آیا بعد از زایمان سزارین می‌توان زایمان طبیعی داشت؟

اگر یک بار به دلایل ناخواسته مانند شرایط زایمان، سزارین کرده باشید، حتما می‌خواهید بدانید که آیا بعد از سزارین می‌توان زایمان طبیعی داشت یا نه.

در این مقاله می‌خوانید:

• زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC)
• زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟
• چرا برخی از خانم ها زایمان طبیعی بعد از سزارین را ترجیح می دهند؟
• مزایای زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟
• خطرات زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟
• خطر پارگی رحم در زایمان طبیعی بعد از سزارین چقدر است؟
• در زایمان طبیعی بعد از سزارین، نوع برش آخرین سزارین مهم است؟
• آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین، ایمن تر از تکرار سزارین است؟
• چند سزارین پشت هم چه خطراتی دارد؟
• سئوالاتی که باید از پزشکتان بپرسید 
• خلاصه

زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC)

اگر حداقل یک سزارین انجام داده‌اید، ممکن است بخواهید بدانید که آیا بعد از زایمان سزارین می‌توان زایمان طبیعی داشت یا نه. مطالعات نشان داده‌اند که زایمان طبیعی بعد از سزارین (VBAC) دارای میزان موفقیت 60 تا 80 درصد است. با متخصص زنان و زایمان در مورد خطرات و مزایای هر روش صحبت کنید.

زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟

زایمان طبیعی بعد از سزارین زمانی اتفاق می‎‌افتد که شما پس از انجام سزارین قبلی می‌خواهید زایمان واژینال انجام بدهید. سزارین، شامل یک برش جراحی از طریق شکم و رحم شما برای به دنیا آوردن نوزاد است. هدف زایمان طبیعی بعد از سزارین این است که به فردی که سزارین شده این امکان را بدهد که برای بارداری بعدی خود زایمان طبیعی داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است زایمان طبیعی پس از یک یا چند زایمان سزارین خطرناک باشد.

تصمیم گیری در مورد اینکه آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین را انجام دهید یا نه، شامل در نظر گرفتن عوامل زیر است:

• نوع برشی که جراح برای سزارین شما استفاده کرده است و تعداد سزارین‌ها 
• سابقه سلامتی شما
• شرایط پزشکی شما
• موقعیت جنین و شرایط پزشکی او

پزشک زنان و زایمان به شما می‌گوید که آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین برایتان بی‌خطر است یا نه. او می‌تواند خطرات و مزایای زایمان طبیعی بعد از سزارین را با شما در میان بگذارد. سپس می‌توانید انتخاب کنید که آیا می‌خواهید زایمان طبیعی بعد از سزارین انجام دهید، یا نه.

مطالعات نشان می‌دهد که تا 75 درصد از افرادی که یک بار سزارین کرده‌اند، در بارداری بعدی خود زایمان طبیعی موفقی داشته‌اند. اما اگر دو یا چند بار زایمان سزارین کرده‌اید، شانس شما برای داشتن یک زایمان طبیعی بعد از سزارین موفق به حدود 50درصد کاهش می‌یابد.

بیشتر بخوانید: مقایسه زایمان طبیعی و سزارین

چرا برخی از خانم ها زایمان طبیعی بعد از سزارین را ترجیح می دهند؟

این مساله، بیشتر یک ترجیح شخصی است. برخی از افراد زایمان طبیعی را ترجیح می‌دهند، اما به دلایلی قادر به انجام آن نبوده‌اند. یا ممکن است شخص زایمان واژینال را ترجیح بدهد چون بهبودی پس از سزارین معمولا زمان بیشتری طول می‌کشد.  

حتی اگر می‌خواهید زایمان طبیعی داشته باشید، به دلیل خطرات ناشی از زایمان طبیعی بعد از سزارین، ممکن است پزشک شما یک سزارین دیگر را توصیه کند. یا ممکن است به شما بگوید این نوع زایمان اشکالی ندارد.

مزایای زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟

مزایای زایمان طبیعی بعد از سزارین، در مقایسه با سزارین عبارتند از:

• بهبودی سریع‌تر و بستری کوتاه‌تر در بیمارستان
• بدون جراحی شکم
• اجتناب یا کاهش خطرات سزارین مانند خونریزی شدید و عفونت
• زایمان واژینال به پاکسازی مایع آمنیوتیک از ریه‌های نوزاد در هنگام عبور از کانال زایمان کمک و کودک را برای تنفس اکسیژن پس از تولد آماده می‌کند
• هنگامی که کودک در طول زایمان واژینال از کانال زایمان عبور می‌کند، سیستم ایمنی بدن او تقویت می‌شود
• عوارض کمتر ناشی از جراحی‌های مکرر مانند جای زخم یا آسیب به اندام‌های مجاور
• ترجیح شخصی برای انجام زایمان طبیعی 

بیشتر بخوانید: رژیم غذایی بعد از زایمان طبیعی

خطرات زایمان طبیعی بعد از سزارین چیست؟

به این دلیل که سزارین بر روی رحم شما اسکار بر جای می‌گذارد، فشار زایمان می‌تواند باعث باز شدن رحم در امتداد جای زخم سزارین شود. اما مطالعات اخیر نشان می‌دهد که در اکثر موارد می‌توان پس از سزارین، زایمان طبیعی داشت.

اگر چه نادر است، اما پارگی رحم یک عارضه جدی است که می‌تواند نتایج تهدید کننده زندگی داشته باشد. اگر در معرض خطر بالای پارگی رحم هستید، پزشک معمولا اقدام به انجام زایمان طبیعی بعد از سزارین نمی‌کند. سایر خطرات زایمان طبیعی بعد از سزارین عبارتند از:

• از دست دادن خون
• عفونت
• سزارین اورژانسی (که خطر بیشتری نسبت به سزارین برنامه‌ریزی شده دارد)

بیشتر بخوانید: ترشحات بارداری: چه زمانی طبیعی است و رنگ های مختلف به چه معناست؟

خطر پارگی رحم در زایمان طبیعی بعد از سزارین چقدر است؟

خطر پارگی رحم در صورت انجام سزارین با بریدگی عرضی (به پهلو در قسمت پایینی رحم) حدود 0.9٪ یا کمی کمتر از 1 در 100 است.

در زایمان طبیعی بعد از سزارین، نوع برش آخرین سزارین مهم است؟

بله انواع مختلفی از برش‌های سزارین وجود دارد:

• برش عرضی کم: این نوع کمترین خطر پارگی رحم را دارد. این برش افقی در قسمت پایین و نازک‌تر رحم شما ایجاد می‌شود.
• برش عمودی کم (برش بالا و پایین): خطر پارگی بیشتری نسبت به برش عرضی کم دارد. این برش به صورت عمودی در قسمت پایین و نازک‌تر رحم ایجاد می‌شود.
• برش عمودی زیاد (برش کلاسیک): این برش که در قسمت بالایی رحم شما انجام شده، بیشترین خطر پارگی رحم را دارد. از این برش معمولا برای به دنیا آوردن نوزاد نارس یا نوزادی که در موقعیت دشواری برای زایمان قرار دارد، استفاده می‌شود.

اطلاعات مربوط به محل و جهت برش روی رحم در پرونده پزشکی شما وجود دارد. وقتی با پزشکتان مشورت می‌کنید مطمئن شوید که سوابق پزشکی شما و دلایل سزارین‌هایی را که انجام داده‌اید، بررسی می‌کند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با مراکز سونوگرافی

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین، ایمن تر از تکرار سزارین است؟

با پزشکتان در مورد سابقه سلامتی خود، بارداری فعلی و اینکه چرا در آخرین بارداری خود سزارین کرده‌اید، صحبت کنید. اگر شرایط زیر را دارید، شانس شما برای داشتن یک زایمان طبیعی بعد از سزارین موفق ممکن است بیشتر شود:

• اگر قبلا یک یا دو زایمان سزارین با برش عرضی کم داشته‌اید  
• اگر قبلا زایمان طبیعی داشته‌اید  
• اگر هیچ نوع جراحی رحمی دیگری (مانند برداشتن فیبروم) انجام نداده‌اید 
• اگر سابقه پارگی رحم ندارید
• اگر مشکل پزشکی (مانند فیبروم یا مشکلات در محل جفت) که زایمان واژینال را خطرناک می‌کند، ندارید
• اگر قبل از موعد زایمان، خود به خود زایمان کنید
• اگر قبلا یک زایمان طبیعی بعد از سزارین موفق داشته‌اید (بدون عوارضی مانند پارگی رحم) به احتمال زیاد در آینده نیز زایمان واژینال موفقیت‌آمیزی خواهید داشت.

اگر شرایط زیر را دارید، شانس شما برای داشتن یک زایمان طبیعی موفق بعد از سزارین ممکن است کمتر شود:

• اگر قبلا به دلیل پیشرفت نکردن زایمان، سزارین شدید (مثلا حین زایمان واژینال، دهانه رحم باز نشده) 
• اگر سن شما بیشتر از ۳۵ سال است
• اگر چاقی یا اضافه‌وزن دارید
• اگر جنین‌تان بزرگ است یا چند قلو باردارید
• اگر تاریخ زایمان شما گذشته است
• اگر در 18 ماه گذشته (زمان کوتاه بین بارداری‌ها) بچه‌دار شده‌اید
• اگر مبتلا به پره اکلامپسی هستید

بیشتر بخوانید: بهترین آزمایشگاه های شمال تهران؛ لیست شماره تماس و آدرس مراکز معتبر

چند سزارین پشت هم چه خطراتی دارد؟

تعداد مشخصی سزارین وجود ندارد که بتوانید انجام دهید. اما برخی شواهد نشان می‌دهد خانم‌هایی که سزارین‌های زیادی انجام می‌دهند در معرض خطر بیشتری برای موارد زیر هستند:

• خونریزی شدید
• آسیب مثانه و روده
• عفونت
• شرایط جفت مانند جفت سرراهی یا جفت آکرتا 
• پارگی رحم
• چسبندگی (اسکار)

این خطرات، متفاوت است و بیشتر به سابقه سلامتی شما و شرایط خاص هر بارداری و زایمان بستگی دارد. پزشکتان بهترین فردی است که می‌توانید در مورد خطرات و مزایای تکرار سزارین در مقابل زایمان طبیعی بعد از سزارین با او صحبت کنید.

پیشنهاد ویژه نی نی بان: آشنایی با پزشکان متخصص زنان و زایمان

سئوالاتی که باید از پزشکتان بپرسید 

هم سزارین، هم زایمان طبیعی پس از سزارین دارای خطرات و مزایایی هستند. مهم است که در مورد مزایا و معایب با پزشکتان صحبت کنید. موضوعاتی که باید از متخصص زنان و زایمان مطرح کنید، عبارتند از:

• بارداری‌ها و زایمان‌های گذشته
• دلایل شما برای سزارین قبلی
• ایمنی و تکرار سزارین برای شما و نوزادتان
• دلایلی که باید یا نباید سزارین را تکرار کنید
• تمایل شما برای القای زایمان 
• برنامه شما برای فرزندان بیشتر

خلاصه

فقط به این دلیل که در گذشته سزارین کرده‌اید، به این معنی نیست که در آینده نمی‌توانید زایمان طبیعی بعد از سزارین داشته باشید. ممکن است شنیده باشید یا خوانده باشید که زخم‌های حاصل از سزارین ممکن است در بارداری بعدی پاره شوند، اما موقعیت هر خانم منحصر به فرد است. خواسته ها و نگرانی‌های خود را در اوایل بارداری با متخصص زنان و زایمان در میان بگذارید. او می‌تواند خطرات و مزایا را با شما در میان بگذارد و به شما در تصمیم‌گیری در مورد ایمن بودن این روش کمک کند. 

برای پیدا کردن متخصصان مورد نظر خود به کلینیک نی نی بان مراجعه کنید. 

برای آگاهی بیشتر از امکان زایمان طبیعی بعد از سزارین به سراغ سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی یا دریافت نوبت از مطب سیده مهدیه علوی کارشناس مامایی کلیک کنید.