افزایش وزن بعد از زایمان، عواقب

پرسش: خانمی هستم ۳۵ ساله که دارای فرزندی ۳ ماهه هستم و شیر دهی انجام می دهم. قد ۱۶۳ و وزن قبل بارداری ۴۹ با استخوان بندی متوسط. در بارداری وزن من به ۶۷ رسید که متاسفانه با وجود اینکه وزن فرزندم ۳.۳۰۰ کیلو بوده من تنها به اندازه وزن فرزندم وزن کم کرده ام یعنی ۶۴ کیلوگرم و به خاطر این اضافه وزن زانو درد دارم و بایستی وزن کم کنم. رژیمی به من بدهید که بر روی شیر دهی تاثیری نداشته باشد و بتوانم هر چه سریعتر به وزن قبل از بارداری ام بازگردم. مدت زمان بازگشتن من به وزن پیش از بارداری چقدر است؟

پاسخ: در این دوران شما بیشتر از اینکه به فکر افزایش وزن و چاقی خود باشید باید به فکر شیردهی بهتر با یک رژیم غذایی مناسب باشید. در مورد اضافه وزن خود هم زیاد نگران نباشید چون شیردهی منظم و مکرر موجب کاهش وزن شما خواهد شد. اگر رژیم لاغری بگیرید و به خود گرسنگی بدهید مزه شیر شما تغییر خواهد کرد و به دنبال آن نوزاد شیر کمتری می خورد. این موضوع موجب کاهش رشد نوزاد و همچنین حفظ بیشتر اضافه وزن شما خواهد شد.
رژیم بعد از زایمان باید با دقت دوران بارداری رعایت شود. خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانه‌های مغذی، میوه‌های تازه، سبزیجات و غذاهایی که پروتئین و کلسیم و آهن را به فراوانی فراهم می‌‌کنند باید مورد توجه قرارگیرد. در این دوران، شیردهی و آزاد شدن اکسی توسین (هورمون آزاد شده از هیپوفیز) باعث می‌‌شود که مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران بیشتر از بقیه مواقع آب می‌‌نوشد و اگر چه که تاثیر زیادی در تامین شیر ندارد ولی نوشیدن حداقل 8 تا 12 لیوان آب در روز را به مادران توصیه می‌‌ شود.
مواد غذایی که مادر می‌‌خورد و می‌‌نوشد بر روی شیردهی تاثیر می‌‌گذارد. بنابراین نظارت بر غذای مادر درواقع نظارت بر غذای کودک است. بطوریکه اگر مادر غذای نامناسب مصرف کند، نوزاد در واقع با رفتارش مادر را متوجه می‌‌سازد. مانند گریه‌کردن، خواب کم، بی‌قراری و… همچنین مادر باید در مورد مصرف غذاهای آلرژی‌زا دقت کافی داشته باشد، زیرا نوزاد به یک سری از مواد غذایی که مادر می‌‌خورد حساس بوده و پاسخ آن را به صورت علایم پوستی نشان می‌‌دهد. مصرف بعضی از غذاها توسط مادر باعث قولنج معمولی در نوزاد می‌‌شود. از جمله کلم و شیر گاو.
با توجه به این که در این دوران هر هفته در حدود نیم تا یک کیلوگرم وزن مادر کاهش می‌‌یابد، رژیم غذایی کم‌چرب به همراه ورزش‌های مناسب در این روند تاثیر بسزایی دارند. ولی باید توجه داشت که کاهش سریع وزن مادر به عنوان یک خطر برای نوزاد است، زیرا این عمل باعث می‌‌شود سم معمولی که در چربی‌های بدن ذخیره شده است را به جریان خون رها کند و میزان مواد سمی یا آلوده‌کننده در شیر بالا رود.
در گام نخست سعی کنید عادات نامناسب غذایی خود را ترک کنید و از خوردن بستنی، کیک و شیرینی جان تا حد امکان پرهیز کنید، چون این مواد ارزش غذایی پایینی داشته و شیر شما را ضعیف می کند و از طرفی موجب اضافه وزن بیشتر شما می شوند. سعی کنید به جای این مواد غذایی از سایر جایگزین های سالم و مغذی مثل انواع میوه و سبزی جات استفاده کنید. سعی کنید میوه (مثل سیب با پوست) و سبزی (مثل انواع سالاد) و لبنیات (مثل ماست و پنیر) بیشتر در دسترس شما باشد، تا در مواقعی که پراشتها هستید از این مواد غذایی بخورید نه از مواد غذایی بی ارزش.