۵۵ روز خونریزی بعد از زایمان

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: من ۵۵ روز است که زایمان طبیعی کردم تا ۱۰ روزخونریزی زیاد و بعد از آن تاریخ ۴۰ روز خونریزی کم داشتم. روز ۴۳ ازخون و لکه بینی پاک شدم ولی فردایش دوباره خونریزی افتادم تا هفت روز و بعد از آن پاک شدم ولی امروز که روز پنجاه و پنجم زایمانم است باز افتادم به خونریزی. به نظر شما دلیلش چیست. آیا عفونت است؟ خونریزی امروزم شدید نیست و کم است.

پاسخ دکتر میترا محیط، متخصص زنان و زایمان:
وقوع خونریزی پس از زایمان تا 40 روز پس از تولد نوزاد خیلی نگران کننده نیست. اما اگر بالای 40 روز باشد لازم است که این مساله حتما مورد بررسی دقیق و عکسبرداری سونوگرافی قرار بگیرد. بالا بودن مدت خونریزی هم دلایل مختلفی دارد. یکی از علت های آن می تواند عفونت باشد. یا باقی ماندن قسمت خیلی کوچکی از جفت های فرعی. یا در موارد بسیار بسیار نادر تورموهای ناشی از جفت که باعث می شوند خونریزی پس از زایمان بیش از 40 روز طول بکشد. علت اینکه رحم پس از زایمان همچنان به خونریزی می افتد این است که جفت با یک سطح بزرگ از اتصالش به رحم کنده می شود. بعد سطح جفت که کوچک شد، رحم نیز کوچک می شود و به داخل لگن برمی گردد. این خونریزی در یکی دو روز اول قابل توجه است و پس از این مدت از میزان آن کاسته می شود. در بعضی از خانم ها در هفته های اول یا دوم خونریزی قطع می شود و تبدیل به خونی بسیار کم رنگ و سپس ترشحات زرد رنگ می شود. علت اینکه رقم 40 روز را ذکر می کنیم این است که سقف زمانی را در نظر می گیریم. من به این خانم توصیه می کنم حتما به پزشک مراجعه کنند.

مهمترین مطالب در این باره:

یکی از عوارض پس از زایمان طبیعی و سزارین، خونریزی است که تا مدتی طول می‌کشد و به تدریج کاهش می‌یابد. معمولا خونریزی پس از تقریبا دو هفته به لکه بینی تبدیل می‌شود و اغلب تا ۴۰ روز بعد از زایمان به طور کامل قطع می‌شود.

آیا خونریزی پس از زایمان طبیعی است
آیا خونریزی پس از زایمان طبیعی است؟ علت این امر چیست و چه مدت طول می‌ کشد؟

ترشحات بعد از زایمان لوشیا نام دارد که در واقع، مجموعه‌ای از بافت داخل رحم و آندومتر است. خونریزی بعد از زایمان ممکن است ۲ تا ۳ هفته و یا تا ۶ هفته ادامه پیدا کند و میزان ترشحات کم می شود.

خونریزی و ترشحات طبیعی پس از زایمان
بسیاری از زنان در طول زایمان و پس از آن مقداری خون از دست می‌دهند اما از آنجا که حجم خون شما 50% درصد در طول بارداری افزایش یافته است، بدن‌تان برای این خونریزی طبیعی کامل آماده است و دچار مشکل نمی‌شود.
اتفاقی که می افتد این است که جفت از رحم جدا می‌‌شود و رگ‌های خونی باز در محل اتصال جفت به رحم باقی می‌‌مانند و شروع به خونریزی به داخل رحم می‌‌کنند. زمانی‌که جفت طی زایمان بیرون آمد، رحم شروع به انقباض می‌‌کند؛ همین امر سبب بسته شدنِ رگ‌های خونی می‌‌شود و خونریزی به‌طور قابل توجهی کاهش می‌‌یابد. اگر در طول زایمان اپی زیاتومی‌ یا پارگی داشته باشید، ممکن است از آن ناحیه هم خونریزی داشته باشید.
پزشک شما همچنین ممکن است برای کمک به انقباض رحم‌تان آن را ماساژ دهد یا به شما اکسی توسین (پیتوسین) بدهد شیردهی ،به طور طبیعی به ترشح اکسی توشین و در نتیجه به انقباض رحم‌تان کمک می‌‌کند (به همین علت است که هنگام شیردهی شما ممکن است در قسمت رحم‌تان گاهی احساس گرفتگی یا درد کنید).
گاهی اوقات پس از زایمان رحم به‌خوبی منقبض نمی‌‌شود و در نتیجه این امر منجر به از دست دادن بیش از حد خون می‌‌شود.
ترشحات بعد از زایمان شامل چه مواردی می‌شود؟
اسم کلی‌ای که به ترشحات بعد از زایمان داده می‌شود، لوشیاست که در واقع، مجموعه‌ای است از بافت داخل رحم و آندومتر است. بعد از چند روز میزان خون‌ریزی کمتر می‌شود و تقریبا به رنگ سفید درمی‌آیند؛ یعنی بیشتر حاوی گلبول‌ سفید است و به آن اصطلاحا لوشیا آلبا یا ترشحات سفید می‌گویند. بین این ۲ ترشح نیز حد وسطی وجود دارد که به آن لوشیا سروزا می‌گویند.
این ترشحات تا چه مدتی ادامه دارند؟
خونریزی بعد از زایمان ممکن است ۲ تا ۳ هفته و یا تا ۶ هفته ادامه پیدا کند. میزان ترشحات بسیار تدریجی کم می شود. ترشحات قرمز رنگ نباید بیش از ۲ هفته باقی بمانند هر چند اگر استراحت کافی نبوده و فعالیت بدنی زود شروع شود و زیاد باشد خونریزی ممکن است دوباره شروع شود.
اگر خانمی بیش از 10 روز دچار خون‌ریزی باشد، چه؟ غیرطبیعی است؟
اگر ترشحات بیش از ۱۰ روز طول بکشد، چون گاهی اوقات به علت خوب جمع نشدن رحم است لازم می‌دانیم پیگیری کنیم. البته کمی منتظر می‌مانیم؛ یعنی می‌گوییم اگر ترشحات بعد از زایمان تا ۴ هفته یا حداکثر ۶ تا ۸ هفته باقی‌ ماند و تمام نشد، غیرطبیعی است.
چرا در برخی خانم‌ها ترشحات طولانی می‌شود یا رحم جمع نمی‌شود؟
۲مساله را باید در نظر گرفت؛ یا قسمتی از نسج جفت داخل رحم مانده که باعث خون‌ریزی دیررس بعد از زایمان می‌شود. یعنی بعد از روز دهم نباید خون‌ریزی شدید داشته باشیم البته تا ۶ هفته کم و بیش خون‌ریزی داشتن طبیعی است اما بعد از ۶ هفته، داشتن خون‌ریزی،‌به ویژه خون‌ریزی شدید، نشانه باقی‌ ماندن قسمتی از بافت جفت در رحم است.
گاهی همه نسج جفت خارج شده ولی یک عفونت عامل این خون‌ریزی است. برای این افراد معمولا آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود. به عبارتی خون‌ریزی‌هایی که بعد از هفته سوم یا چهارم هنوز ادامه دارد، نیاز به بررسی خواهند داشت. پزشک بعد از معاینه فیزیکی و تشخیص، درمان را بر اساس دلیل ترشحات آغاز می‌کند.
چقدر طول می‌کشد که رحم به طور کامل جمع شود و مادر به حالت طبیعی قبل از بارداری‌اش برگردد؟
3 تا4 هفته. بعد از اتمام 10 روز اول پس از زایمان که خون‌ریزی‌ها کم می‌شود، داخل رحم یا آندومتر شروع می‌کند به ترمیم و لایه رویی که ریزش کرده و به صورت خون‌ریزی خارج می‌شود و شروع می‌کند در هفته 2 تا 3 به ترمیم شدن، محلی که جفت چسبیده بوده کمی دیرتر ترمیم می‌شود. البته پولیپ محل جفت نیز از جمله ناراحتی‌هایی است که علامت آن خون‌ریزی‌های دیررس زایمان است.
درمان این ناراحتی برخلاف تصور عموم در وهله اول کورتاژ نیست بلکه بیمار باید بستری شود و دارو (سرم و آنتی‌بیوتیک) دریافت کند تا رحم جمع شود. اگر با این مسایل برطرف نشود یک کورتاژ ملایم لازم است.
آیا مدت زمان خون‌ریزی و جمع شدن رحم در افرادی که سزارین می‌کنند با افرادی که طبیعی زایمان می‌کنند، یکسان است؟
نه! در افرادی که سزارین می‌کنند، چون جراح داخل رحم را با دست تمیز می‌کند، مقدار زیادی از بافت قابل ریزش آندومتر با دست برداشته می‌شود؛ پس میزان خون‌ریزی کمتر است و زودتر از ۱۰ روز خون‌ریزی پایان می‌یابد ولی به هر حال، ترشحات بعد از زایمان، حتی در افرادی که سزارین کرده‌اند، حداقل به مدت یک هفته وجود خواهد داشت و بعد از ۴ تا ۶ هفته باید پایان یافته باشد.
چه کاری باید برای خونریزی پس از زایمان انجام داد؟
کار خاصی لازم نیست. اگر زایمان در بیمارستان انجام شده باشد بیمار احتمالاً با پد های بهداشتی بسیار ضخیم که قدرت جذب بالایی دارند به خانه فرستاده می شود. وقتی به خانه می روید مقدار زیادی پد بهداشتی تهیه کنید. در شش هفته اول نباید از تامپون استفاده کرد زیرا ممکن است سبب عفونت شود. (تامپون: توده پنبه و غیره که در سوراخ بدن یا زخم می گذارند تا خون و غیره را جذب کند.)

در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید
۱-خیس شدن کامل بیش از یک پد در هر ساعت
2-ادامه خونریزی شدید و قرمز روشن بعد از هفته اول
۳-تغییر رنگ مجدد خونریزی به قرمز روشن بعد از روز چهارم پس از زایمان و برطرف نشدن آن با استراحت
4-خونریزی همراه با تکه های بزرگ لخته با اندازه ای بزرگتر از یک سکه
۵-بوی بد ترشحات، تب و/یا لرز
در بعضی موارد نادر بعضی زنان دچار خونریزی تأخیری پس از زایمان می شوند. در صورت وجود خونریزی شدید (در حدی که پد بهداشتی ظرف یک ساعت کاملاً از ترشحات اشباع شود) باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد زیرا ممکن است علائمی از باقی ماندن تکه ای از جفت در درون رحم و یا انقباض ناکافی رحم باشد. در صورتیکه خونریزی خیلی شدید باشد و احساس ضعف بوجود آید بلافاصله باید به اورژانس مراجعه کرد.