علت پریود نشدن، بعد از تزریق پروژسترون چیست؟ + راهکار درمانی

پروژسترون چیست؟

پروژسترون (Progesterone) یک هورمون طبیعی است که برای تنظیم تخمک‌گذاری و چرخه قاعدگی اهمیت دارد. در زنان، پروژسترون عمدتاً توسط تخمدان‌ها در مقادیر زیاد تولید می‌شود و همچنین توسط غدد فوق‌کلیوی در هر دو جنس، مرد و زن، در مقادیر کمتری تولید می‌گردد.

از پروژسترون برای تحریک قاعدگی در زنانی که هنوز به یائسگی نرسیده‌اند اما به دلیل کمبود پروژسترون در بدن، قاعدگی ندارند، استفاده می‌شود. همچنین از آن برای جلوگیری از رشد بیش از حد پوشش داخلی رحم در زنان یائسه‌ای که تحت درمان جایگزینی هورمونی با استروژن هستند، استفاده می‌گردد.

دلیل اهمیت پروژسترون چیست؟

پروژسترون یک هورمون استروئیدی جنسی است که در چرخه قاعدگی و بارداری اهمیت بالایی دارد. تخمدان‌ها و جسم زرد (Corpus luteum) این هورمون را تولید می‌کنند تا رحم را برای یک بارداری احتمالی آماده کنند. پس از بارداری، پروژسترون به حفظ روند درست بارداری کمک می‌کند و:

• تخمک‌ گذاری را متوقف می‌کند تا دوباره باردار نشوید؛
• از انقباضات رحمی جلوگیری می‌کند؛
• سیستم ایمنی را از پس زدن جنین محافظت می‌کند؛
• با تحریک رشد بافت پستان، آن برای تولید شیر و شیردهی آماده می‌کند.

اگر سطح پروژسترون در بدن شما مناسب نباشد، نه تنها نمی‌توانید باردار شوید، بلکه احتمال نگه داشتن بارداری نیز کاهش می‌یابد.

موارد مصرف آمپول پروژسترون چیست؟

زنانی که چرخه قاعدگی نامنظمی دارند و نیاز به حمایت مرحله لوتئال دارند، تنها افرادی نیستند که آمپول پروژسترون تزریق می‌کنند. سایر موارد مصرف آمپول پروژسترون عبارتند از:

• زنانی که پریود نمی‌شوند: سطح پایین پروژسترون می‌تواند باعث عدم قاعدگی یا آمنوره شود. مطالعات نشان می‌دهد تزریق پروژسترون می‌تواند به بازگشت پریود کمک کند.
• زنانی که تحت هورمون درمانی جایگزین (پیش و پس از یائسگی) هستند: تزریق پروژسترون به درمان علائم یائسگی کمک کرده و اثر استروژن را متعادل می‌کند.
• زنانی که دچار خونریزی غیرطبیعی رحمی هستند: تحقیقات نشان می‌دهد استفاده از آمپول پروژسترون می‌تواند به کاهش خونریزی‌های شدید و غیرعادی رحم کمک کند.
• زنانی با ریسک بالای سقط یا سابقه سقط مکرر: تزریق پروژسترون در دوران بارداری به حفظ سطح سالم پروژسترون در بدن کمک می‌کند و ممکن است کلید پیشگیری از سقط باشد. در این شرایط، تزریق‌ها پس از تخمک‌ گذاری تا هفته ۱۶ بارداری توصیه می‌شوند.
• زنانی که سابقه زایمان زودرس داشته‌اند: در شرایطی که زنان باردار سابقه زایمان زودرس ( قبل از هفته ۳۷ بارداری) داشته‌اند، تزریق پروژسترون معمولاً از هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری، یک ‌بار در هفته شروع شده و تا هفته ۳۶ ادامه می‌یابد.
• زنانی که دهانه رحم کوتاه دارند: تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که دهانه رحم کوتاهی دارند، احتمال زایمان زودرس در آن‌ها بالاتر است. تزریق پروژسترون می‌تواند شانس زایمان زودرس را کاهش دهد.
• زنانی که از درمان‌های کمک بارداری IVF استفاده می‌کنند: تحقیقات نشان می‌دهد تزریق پروژسترون برای جبران سطح پایین این هورمون در بدن می‌تواند شانس بارداری موفق را افزایش دهد. در IVF، این تزریق‌ها معمولاً روزانه انجام می‌شوند.

آمپول پروژسترون در درمان بی‌نظمی‌های پریود چه نقشی دارد؟

آمپول پروژسترون عمدتاً برای درمان مشکلات و اختلالات رحمی تجویز می‌شود، به ویژه زمانی که این اختلالات ناشی از عدم تعادل هورمونی باشند. با تزریق پروژسترون، می‌توان سطح هورمون‌ها را متعادل کرده و عملکرد طبیعی چرخه قاعدگی را حمایت کرد.

در زنان غیر باردار، پروژسترون برای شروع و تداوم قاعدگی ضروری است. بنابراین، اگر پریود بدون وجود هیچ علامتی به تأخیر افتاده باشد، یکی از دلایل احتمالی آن کمبود هورمون پروژسترون است. در چنین شرایطی، تزریق پروژسترون باعث تحریک ریزش لایه داخلی رحم و ایجاد خونریزی طبیعی می‌شود. با این حال، در برخی زنان ممکن است پس از آمپول پروژسترون پریود نشدن رخ دهد؛ اگر این وضعیت ادامه یابد، بررسی پزشکی توصیه می‌شود.

علاوه بر این، آمپول پروژسترون در دوران یائسگی نیز برای درمان خونریزی‌های غیرطبیعی و یا احیای چرخه قاعدگی کاربرد دارد. این روش کمک می‌کند تا زنان یائسه با مشکلات هورمونی و خونریزی‌های نابهنجار بهتر مواجه شوند.

مدت زمان تاثیر آمپول پروژسترون برای پریود شدن چقدر است؟

پس از تزریق آمپول پروژسترون، بدن نیاز به زمانی دارد تا با هورمون‌های تزریق شده هماهنگ شود. به همین دلیل، طبیعی است که قاعدگی حدود ۱ تا ۲ هفته بعد از تزریق اتفاق نیفتد. با این حال، اگر پس از این مدت، پریود نشوید، لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام آزمایش‌های هورمونی و سونوگرافی، دلیل تاخیر پریود مشخص شود و در صورت نیاز درمان مناسب آغاز گردد.

علائم پریود بعد از تزریق پروژسترون چیست؟

پس از تزریق پروژسترون، بدن تحریک می‌شود تا لایه داخلی رحم (آندومتر) ریزش کند و خونریزی قاعدگی آغاز شود. علائم پریود بعد از تزریق معمولاً مشابه پریود طبیعی است و شامل موارد زیر می‌شود:

• خونریزی یا لکه‌بینی واژینال ( معمولاً ۲ تا ۷ روز پس از تزریق شروع می‌شود)
• گرفتگی و درد شکم ( مشابه درد قاعدگی طبیعی، ممکن است شدیدتر از دوره‌های قبلی باشد)
• حساسیت یا درد سینه‌ها
• نفخ و احساس سنگینی در شکم
• نوسانات خلقی یا تحریک‌پذیری
• خستگی و خواب‌آلودگی

در برخی زنان، پریود ممکن است کمی دیرتر از حد انتظار رخ دهد، به خصوص اگر دوز پروژسترون بالا بوده یا بدن زمان بیشتری برای کاهش سطح هورمون نیاز داشته باشد.

تزریق دوتا آمپول پروژسترون ۵۰ میلی برای پریود شدن

آمپول پروژسترون ۵۰ برای چیست؟ آمپول پروژسترون ۵۰ میلی ‌گرم یکی از دوزهای رایج پروژسترون تزریقی است که برای تحریک شروع مجدد قاعدگی، درمان اندومتریوز، فیبروم رحم و مشکلات ناباروری استفاده می‌شود. معمولاً برای زنانی که پریودهایشان پیش از رسیدن به سن یائسگی متوقف شده است، دو آمپول پروژسترون ۵۰ میلی‌گرم به منظور بازگرداندن پریود تجویز می‌شود. تزریق این آمپول باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

چرا بعد دوتا آمپول پروژسترون پریود نشدم؟

بعد از تزریق دو آمپول پروژسترون ۵۰ میلی‌گرم، معمولاً پریود بین ۲ تا ۷ روز پس از آخرین تزریق رخ می‌دهد زیرا هدف اصلی پزشک از تجویز این دوز، تحریک قاعدگی است. با این حال، به دلیل دوز بالای دارو، بدن ممکن است به زمان بیشتری برای کاهش سطح پروژسترون نیاز داشته باشد زیرا شروع پریود زمانی رخ می‌دهد که سطح هورمون در بدن کاهش یابد. در این مدت، طبیعی است که پریود شدیدتر و با گرفتگی‌های شکمی بیشتر از دوره‌های قبلی باشد. اگر بیش از ۱۰ روز بعد از تزریق هنوز پریود نشدید، جای نگرانی نیست اما اگر خونریزی بیش از ۱۴ روز به تاخیر افتاد، مراجعه مجدد به پزشک ضروری است.

علت پریود نشدن بعد از تزریق آمپول پروژسترون

تزریق آمپول پروژسترون می‌تواند باعث توقف قاعدگی یا آمنوره شود. دلیل پریود نشدن بعد از زدن امپول پروژسترون ممکن است یکی از موارد زیر باشد:

1. سرکوب رشد آندومتر: پروژسترون با جلوگیری از رشد و ریزش منظم لایه داخلی رحم (آندومتر) مانع وقوع قاعدگی می‌شود.
2. تغییر تعادل هورمونی: تزریق پروژسترون می‌تواند تعادل هورمونی بدن را تحت تاثیر قرار دهد و باعث توقف پریود شود.
3. سرکوب تخمک‌گذاری: پروژسترون با مهار تخمک‌گذاری، یکی از مراحل ضروری چرخه قاعدگی را متوقف می‌کند که نتیجه آن عدم وقوع قاعدگی است.

بیشتر بخوانید: نشانه های تخمک گذاری که هر خانمی باید بداند!

علت پریود نشدن بعد از مصرف مدروکسی پروژسترون چیست؟

مصرف مدروکسی پروژسترون می‌تواند باعث عدم وقوع قاعدگی یا آمنوره شود و این یکی از عوارض رایج این دارو است. پریود نشدن پس از مصرف مدروکسی پروژسترون معمولاً به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود که تعادل طبیعی چرخه قاعدگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، همچنین سرکوب رشد لایه داخلی رحم (آندومتر) می‌تواند مانع ریزش طبیعی آن شود. علاوه بر این، عواملی مانند استرس و تغییرات فیزیولوژیکی بدن نیز می‌توانند در تاخیر یا توقف قاعدگی نقش داشته باشند.

اگر با آمپول پروژسترون پریود نشدیم چه کنیم؟

اگر پس از تزریق آمپول پروژسترون پریود نشدید، اقدامات زیر معمولاً توصیه می‌شود:

1. صبور باشید: گاهی تاخیر قاعدگی بعد از پروژسترون طبیعی است و ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد.
2. تست بارداری انجام دهید: حتی اگر از روش پیشگیری استفاده کرده‌اید، انجام تست بارداری برای اطمینان ضروری است.
3. مشاوره با پزشک: اگر پریود شما بیش از یک هفته تاخیر داشت یا چندین چرخه متوالی پریود نشدید، بهتر است با متخصص زنان مشورت کنید. پزشک ممکن است آزمایش‌های هورمونی یا سونوگرافی برای بررسی وضعیت تخمدان و رحم انجام دهد.
4. مدیریت استرس و سبک زندگی: استرس شدید، تغییر وزن ناگهانی یا ورزش سنگین می‌تواند روی چرخه قاعدگی تاثیر بگذارد و در کنار پروژسترون، باعث تاخیر پریود شود.

راهکارهای درمانی برای تحریک قاعدگی

حال که با تمام علت‌های عدم پریودی بعد از تزریق آمپول استروژن آشنا شدید، وقت آن است که روش‌های تحریک پریود را نیز یاد بگیرید. این روش‌ها که پزشک متناسب با وضعیت شما تجویز می‌کند، شامل موارد زیر هستند:

• آزمایشات تشخیصی: آزمایش‌هایی برای بررسی سطح هورمون‌ها (FSH، LH، استروژن، پروژسترون) و همچنین، سونوگرافی رحم و تخمدان‌ها برای بررسی PCOS یا مشکلات ساختاری لازم است تا پزشک بتواند مطابق با نتایج آن‌ها، روش درمانی مناسب را ارائه دهد.
• تنظیم رژیم غذایی: افزایش مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و پروتئین، به همراه کاهش مصرف قندهای ساده و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند باعث منظم شدن پریود شما شود.
• پرورش عادت‌های سالم: عادت‌هایی از جمله انجام ورزش‌های منظم مانند پیاده‌روی و یوگا یا مدیریت استرس از طریق مدیتیشن و خواب کافی می‌توانند تا حد زیادی کمک کننده باشند.
• مصرف مکمل‌های گیاهی و دارویی: برخی مکمل‌های طبیعی و گیاهی ممکن است به تنظیم قاعدگی کمک کنند. از جمله ویتامین B6 که در تعادل هورمونی موثر است یا منیزیم که با کاهش استرس، عملکرد تخمدان‌ها را بهبود می‌بخشد. حتی چای زنجبیل یا دارچین نیز می‌تواند قاعدگی را تحریک کند. البته قبل از مصرف هرگونه مکمل یا گیاه دارویی، با پزشک خود مشورت کنید.

علائم حاملگی بعد از آمپول پروژسترون

تزریق آمپول پروژسترون و افزایش ناگهانی سطح این هورمون در بدن می‌تواند باعث بروز علائمی مشابه با علائم بارداری شود که عبارتند از

• خستگی و خواب‌آلودگی
• نوسانات خلقی
• حساسیت سینه‌ها
• گرفتگی خفیف شکم
• نفخ و تغییرات دستگاه گوارش
• افزایش ترشحات واژن

این تغییرات معمولاً ناشی از اثر پروژسترون بر بدن هستند و لزوماً به معنای بارداری واقعی نیستند اما می‌توانند شباهت زیادی با علائم اولیه بارداری داشته باشند.

آمپول سه ماهه بارداری چیست و چند روز بعد از تزریق آن پریود می‌شویم؟

آمپول سه ‌ماهه ضد بارداری، نوعی آمپول حاوی پروژسترون است که هر ۱۲ هفته یک ‌بار تزریق می‌شود تا از بارداری جلوگیری کند. پس از اولین تزریق، بسیاری از زنان حدود ۷ روز یا کمی بیشتر دچار خونریزی‌های نامنظم و لکه‌ بینی می‌شوند.

با تداوم استفاده، مدت و میزان این خونریزی‌ها کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، پس از یک سال استفاده، تقریباً نیمی از زنان ممکن است پریود نشوند و استفاده مداوم باعث افزایش احتمال آمنوره (عدم قاعدگی) تا ۷۵ درصد می‌شود.

در صورتی که فرد تصمیم بگیرد مصرف آمپول سه‌ ماهه را قطع کند، ممکن است برای مدتی پریود نشود اما با گذشت زمان، چرخه‌های قاعدگی معمول دوباره به حالت طبیعی بازمی‌گردند.

عوارض آمپول پروژسترون چیست؟

شایع‌ترین عارضه جانبی تزریق‌ آمپول پروژسترون، واکنش در محل تزریق است. این به دلیل مایع غلیظ آمپول (پروژسترون همراه با روغن) است که نیاز به سرنگ ضخیم دارد و همین امر باعث درد بیشتر می‌شود.

سایر عوارض تزریق آمپول پروژسترون عبارتند از:

• واکنش‌های آلرژیک: جوش یا کهیر پوستی، خارش، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو.
• لخته شدن خون: درد، تورم یا گرما در پا، تنگی نفس، درد قفسه سینه.
• تغییرات بافت سینه: توده جدید، قرمزی، درد یا ترشح از نوک سینه.
• آسیب کبدی: درد در ناحیه بالای سمت راست شکم، از دست دادن اشتها، تهوع، ادرار زرد تیره یا قهوه‌ای، زردی پوست یا چشم‌ها، ضعف یا خستگی غیرمعمول.
• سردرد شدید یا میگرن.
• سکته مغزی: بی‌حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا، مشکل در صحبت کردن، گیجی، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا هماهنگی، سرگیجه، سردرد شدید، تغییر در بینایی.
• درد ناگهانی چشم یا تغییر در بیناییمانند تاری دید، دیدن هاله دور نورها، از دست دادن بینایی.
• ترشحات غیرطبیعی واژن، خارش یا بوی غیرمعمول
• بدتر شدن حالت روحی، احساس افسردگی

بیشتر بخوانید: مصرف شیاف پروژسترون در بارداری _ دلایل و نحوه استفاده

عوارض جانبی که معمولاً نیاز به مراجعه فوری پزشکی ندارند (اما اگر ادامه پیدا کردند یا آزاردهنده شدند، به تیم درمانی گزارش دهید):

• نفخ
• درد یا حساسیت سینه‌ها
• سرگیجه
• خواب‌آلودگی
• سردرد
• چرخه‌های نامنظم قاعدگی یا لکه‌بینی
• نوسانات خلقی
• تهوع
• تورم مچ پا، دست‌ها یا پاها

آیا تزریق پروژسترون در بارداری مجاز است؟

نقل قول از:

drugs

Do not use progesterone without telling your doctor if you are pregnant. It could cause harm to the unborn baby. Use an effective form of birth control, and tell your doctor if you become pregnant during treatment.

ترجمه:

بدون اطلاع پزشک، پروژسترون را در دوران بارداری مصرف نکنید، زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند. از یک روش پیشگیری مؤثر از بارداری استفاده کنید و در صورت باردار شدن در طول درمان، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

در مورد مصرف پروژسترون در دوران بارداری، نظرات پزشکان متفاوت است. برخی معتقدند که تزریق این دارو می‌تواند باعث خونریزی‌های شدید شود و بنابراین استفاده از آن در سه‌ ماهه اول بارداری ممنوع است. در مقابل، گروهی دیگر از پزشکان بر این باورند که آمپول پروژسترون می‌تواند برای زنانی که سابقه سقط مکرر دارند، مفید باشد و به حفظ بارداری تا ماه‌های پایانی کمک کند.

در گذشته، تزریق پروژسترون در دوران بارداری بدون نگرانی انجام می‌شد اما تحقیقات جدید نشان می‌دهند که تزریق این آمپول ارتباط خاصی با پیشگیری از سقط‌های مکرر ندارد و در برخی موارد حتی ممکن است خطر سقط را افزایش دهد. بنابراین، تصمیم‌گیری در مورد مصرف پروژسترون در بارداری باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص و با توجه به شرایط مادر انجام شود.

تست بارداری بعد از آمپول پروژسترون

یکی از نگرانی‌های رایج زنان پس از تزریق آمپول پروژسترون، زمان مناسب برای انجام تست بارداری و احتمال تاثیر دارو بر نتیجه آن است. خوشبختانه، این آمپول به‌طور مستقیم باعث تداخل با تست‌های بارداری نمی‌شود و هیچ تاثیری بر مثبت شدن کاذب تست ندارد.

زمان مناسب برای انجام تست بارداری پس از آمپول پروژسترون بستگی به هدف تزریق دارد:

• اگر هدف تزریق شروع پریود است: بهترین زمان انجام تست، وقتی است که پریود شما به تاخیر بیفتد. بنابراین، اگر تا ۱۴ روز پس از تزریق پریود نشدید، انجام تست بارداری توصیه می‌شود.
• اگر تزریق برای حمایت از بارداری باشد (مانند IVF یا پیشگیری از سقط): در این حالت باید دقیقاً طبق دستور پزشک عمل کنید زیرا تست‌های زودهنگام ممکن است به دلیل پایین بودن سطح hCG نتیجه منفی کاذب بدهند. معمولاً پزشک متخصص یک بازه زمانی مشخص مانند ۱۴ روز پس از انتقال جنین یا پس از پایان مصرف داروها، برای انجام آزمایش خون بتا hCG تعیین می‌کند تا نتیجه دقیق حاصل شود.

موارد منع مصرف پروژسترون کدام‌اند؟

اگر هر یک از شرایط زیر را دارید، نباید از پروژسترون به هیچ شکل (شیاف، قرص یا آمپول) استفاده کنید:

• مشکلات قلبی و عروقی: اگر اخیراً سکته قلبی، سکته مغزی یا لخته خون داشته‌اید، مصرف پروژسترون ممنوع است.
• بیماری‌های کبدی و سرطان: افرادی که سابقه بیماری کبدی، خونریزی غیرطبیعی واژینال یا سرطان پستان دارند، نباید از پروژسترون استفاده کنند.
• آلرژی به بادام‌زمینی: برخی اشکال پروژسترون حاوی روغن بادام‌زمینی هستند؛ در صورت حساسیت به بادام‌ زمینی، بدون مشورت پزشک از دارو استفاده نکنید.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، اگر باردار هستید، به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک از آمپول پروژسترون، مدروکسی پروژسترون، آمپول مدروکسی و شیاف پروژسترون استفاده نکنید.

سخن پایانی

علت پریود نشدن پس از تزریق پروژسترون می‌تواند مواردی از جمله‌ بارداری، اختلالات هورمونی، مشکلات تیروئیدی، مصرف داروها یا نزدیک شدن به یائسگی را شامل شود. مهم این است که اگر ۲ تا ۳ هفته پس از تزریق پریود نشدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش‌های لازم انجام شده و علت دقیق مشخص گردد. به علاوه، با داشتن سبک زندگی سالم، کنترل استرس و پیگیری وضعیت هورمونی خود می‌توانید تا حد زیادی از مشکلات قاعدگی پیشگیری کنید.