حیوانشناسی برای کودکان، آشنایی با دنیای متفاوت وحش

مجله شهرزاد: در قسمت‌های مختلف دنیا حیوانات متنوعی زندگی می‌کنند که بچه‌ها دوست دارند درباره آن‌ها بدانند. محل زندگی آن‌ها، غذایی که می‌خورند و... کودکان را با دنیای جدیدی آشنا می‌کنند. حتی بچه‌های کوچولو هم به دانستن درباره حیوانات مختلف علاقه دارند.

جغد

جغد پرنده‌ای با چشم‌های بسیار درشت و بزرگ است که صورتی صاف دارد. آن‌ها می‌توانند سر خود را ۲۷۰ درجه بچرخانند ولی نمی‌توانند اجسام و حیواناتی را که به چشم‌هایشان خیلی نزدیک هستند به‌خوبی ببینند. جغدها حدود ۲۰۰ گونه مختلف هستند. آن‌ها شب‌ها از لانه‌هایشان بیرون می‌آیند و فعالیت می‌کنند. غذای بیش‌تر جغدها حشرات و پرندگان کوچک هستند البته گونه‌ای از جغدها وجود دارند که غذای اصلی‌شان ماهی است. جغدها چنگال‌های بسیار قوی دارند که برای شکار طعمه به‌دردشان می‌خورد. آن‌ها نسبت به دیگر پرندگان شکارچی با سرعت کمتری پرواز می‌کنند. همچنین به‌دلیل رنگ پرهای‌شان به‌راحتی می‌توانند بالای درخت‌ها پنهان شوند.

مار

مارها حیواناتی هستند که پلک ندارند. آن‌ها گوشت‌خوار هستند و قدرت جویدن غذای خود را ندارند به همین دلیل طعمه خود را درسته می‌بلعند. چون مارها فک انعطاف‌پذیری دارند می‌توانند طعمه‌های حتی بزرگتر از سر خود را بخورند و به‌راحتی هضم‌شان کنند. مارها در تمام قاره‌های دنیا غیر از قطب جنوب زندگی می‌کنند. تقریبا 3000 گونه مار مختلف در دنیا پیدا شده است.

گوش‌های آن‌ها درون بدن‌شان قرار دارد. پوست مارها صاف و خشک است. مارها در طول سال بارها پوست می‌اندازند که تقریبا چند روز طول می‌کشد. برخی از مارها مانند مار کبری‌، مار سیاه و سفید زهردار برای شکار طعمه‌های خود از نیش زهردارشان استفاده می‌کنند. مار پیتون برای کشتن شکار خود دور او می‌پیچد و او را خفه می‌کند. مارها با زبان‌شان بو می‌کشند. برخی از مارهای آبی با پوست‌شان نفس می‌کشند و می‌توانند مدت بیشتری زیر آب بمانند. مار آناکوندا مار بزرگی است که نیش زهردار ندارد و اندازه آن به پنج متر هم می‌رسد.

لاک‌پشت

لاک‌پشت‌ها از نوع خزندگان هستند. آن‌ها لاک بسیار محکمی دارند که از آن‌ها مانند سپر محافظت می‌کند. وقتی لاک‌پشت‌ها احساس خطر می‌کنند یا به آن‌ها حمله می‌شود، سر خود را درون لاک‌شان فرومی‌برند. گفته می‌شود که از ۲۱۵میلیون سال پیش لاک‌پشت‌ها وجود داشته‌اند. بزرگ‌ترین لاک‌پشت، لاک‌پشت دریایی سیاه است که حدود ۹۰۰ کیلوگرم وزن دارد.

مانند تمام خزندگان آن‌ها هم خونسرد هستند. لاک‌پشت‌ها تخم‌گذاری می‌کنند و دمای هوا به رشد تخم‌های برخی گونه‌های آن‌ها و جنسیت‌شان کمک می‌کند. مثلا هوای سرد به رشد جنس نر و هوای گرم به رشد جنس ماده کمک می‌کند. برخی از لاک‌پشت‌ها در ماسه تخم می‌گذارند. وقتی آن‌ها از تخم‌شان بیرون می‌آیند خودشان راه دریا را پیدا می‌کنند. لاک‌پشت‌ها بسیار آرام حرکت می‌کنند چون لاک روی پشت‌شان سنگین است. بیش‌تر گونه‌های لاک‌پشت‌ها از بین رفته‌اند.

خرگوش

خرگوش‌ها دسته‌جمعی زندگی می‌کنند. خرگوش‌های اروپایی زیر زمین و در لانه‌هایشان زندگی می‌کنند. بیشتر از نیمی از خرگوش‌های دنیا در آمریکای شمالی زندگی می‌کنند.

آن‌ها گوش‌های بسیار بزرگی به انداره 10 سانتی‌متر دارند. طول عمرشان حدود 10 سال است. خرگوش‌ها گیاه‌خوار هستند و بسیاری از آن‌ها به‌عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند. آن‌ها زمان تولد چشم‌های بسته‌ای دارند و پوست‌شان خز ندارد.

فیل

فیل‌ها حیواناتی هستند که در آسیا و آفریقا زندگی می‌کنند و بزرگترین پستانداران بر روی خشکی هستند. فیل‌های نر و ماده آفریقایی هر دو عاج دارند، اما فقط فیل‌های نر آسیایی عاج دارند و از آن‌ها برای پیدا کردن غذا کمک می‌گیرند. فیل‌ها در طول روز، حدود ۲۱۰ لیتر آب می‌نوشند. آن‌ها گوش‌های بلند و نازکی دارند که در هوای گرم جریان خونی که در گوش‌شان هست، کمک می‌کند بدن خود را خنک نگه دارند.

خرطوم فیل انعطاف‌پذیری است و برای بلند کردن غذا یا ریختن آب به دهان‌شان از آن استفاده می‌کنند. خرطوم فیل تا دو متر رشد می‌کند و حدود ۱۴۰ کیلوگرم وزن دارد، اما هیچ استخوانی ندارد. فیل‌ها می‌توانند شنا کنند و از خرطوم‌شان برای نفس کشیدن در آب استفاده می‌کنند. فیل‌ها گیاه‌خوار هستند.

اردک

اردک پرنده‌ای است تخم‌گذار که بیشتر در آب زندگی می‌کند. این پرنده پرهای چربی دارد که در تماس با آب خیس و سنگین نمی‌شود. اردک‌ها علاقه زیادی به آب دارند ولی خیلی زود هم به تغییر محیط و وضع زندگی‌شان عادت کرده و به‌ آسانی می‌توانند نبودن آب و دریاچه را با علف‌زارهای سرسبز جبران کنند.

خلاف دیگر انواع پرندگان اهلی جوجه‌های اردک از همان ساعت‌های اول تولد علاقه عجیبی به خوردن غذا دارند و معمولا از غذاهایی که در آب یافت می‌شود، تغذیه می‌کنند. هم‌چنین رشد جوجه اردک نسبت به دیگر پرندگان سریعتر است.

بازی حدس زدن یکی از بازی‌هایی است که شما والدین می‌توانید برای آشنایی بیشتر کودک با حیوانات با بچه‌ها انجام دهید. شما می‌توانید در ذهن‌تان اسم یک حیوان را انتخاب کنید و فرزندتان با پرسیدن سوال‌هایی مانند «خرطوم دارد؟»، «دم دارد؟»، «پرنده است؟»، «در آب زندگی می‌کند؟» کم‌کم به جواب سوال شما نزدیک شود. اگر او بازی را برد می‌تواند حیوانی را انتخاب کند و حالا نوبت شماست که باید حیوان انتخابی را حدس بزنید.

بازی «من به آفریقا رفتم» از دیگر بازی‌هایی است که کودکان می‌توانند در جمع‌های دوستانه خود انجام دهند. آن‌ها می‌توانند حلقه‌ای بسازند و اولین نفر مثلا جمله «من به آفریقا رفتم و یک شیر را دیدم» را با صدای بلند بگوید و صدای شیر را هم تقلید کند. نفر بعدی باید همان جمله را تکرار کند و به حیوان نفر قبلی یکی دیگر را اضافه کند. این کار تکرار می‌شود تا کم‌کم بچه‌ها در گفتن اسم حیوانات اشتباه کنند و از بازی بیرون بروند. در آخر یک نفر که برنده است، باقی می‌ماند.

نشان دادن تصویر حیوانات مختلف به کودکان و پرسیدن اسم آن‌ها نیز هم سرگرم‌کننده و هم آموزشی است. شما می‌توانید هنگام نشان دادن تصویر کمی هم در مورد زندگی آن حیوان با کودک‌تان صحبت کنید.