شروع رابطه زناشویی بعد از زایمان، نکات مهم

فراطب: دوران پس از زایمان همراه با تغییرات فیزیکی و روانی خاصی است که به تغییراتی در میل و فعالیت جنسی منجر می شود. عوامل موثر براین فرآیند عبارتند از: درد حین رابطه زناشویی به خاطر بخیه های محل زایمان، ترس هایی که در مادران اول زا وجود دارد، خون ریزی های واژینال، سرگیجه، خشکی واژن، ترس از بیدار شدن و شنیدن کودک، ترس از صدمه دیدن و کاهش حس جنسی ارگان های حساس جنسی.

بسیاری از زنان شیرده در دوران پس از زایمان بیان می کنند که میل جنسی آنها در سطح بسیار پایینی است و خستگی، ضعف و درد ناشی از آمیزش از دلایل ذکرشده توسط آنهاست. در مقابل، بسیاری از زنان شیرده نیز بیان می کنند که بیشترین تحریک جنسی را پس از زایمان داشته اند و شروع زودتر فعالیت جنسی در زنانی که به طور فعال به کودک خود شیر می دهند، گزارش شده است.

● تغییرهای رابطه زناشویی بعد از زایمان

پس از زایمان، اغلب اعضای دستگاه تناسلی طی ۴ تا ۶ هفته به حالت عادی برمی گردند. بخیه محل زایمان در زایمان طبیعی معمولا موجب نگرانی هایی در زن و همسر می شود. بهبود زخم معمولا ۲ تا ۴ هفته زمان می برد اما ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا نزدیکی راحت و بدون مشکل انجام پذیرد. اغلب به زنان توصیه می شود پیش از آغاز مجدد فعالیت های زناشویی، ۴ تا ۶ هفته صبر کنند و توصیه هایی در مورد به کارگیری روش موثر پیشگیری از بارداری، اغلب در همین هفته به زائو داده می شود. با وجود این بسیاری از زوج ها رابطه زناشویی خود را زودتر از این زمان و بین هفته های سوم و چهارم پس از زایمان، آغاز می کنند. آغاز زودهنگام فعالیت زناشویی در دوران پس از زایمان و پیش از توقف کامل خون ریزی می تواند منجر به بروز مشکلاتی برای مادر شود. بهترین توصیه برای زن و شوهر به تاخیرانداختن این عمل تا توقف جریان ترشحات پس از زایمان است.

در این حالت، زن از نظر روانی نیز آمادگی بیشتری کسب می کند و رابطه زناشویی با مشکلات کمتری همراه خواهد بود. زمان اعلام آمادگی برای شروع این فعالیت میان افراد مختلف، متفاوت است. بسیاری از زنان در هفته های اول این آمادگی را کسب می کنند؛ حال آنکه بسیاری دیگر آن را ترسناک و غیرمعمول می دانند. بسیاری از زنان برای کسب این آمادگی به ۶ ماه وقت نیاز دارند. زوجین باید از زمان طولانی لازم برای سازگاری دوباره زن با فعالیت های زناشویی، آگاهی یابند.

اگر چنین آگاهی ای به والدین داده نشود زن ممکن است احساس بی کفایتی و گناه کند و مرد نیز در پایان هفته ششم پس از زایمان احساس کند که کنار گذاشته شده یا فراموش شده است. بنابراین آمیزش جنسی طی ۳ ماهه سوم بارداری و پس از زایمان برای افراد مختلف، متفاوت است. اگرچه زن ممکن است در اوایل دوره پس از زایمان، از نظر فیزیولوژیک، توان لازم برای شروع آمیزش زناشویی را داشته باشد، ولی ممکن است آمادگی روانی لازم را نداشته باشد. این مساله باید توسط پزشک به صورت انفرادی مورد بررسی قرار گیرد. اغلب زنان از اینکه بلافاصله پس از آمادگی فیزیکی به رابطه آمیزشی برگردند، نگران هستند. در این مورد، باید آنها را تشویق کرد. بین زن ها افرادی وجود دارند که ترجیح می دهند پرهیز آمیزشی درازمدت داشته باشند که وضع این افراد و دلایل شخصی شان باید مورد بررسی قرار گیرد.

● علل کاهش فعالیت زناشویی پس از زایمان

رایج ترین دلایل کاهش فعالیت جنسی پس از زایمان عبارتند از:

▪ درد هنگام رابطه زناشویی یا دیسپارونیا: درد موقع نزدیکی، ناشی از بخیه محل زایمان حتی در صورت التیام نیز می تواند موجب کاهش فعالیت جنسی زنان شود. در این مرحله یک معاینه واژینال برای بررسی ناراحتی های بدنی ضروری است و علل ترس و اضطراب زن را در مورد واژن مشخص می کند.

▪ شیردهی: شیردهی موجب ایجاد دلبستگی بین مادر و نوزاد می شود اما زن و شوهر ممکن است نتوانند با نقش دوگانه سینه ها کنار بیایند و بسیاری از زنان، این ترشح شیر را زشت و خجالت آور تلقی کنند.

▪ خستگی: بارداری و زایمان موجب خستگی فوق العاده زن می شود. کسب مسوولیت بیشتر و مراقبت کودک و شب بیداری ها نیز به این خستگی اضافه می کند. در این موارد معمولا خواب به رابطه زناشویی ترجیح داده می شود. اختصاص زمانی به این مسایل در اوایل روز و پیش از بروز خستگی ها می تواند در حل این مشکل مفید باشد.

▪ افسردگی پس از زایمان: ۱۰ درصد از مادران جوان دوره ای از افسردگی شدید را در اولین سال پس از زایمان تجربه می کنند. از دست دادن میل جنسی یکی از ویژگی های شاخص این بیماری است. این بیماران نیازمند حمایت و درمان کافی هستند. مشکلات جنسی در زنان افسرده شایع است و آنها تمایلی به شروع فعالیت جنسی در ۶ ماه اول پس از زایمان ندارند.

▪ مشکلات زنانگی: بسیاری از زنان که روابط زناشویی را تنها به عنوان بهانه ای برای بچه دارشدن فرض کرده اند، دوره جنسی را پس از زایمان دیرتر آغاز خواهند کرد. این زنان ممکن است مسایل جنسی را تنها برای بچه دار شدن تحمل کرده باشند اما پس از زایمان، آن را غیرضروری تشخیص دهند.

● ۵ نکته درباره شروع فعالیت زناشویی بعد از زایمان

۱) فعالیت جنسی در هر ۲ شیوه زایمان طبیعی و سزارین پس از توقف خون ریزی می تواند از سر گرفته شود ولی بهترین زمان ۶ هفته بعد از زایمان است.

۲) از آنجا که تولید استروژن توسط شیردهی مهار می شود، خشکی واژن ممکن است اتفاق بیفتد و به همین دلیل، بهتر است از ژل های مرطوب کننده استفاده شود.

۳) باید حین رابطه زناشویی، فشار کمتری به سینه ها وارد شود و از وضعیت های مناسب استفاده شود.

۴) زوجی که تازه پدر و مادر شدن را تجربه می کنند، در صورت مواجه شدن با مشکل در زمینه روابط زناشویی باید به مراکز مشاوره جنسی در کلینیک ها مراجعه و راهنمایی های لازم را دریافت کنند.

۵) فقدان رابطه زناشویی در دوران پس از زایمان نباید زن و شوهر را سرد کند؛ بلکه آنها باید بیشتر به یکدیگر عشق بورزند و یک رابطه گرم و صمیمی به وجود آورند زیرا وقت و فرصت کافی برای مراحل فیزیکی ابراز علاقه و عشق به مرور پیش خواهد آمد. رابطه زناشویی بعد از زایمان ممکن است تا مدتی ناراحت کننده باشد ولی با حوصله و ملایمت همسر به تدریج به حالت طبیعی برمی گردد.