یادگیری موسیقی برای کودکان، چه فوائدی دارد؟

ماهنامه ماندگار: درباره کودکانی که دارای مشکلاتی چون گوشه گیری، پرخاشگری و عدم تمرکز و یا بیش فعالی باشند از طرف روانشاس توصیه می شود که در کلاس های گروهی موسیقی شرکت کنند که در این صورت ابتدا خشونت های رفتاری آنها مرتفع شده و پس از آن تحت آموزش موسیقی قرار می گیرند.

در ایران معمولا نام کارل ارف با اثر جاودانه اش کارمینا بورانا همزمان به یاد آورده می شود. خصوصا مقدمه ی آن یعنی پرولوگ Fortuna که به گوش هم وطنان مان بسیار آشنا است. آن چه قدر و منزلت این موسیقی دان را دو چندان می کند ابداع شیوه ای برای آموزش موسیقی به کودکان است که امروز به نام روش ارف معروف است.

کارل ارف Carl Orff در ۱۰ جولای ۱۸۹۵ در مونیخ به دنیا آمد. در آکادمی مونیخ به تحصیل پرداخت و سپس در سال ۱۹۲۴ به همراه Dorothee Gnther مدرسه ای برای ژیمناستیک، موسیقی و رقص تاسیس کرد و این عاملی شد تا وی به ابداع شیوه خود برای آموزش خردسالان اقدام کند.

در این روش او با استفاده از خواندن و آلات ضربی ساده به آموزش موسیقی با شیوه ای ساده و قابل قبول برای کودکان پرداخت. وی سرانجام درسال ۱۹۸۲ پس از سال ها تحقیق، آموزش، آهنگ سازی و رهبری ارکستر جهان را با آثارش تنها گذاشت.

آن جه در پی می آید گفت و گوی کوتاهی است با فرزاد حکیم آوا نوازنده و مربی موسیقی کودکان به روش ارف.

آموزش موسیقی به روش ارف چه بازه ی سنی را در برمی گیرد؟

آموزش در موسیقی به بخش کودکان و نوجوانان و بزرگسالان تقسیم می شود که مقطع سنی ۴ تا ۱۲ ساله را بخش کودک و نوجوان محسوب می کنند که مناسب آموزش به این شیوه است.

لطفاً کمی درباره خصوصیات روش ارف توضیح دهید.

روش آموزش موسیقی کودک براساس شیوه ای است که آهنگسازی به نام «کارل ارف» ابداع کرده است. بنابراین روش که مخصوص کودکان است و در عین حال مناسب ترین روش آموزش موسیقی برای کودکان و نوجوانان به شمار می رود؛ کودکان با استفاده از سازهای بسیار ساده و در عین حال با قابلیت اجرایی بالا به راحتی به و خیلی زود به تکنیک های مورد نیاز برای نوازندگی دست پیدا می کنند.

یک روش مناسب در شیوه کارل ارف بازی های ریتمیک است. کودکان بدون هیچ گونه تجربه موسیقی و آشنایی با نت و ریتم با انواع ریتم آشنا شده و در آینده ای نزدیک با دروس تئوری موسیقی ارتباط پیدا می کنند.

دسته بندی کودکان در مقاطع سنی تأثیرات بسیاری در روند مثبت آموزش دارد به طوری که آنها با مقایسه و رقابت به هماهنگی و مهارت قابل توجهی می رسند. هم چنین با توجه به رده سنی آن ها انتخاب شیوه بیان و علایم مخصوص برای آموزش مبانی موسیقی به آن ها حائز اهمیت است.

هنرجویان با استعداد پس از طی این دوره می توانند در گام نخست وارد هنرستان موسیقی شده و سپس موسیقی را به عنوان رشته دانشگاهی خود بر گزیدند و این نشان دهنده مسئولیت بسیار مهم یک معلم موسیقی کودک در اتخاذ شیوه مناسب برای جذب هنرجو است.

هم اکنون چه مشکلاتی در زمینه آموزش موسیقی در بخش کودک و نوجوان در کشور وجود دارد؟

کم بودن متخصص و پایین بودن مقطع آگاهی خانواده ها از مهمترین مشکلات بخش آموزش است . مشکل اصلی در کشور ما این است که بسیاری از مردم در زندگی روزمره از فرهنگ موسیقی دور هستند که این بسیار نگران کننده است. در کلاس های موسیقی کودک، هر هنرجو دارای یک فرهنگ است، بنابراین باید مدرس موسیقی با روانشناسی کودک نیز آشنایی داشته باشد.

نحوه فعالیت آموزشگاهها درباره آموزش موسیقی کودک را چگونه ارزیابی می کنید؟

گاهی در بعضی از آگهی های تبلیغاتی به عبارت آموزش ارف کودکان برخورد می کنیم که حکایت از عدم آگاهی آنان از شیوه آموزشی است .در واقع هر کلاسی که به کودکان موسیقی آموزش داده شود الزاماً ارف نیست، بلکه آموزش براساس روش ارف دارای متد خاص خود است.

نهادهای نظارتی چه نقشی بر آموزش موسیقی کودکان می توانند داشته باشد؟

در درجه اول وزارت ارشاد و مرکز گسترش آموزش های هنری می بایستی در زمینه فرهنگ سازی خانواده ها برای ارتباط با موسیقی گام بردارند و دیگر معرفی مراکز مورد تأیید برای آموزش موسیقی کودک و در نهایت کنترل کیفیت آموزش در آن مراکز به صورت مداوم باید صورت بگیرد.

نقش موسیقی درمانی در بهبود ساختارهای رفتاری کودکان چگونه است؟

درباره کودکانی که دارای مشکلاتی چون گوشه گیری، پرخاشگری و عدم تمرکز و یا بیش فعالی باشند از طرف روانشاس توصیه می شود که در کلاس های گروهی موسیقی شرکت کنند که در این صورت ابتدا خشونت های رفتاری آنها مرتفع شده و پس از آن تحت آموزش موسیقی قرار می گیرند.

به طور مثال در کلاس های گروهی ابتدا از کودک می خواهند با ضربه زدن به ساز سه گوش، گروه موسیقی را همراهی کند که این وظیفه در عین حال که کوتاه و ساده است دارای اهمیت فراوان در هماهنگی گروه است، بنابراین کافی است که یک بار به بهانه ای غیرتشبیهی او را کنار بگذاریم که در این زمان اهمیت کار این کودک، هم برای گروه اجرایی و هم برای خودش سبب اعتماد به نفس او می شود.

با این توضیح مشخص می شود که رفع مشکلات رفتاری کودکان با اهمیت تر از آموزش تکنیک های موسیقی است.