار درد ناشی از انقباض رحم می شود. از روشهای دارویی کنترل درد زایمان می توان به روشهای رژیونال (اسپاینال، اپیدورال)، روشهای داخل وریدی و روشهای استنشاقی اشاره نمود.

روش رژیونال (اسپاینال، اپی دورال) در کنترل درد زایمان
در این روش با استفاده از یک سوزن باریک، داروها در فواصل ستون فقرات کمری در اطراف نخاع (بی حسی اسپاینال) یا در فضای خارج از دورا (بی حسی اپیدورال) تزریق می گردد.
مزایای روش رژیونال (اسپاینال، اپی دورال) در کنترل درد زایمان
از مزایای این روش ایجاد سریع بی دردی، امکان حرکت و فعالیت بدون درد بیمار در مراحل زایمانی و مهمتر از آن هوشیار بودن مادر باردار در حین زایمان و لذت بردن از تجربه زایمان می باشد
معایب روش رژیونال (اسپاینال، اپی دورال) در کنترل درد زایمان
از عوارض این روش می توان به بروز افت فشار، تهوع و سردرد اشاره کرد که با انجام صحیح و با دقت این روش و اقدامات درمانی به موقع احتمال بروز این عوارض به حداقل می رسد.

بی دردی استنشاقی در زایمان
با استفاده از انتونکس انجام می شود. این روش عمدتاً به عنوان یکی از روشهای کمکی همراه با سایر روشها برای بی دردی زایمان استفاده می گردد. انتونکس مخلوط دو گاز اکسیژن و اکسید نیترو (N۲O) است که در تمام مراحل زایمان کاربرد دارد. و از طریق ماسک به زن باردار تجویز می شود.
هنگامی که بیمار طی مراحل زایمان انقباض رحم را بصورت درد حس می کند ماسک مخصوص را روی صورت خود گذاشته و از داخل آن نفس عمیق می کشد.
گاز وارد ریه ها و سپس مغز شده و با تاثیر بر مراکز درد باعث کاهش احساس درد می گردد. این گاز اثر سوئی بر مادر و جنین نداشته و در امر زایمان اختلال ایجاد نمی کند و اثر آن بلافاصله پس از قطع استنشاق هوای معمولی از بین می رود.

بی دردی داخل وریدی و کنترل درد زایمان
از دیگر روشهای کنترل درد زایمانی استفاده از داروهای داخل وریدی می باشد. مخدرها از مهمترین داروهایی هستند که برای این منظور استفاده می شوند. از عوارض این داروها تهوع و استفراغ و ضعف تنفسی می باشد که بدین دلیل نسبت به سایر روشهای کنترل درد کاربرد کمتری دارند.