برای حساسیت فصل بهار چه باید کرد؟
درختان در فصل بهار شروع به انتشار گرده در هوا می‌کنند و بعضی از افراد با استنشاق این گرده‌ها دچار آلرژی می‌شوند. این مقاله را بخوانید تا ببینید برای حساسیت فصل بهار چه باید کرد.
حساسیت فصل بهار که به دلیل گرده‌افشانی گیاهان ایجاد می‌شود، با علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و گلودرد همراه است. برای کاهش این علائم، باید در روزهای پرگرده کمتر بیرون بروید، پنجره‌ها را بسته نگه دارید و پس از بازگشت به خانه دوش بگیرید. البته مصرف آنتی هیستامین‌ها، اسپری‌های بینی و قطره‌های چشمی نیز می‌توانند مفید باشند. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره آلرژی بهاری و راه‌های درمان آن آشنا شوید.
آلرژی چیست؟
آلرژی نوعی حساسیت است که به دو نوع تقسیم می‌شود:
- آلرژی فصلی: علائم این حساسیت در بهار، تابستان یا پاییز ظاهر می‌شوند و معمولاً علت آن‌ها گرده یا هاگ کپک است.
- آلرژی دائمی: علائم این حساسیت در تمام طول سال وجود دارند و عواملی مانند مایت‌های گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی، کپک و سوسک‌ها از دلایل این نوع آلرژی هستند.
آلرژی‌هایی که در فصل بهار رخ می‌دهند، به نام‌های آلرژی بهاری، تب یونجه یا رینیت آلرژیک شناخته می‌شوند.
دلایل حساسیت فصل بهار
آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن فرد به یک ماده بی‌ضرر که آلرژن نامیده می‌شود، واکنش بیش از حد نشان دهد. بدن در واکنش به این ماده، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که باعث آزاد شدن هیستامین و سایر مواد شیمیایی از سلول‌ها می‌شوند. هیستامین آزاد شده، بینی و چشم‌ها را متورم می‌کند تا جلوی ورود آلرژن‌ها به بدن را بگیرد. هم‌چنین، با تحریک عطسه، آلرژن‌ها را از بینی خارج می‌کند.
حساسیت به گرده
گیاهان برای تولید مثل، گردههای ریزی تولید می‌کنند که برخی به کمک حشرات و برخی دیگر از طریق باد پخش می‌شوند. گردههای پراکنده شده توسط باد می‌توانند آلرژی بهاری ایجاد کنند و دلایل رایج آلرژی به گرده عبارتند از:
- درختان: گرده‌افشانی درختان در اوایل بهار به اوج خود می‌رسد.
- چمن: چمن‌ها بیشتر گرده خود را در اواخر بهار آزاد می‌کنند.
- علف‌های هرز: گرده‌افشانی علف‌های هرز در اواخر تابستان به بیش‌ترین میزان می‌رسد.
رایج‌ترین درختانی که باعث آلرژی می‌شوند نیز عبارتند از:
- توسکا
- صنوبر
- زبان‌گنجشک
- راش
- توس (غان)
رایج‌ترین چمن‌هایی که واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌کنند هم موارد زیر را شامل می‌شوند:
- ارکارد
- کنتاکی
- برمودا
- جانسون
- چاودار
تغییرات آب‌وهوایی نیز بر میزان گرده‌افشانی گیاهان تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، روزهای گرم رشد و باروری گیاهان را افزایش می‌دهد، اما روزهای بارانی باعث کاهش پراکندگی گرده در هوا می‌شود. از طرفی، روزهای بادی نیز گرده را سریع‌تر در هوا منتشر کرده و می‌تواند علائم آلرژی را تشدید کند.
علائم آلرژی بهاری
حساسیت فصل بهار می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- قرمزی و آبریزش چشم
- عطسه
- آبریزش بینی
- خارش چشم، بینی، گوش و دهان
- گرفتگی بینی به دلیل احتقان
- پف کردن چشم‌ها
- ترشح پشت حلق که باعث احساس چکیدن مخاط در پشت گلو می‌شود
- کهیر
تشخیص حساسیت فصل بهار
آزمایش‌هایی که می‌توانند به تشخیص این آلرژی کمک کنند، عبارتند از:
- آزمایش خراش پوستی: پزشک مقدار کمی از آلرژن را روی پوست خراش می‌دهد تا واکنش احتمالی را بررسی کند. نتیجه معمولاً ظرف ۱۰ تا ۲۰ دقیقه مشخص می‌شود.
- آزمایش داخل جلدی: این روش معمولاً حساس‌تر از تست خراش است و در آن، پزشک مقدار کمی از آلرژن را زیر پوست تزریق می‌کند تا واکنش بدن را بررسی کند.
- آزمایش خون: پزشک نمونه خون را برای آزمایش به آزمایشگاه می‌فرستد تا در آزمایشگاه، آلرژن به نمونه اضافه شده و میزان افزایش آنتی‌بادی‌ها بررسی شود.
علاوه بر این‌ها، پزشک ممکن است درباره علائم، شرایط محیط زندگی و کار و سابقه پزشکی خانواده شما نیز پرس‌وجو کند.
درمان حساسیت بهاری
حساسیت بهاری به کمک داروها و برخی روش‌های خانگی درمان می‌شود. انواع داروهایی که پزشک معمولاً تجویز می‌کند، عبارتند از:
- آنتی هیستامین‌ها: این داروها علائمی مانند خارش چشم و بینی، آبریزش بینی و عطسه را کاهش می‌دهند و به صورت قرص، اسپری بینی یا محلول مایع در داروخانه‌ها موجودند.
- کورتیکواستروئیدهای بینی: این‌ها نوعی اسپری بینی هستند که التهاب را کاهش می‌دهند و پزشکان آن‌ها را مؤثرترین درمان برای رینیت آلرژیک می‌دانند.
- ضد احتقان‌ها: این داروها با کاهش تورم در پوشش داخلی بینی، گرفتگی را برطرف می‌کنند و به شکل قرص، مایع، قطره و اسپری بینی در داروخانه‌ها در دسترس قرار دارند. فقط حواس‌تان باشد که استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.
- مهارکننده‌های گیرنده لکوترین: این‌ها قرص‌هایی هستند که عملکرد برخی مواد شیمیایی مرتبط با واکنش‌های آلرژیک را متوقف می‌کنند.
- قطره‌های چشمی: این قطره‌ها برای درمان آلرژی‌های چشمی، قرمزی، خارش و تورم چشم به کار می‌روند.
- سایر اسپری‌های بینی: در نهایت، برخی اسپری‌ها برای مرطوب کردن مخاط بینی، کاهش علائم ترشح پشت حلق و جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک تجویز می‌شوند.
ایمونوتراپی برای درمان حساسیت فصل بهار
ایمونوتراپی یک راه‌حل بلندمدت برای آلرژی فصل بهار است که با هدف کاهش حساسیت بدن به آلرژن‌ها انجام می‌شود. این روش شامل دو نوع است: تزریق آلرژی و قرص‌های زیرزبانی.
- تزریق آلرژی: در این روش، فرد برای ۳ تا ۵ سال، تزریق‌هایی حاوی آلرژن دریافت می‌کند تا بدن او به تدریج مقاوم شود.
- قرص‌های زیرزبانی: این قرص‌ها فقط برای برخی انواع آلرژی موثر هستند و فرد باید هر روز یک قرص را زیر زبان خود قرار دهد و اجازه دهد حل شود. مصرف این قرص‌ها می‌تواند چند ماه قبل از شروع بهار آغاز شود و تا ۳ سال ادامه یابد.
درمان خانگی آلرژی بهاری
روش‌های طبیعی متعددی ممکن است به کاهش علائم آلرژی در این فصل کمک کنند. این روش‌ها عبارتند از:
- بخور: استنشاق بخار می‌تواند مجاری بینی را باز کند و باعث تسکین آن‌ها شود.
- شستشوی بینی با محلول نمکی: این روش به کاهش گرفتگی و احتقان بینی کمک می‌کند و با رقیق کردن مخاط اضافی، تنفس را تسهیل می‌بخشد.
- کمپرس گرم یا سرد: قرار دادن کمپرس گرم یا سرد روی صورت ممکن است خارش چشم یا ناراحتی سینوسی را کاهش دهد، اما خود آلرژی را درمان نمی‌کند.
- طب سوزنی: شواهد محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد این روش می‌تواند آلرژی را کاهش دهد، اما ممکن است فقط برای برخی افراد مفید باشد.
پیشگیری از حساسیت فصل بهار
برای این‌که از حساسیت فصل بهار جلوگیری کنید، باید تا حد امکان با گرده‌ها و کپک‌ها تماس نداشته باشید. به این منظور، از اقدامات زیر کمک بگیرید:
- میزان گرده در هوا را بررسی کنید و در زمان اوج گرده‌افشانی کمتر بیرون بروید.
- چمن باغ خانه خود را کوتاه نگه دارید.
- هنگام چمن‌زنی و باغبانی ماسک ضد گرد و غبار بپوشید.
- از تنه‌های پوسیده و در حال تجزیه درختان دوری کنید.
- تا حد امکان پنجره‌ها را بسته نگه دارید و از فیلترهای مناسب برای دستگاه‌های تهویه هوا استفاده کنید.
- هر روز دوش بگیرید و موهای خود را بشویید تا گرده‌ها از بین بروند.
- ملحفه‌ها را هفته‌ای یک‌بار بشویید.
- پس از بیرون رفتن، لباس‌هایتان را عوض کنید و بشویید.
- لباس‌ها را در صورت امکان با خشک‌کن خشک کنید و از خشک کردن آن‌ها در فضای باز خودداری کنید.
- کفش‌هایتان را قبل از ورود به خانه دربیاورید.
- در بیرون از خانه، کلاه و عینک آفتابی بزنید تا جلوی ورود گرده به چشم‌ها و موهایتان را بگیرید.
- حداقل هفته‌ای یک‌بار کف خانه را جاروبرقی بکشید.
کلام آخر
حساسیت فصل بهار سالانه تعداد بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع آلرژی معمولاً به درمان‌های مختلف، چه داروهای بدون نسخه و چه داروهای تجویزی، پاسخ خوبی می‌دهد و درمان‌های طبیعی نیز ممکن است به کاهش علائم آن کمک کنند. با این حال، اگر علائم شما شدید یا غیرقابل‌کنترل هستند، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
