آمار طلاق در ایران چقدر است؟
نبود رضایت زناشویی یکی از دلایل ایجاد طلاق پنهان در خانواده است.
هر چهار دقیقه یک طلاق! باورش سخت است، اما این حقیقتی است که این روزها جامعه ایرانی را درگیر کرده است. کارشناسان دلایل گوناگونی را برای رشد آمار طلاق برمی‌شمارند، اما همه بر این اصل مهم پافشاری می‌کنند که برای جلوگیری از رشد هیولای طلاق، باید «خانواده» را دید و از آن مراقبت کرد.
«زنان»، بیشترین متقاضیان طلاق
دکتر عادله پورشافعی، روان‌شناس و مشاور خانواده می‌گوید: بر اساس آمار ثبت احوال، روزانه ۵۰۰ زوج در کشور به صورت توافقی از یکدیگر جدا می‌شوند و نکته اینجاست که بیش از ۸۰ درصد این متقاضیان طلاق و نوازندگان ساز جدایی، زن‌ها هستند.
وی با بیان اینکه تغییر شیوه‌های همسریابی در سال های اخیر، توقعات و خواسته های زوج‌ها را دچار تغییرات بنیادین می‌کند، می‌افزاید: طبق گزارش اخیر ثبت احوال، از هر چهار ازدواج در ایران یک مورد به طلاق منجر می‌شود. به عبارتی در هر سه دقیقه و ۴۵ ثانیه دو نفر از یکدیگر جدا می‌شوند و این یعنی روی خط قرمز بودن کانون خانواده در کشور ما و باید در این زمینه از سوی نهادهای فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌های گروهی کار فرهنگی اثربخش آغاز شود.
به گفته این مشاور خانواده، گرچه دین اسلام، طلاق را یک حلال مکروه دانسته، اما توصیه کرده که این امر حلال براحتی و سریع اجرایی نشود و زوج‌ها به بهانه های گوناگون فرصت داشته باشند تا بار دیگر به مشکلات به وجود آمده توجه بیشتری کرده و راه‌های حل مشکل را بررسی و انتخاب کنند. وی تأکید می‌کند: به نظر من کلینیک‌های طلاق بسترساز این نوع فرصت‌های طلایی هستند.
مراکز مشاوره خانواده برای نابودی طلاق
دکتر محمدباقر الفت، معاون قوه قضاییه در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: زوج‌ها در مراکز مداخله زیر نظر قوه قضاییه در پی معرفی دادگستری (ویژه متقاضیان طلاق توافقی) پذیرش می‌شوند و سپس با ارزیابی اولیه از وضعیت، آن‌ها به مراکز مشاوره بخش خصوصی برای کاهش طلاق و آسیب‌های آن معرفی می‌شوند.
وی می‌افزاید: به موجب قانون جدید حمایت از خانواده، قوه قضاییه مکلف شده است در راستای حفظ کیان خانواده، مراکز مشاوره با مشاور خانم را در مجموعه تمامی دادگاه‌های خانواده ایجاد کند و هم اکنون این مراکز در بیشتر استان‌های کشور شکل گرفته اند و مشاوران خانم به متقاضیان مشاوره می‌دهند.
الفت، دلیل اصلی تشکیل مراکز مشاوره را هدف‌گذاری برای کاهش طلاق و گرایش به سمت صلح و سازش اعلام می‌کند و می‌افزاید: در زمینه طلاق‌های توافقی، اظهار نظر کارشناسان مراکز مشاوره در صدور حکم نهایی امری لازم و مفید است و راه اندازی این نوع مراکز نیز با همین هدف انجام شده است.
اقدام برای کاهش آسیب تهاجم فرهنگی
به گفته معاون اجتماعی قوه قضاییه، با توجه به افزایش آسیب‌های فرهنگی وارد آمده به جامعه و کیان خانواده ایرانی بر اثر تهاجم فرهنگی غرب، فعالیت مراکز مشاوره از نیازهای ضروری است و باید این مراکز با هماهنگی قوه قضاییه، بهزیستی و شهرداری‌ها به صورت کمی و کیفی افزایش یابند و رسانه‌ها نیز برای معرفی آن‌ها به مردم تلاش کنند.
دکتر مجید بوستانی شیبان، قاضی دادگاه خانواده نیز با بیان اینکه اصول گوناگونی در قانون اساسی در مورد حفظ بنیان خانواده وجود دارد، به خبرنگار ما می‌گوید: در سال ۹۱ مصوبه قانون حمایت از خانواده برای تسریع در رسیدگی به پرونده های طلاق و خانواده به تصویب رسیده است. وی می‌افزاید: مفاد بندهای۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ این قانون در مورد اهمیت خانواده است و در ماده ۲۵ آن نیز بیان شده «زوجینی که درخواست طلاق توافقی کرده‌اند، قاضی باید آن‌ها را به مراکز مشاوره ارجاع دهد»، بنابراین تشکیل مراکز مداخله در خانواده یک ضرورت و اورژانس اجتماعی است.
آمار وحشتناک 29 هزار طلاق توافقی
این قاضی خانواده و دادگاه‌های انقلاب تهران با اشاره به آمار هولناک فروپاشی خانواده‌ها می‌گوید: افزایش درخواست طلاق های توافقی از سوی زوج‌ها یک واقعیت تلخ است، به گونه ای که در سال گذشته ۱۰ هزار و ۴۳۲ مورد درخواست طلاق از سوی زوجه مطرح شده و همچنین ۲۸ هزار و ۹۳۸ مورد درخواست طلاق توافقی در دادگستری شهر تهران به ثبت رسیده که این آمارها تکان دهنده است.
وی خاطرنشان می‌کند: به دلیل از بین رفتن قبح طلاق، خود مرد و زن خواهان این وضع هستند، یعنی با طلاق توافقی زوج‌ها درباره تمام مسایل زندگی مشترک مانند نفقه، حضانت فرزندان، مهریه و نحوه تقسیم اموال مشترک به توافق می‌رسند و با مراجعه به دادگاه و انجام امور مربوطه، پس از مدتی از یکدیگر طلاق می‌گیرند و یک زندگی را به صورت خودخواسته فرو می‌پاشند.
قاضی بوستانی شیبان یادآور می‌شود: وقتی برای زندگی مشترک الگویی در رسانه ملی و نشریات خانوادگی مطرح نمی شود و فقط به چالش‌های زندگی بازیگرها و زوج‌های مشهور و خانواده های مرفه، آن هم در زمان جدا شدن و خط و نشان کشیدن برای طلاق در ذهن جوانان الگوسازی می‌شود، چگونه می‌توانیم انتظار کاهش آمار طلاق را داشته باشیم؟
نبود رضایت زناشویی و طلاق عاطفی
دکتر صادق صبور دینا، جامعه‌شناس نیز در این باره می‌گوید: نبود رضایت زناشویی یکی از دلایل ایجاد طلاق پنهان در خانواده است و مراکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق با محوریت کمک به بهبود روابط اعضای خانواده باید در این زمینه نیز ورود پیدا کنند. وی می‌افزاید: کمک به قضات دادگاه‌های خانواده برای گرفتن تصمیم مناسب و صدور حکم لازم برای زوج‌ها، کمک به آن‌ها با هدف ایجاد روابط مناسب قبل و بعد از طلاق و کاهش تنش‌ها و استرس‌های ناشی از اختلافات خانواده به منظور متعادل کردن جو عاطفی - روانی اعضای خانواده می‌تواند از آمار طلاق و آسیب های اجتماعی پس از آن بکاهد.
به اعتقاد این جامعه شناس و مشاور خانواده، گرچه طلاق آخرین تیر ترکش در بحث آسیب‌های خانوادگی است، اما افزایش آگاهی‌های زوج‌ها در رابطه با نحوه برخورد صحیح با فرزندان پس از طلاق و نیز فراهم آوردن زمینه‌های مناسب تداوم ارتباط والدین با کودکان پس از طلاق می‌تواند به فرزندان برای مقابله با مشکلات پس از جدایی والدین کمک کند و مراکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق در این زمینه نقش مؤثری خواهند داشت.
شبکه های اجتماعی؛ عامل طلاق
این جامعه‌شناس، استفاده بیش از حد و بدون مدیریت از شبکه‌های موبایلی، بویژه رسانه‌های مجازی و شبکه های اجتماعی را یکی از عوامل دور شدن افراد در خانواده‌ها می‌داند و می‌گوید: متأسفانه شبکه های اجتماعی عامل طلاق در خانواده‌های ایرانی شده اند و این دگردیسی را باید به دلیل نفوذ فرهنگ منفی ماهواره‌ها و ترویج سبک زندگی غربی دانست.
دکتر سید علیرضا تقوی ارشد، مشاور دادگاه خانواده نیز به خبرنگار ما می‌گوید: طلاق عاطفی در بیشتر کلانشهرها به دلیل آستانه تحمل پایین و تکروی افراد خانواده، افزایش داشته است و باید آن را یکی از شاخص‌های ناپایداری خانواده‌ها و کم شدن عواطف دانست که نیاز به بررسی فرهنگی تربیتی دارد. این موضوع باید از مراحل دبستان و مدارس مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین درباره تأثیرات شبکه‌های اجتماعی به عنوان عامل بالا رفتن آمار طلاق می‌گوید: وقتی حریم شخصی برای افراد ایجاد می‌شود و وقتی این حریم به دلیل پنهان‌کاری اعضای خانواده در معرض خطر قرار می‌گیرد، باید فاتحه کانون خانواده را خواند، چون در این فضا نه همسر به همسر و نه والدین به فرزندانشان، اعتماد نمی‌کنند.
راهکاری به نام سبک زندگی اهل‌بیتی
این روان‌شناس و کارشناس آسیب‌های اجتماعی تصریح می‌کند: در این خانواده‌های متزلزل و مرعوب شبکه های اجتماعی، همه به نوعی به دنبال مخفی کاری برای ایجاد حاشیه امن هستند و این یعنی پایان دادن به زندگی آرام و آسایش خانوادگی و راه برون رفت از این بحران، سبک زندگی اهل‌بیتی و زندگی گروهی پاک است.
به اعتقاد دکتر تقوی ارشد، باید بدانیم که بستر دوستی و عشق، همین خانواده‌ها هستند و امروز خانواده‌ها به دوستی عاشقانه، رمانتیک و زوج محور بیش از پیش نیازمندند. البته ساختار خانواده در جامعه، در حال تغییر است، یعنی در گذشته عشق بین افراد خانواده از نوع «ایثارگری و دیگری را دیدن» بوده، اما اکنون این‌گونه نیست و باید همزمان با منطق به احساسات نیز توجه کرد.
این کارشناس آسیب‌های اجتماعی تأکید می‌کند: بخش عمده رضایت زناشویی، مسأله رضایت جنسی است. این رضایت در ایران در شرایط خطرناکی قرار دارد و با توجه به اینکه زمینه‌ساز طلاق عاطفی است، باید آموزش‌های لازم برای رسیدن به رضایت جنسی نیز مورد توجه قرار گیرد.
«زنان»، بیشترین متقاضیان طلاق
دکتر عادله پورشافعی، روان‌شناس و مشاور خانواده می‌گوید: بر اساس آمار ثبت احوال، روزانه ۵۰۰ زوج در کشور به صورت توافقی از یکدیگر جدا می‌شوند و نکته اینجاست که بیش از ۸۰ درصد این متقاضیان طلاق و نوازندگان ساز جدایی، زن‌ها هستند.
وی با بیان اینکه تغییر شیوه‌های همسریابی در سال های اخیر، توقعات و خواسته های زوج‌ها را دچار تغییرات بنیادین می‌کند، می‌افزاید: طبق گزارش اخیر ثبت احوال، از هر چهار ازدواج در ایران یک مورد به طلاق منجر می‌شود. به عبارتی در هر سه دقیقه و ۴۵ ثانیه دو نفر از یکدیگر جدا می‌شوند و این یعنی روی خط قرمز بودن کانون خانواده در کشور ما و باید در این زمینه از سوی نهادهای فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌های گروهی کار فرهنگی اثربخش آغاز شود.
به گفته این مشاور خانواده، گرچه دین اسلام، طلاق را یک حلال مکروه دانسته، اما توصیه کرده که این امر حلال براحتی و سریع اجرایی نشود و زوج‌ها به بهانه های گوناگون فرصت داشته باشند تا بار دیگر به مشکلات به وجود آمده توجه بیشتری کرده و راه‌های حل مشکل را بررسی و انتخاب کنند. وی تأکید می‌کند: به نظر من کلینیک‌های طلاق بسترساز این نوع فرصت‌های طلایی هستند.
مراکز مشاوره خانواده برای نابودی طلاق
دکتر محمدباقر الفت، معاون قوه قضاییه در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: زوج‌ها در مراکز مداخله زیر نظر قوه قضاییه در پی معرفی دادگستری (ویژه متقاضیان طلاق توافقی) پذیرش می‌شوند و سپس با ارزیابی اولیه از وضعیت، آن‌ها به مراکز مشاوره بخش خصوصی برای کاهش طلاق و آسیب‌های آن معرفی می‌شوند.
وی می‌افزاید: به موجب قانون جدید حمایت از خانواده، قوه قضاییه مکلف شده است در راستای حفظ کیان خانواده، مراکز مشاوره با مشاور خانم را در مجموعه تمامی دادگاه‌های خانواده ایجاد کند و هم اکنون این مراکز در بیشتر استان‌های کشور شکل گرفته اند و مشاوران خانم به متقاضیان مشاوره می‌دهند.
الفت، دلیل اصلی تشکیل مراکز مشاوره را هدف‌گذاری برای کاهش طلاق و گرایش به سمت صلح و سازش اعلام می‌کند و می‌افزاید: در زمینه طلاق‌های توافقی، اظهار نظر کارشناسان مراکز مشاوره در صدور حکم نهایی امری لازم و مفید است و راه اندازی این نوع مراکز نیز با همین هدف انجام شده است.
اقدام برای کاهش آسیب تهاجم فرهنگی
به گفته معاون اجتماعی قوه قضاییه، با توجه به افزایش آسیب‌های فرهنگی وارد آمده به جامعه و کیان خانواده ایرانی بر اثر تهاجم فرهنگی غرب، فعالیت مراکز مشاوره از نیازهای ضروری است و باید این مراکز با هماهنگی قوه قضاییه، بهزیستی و شهرداری‌ها به صورت کمی و کیفی افزایش یابند و رسانه‌ها نیز برای معرفی آن‌ها به مردم تلاش کنند.
دکتر مجید بوستانی شیبان، قاضی دادگاه خانواده نیز با بیان اینکه اصول گوناگونی در قانون اساسی در مورد حفظ بنیان خانواده وجود دارد، به خبرنگار ما می‌گوید: در سال ۹۱ مصوبه قانون حمایت از خانواده برای تسریع در رسیدگی به پرونده های طلاق و خانواده به تصویب رسیده است. وی می‌افزاید: مفاد بندهای۱۶، ۱۷، ۱۸ و ۱۹ این قانون در مورد اهمیت خانواده است و در ماده ۲۵ آن نیز بیان شده «زوجینی که درخواست طلاق توافقی کرده‌اند، قاضی باید آن‌ها را به مراکز مشاوره ارجاع دهد»، بنابراین تشکیل مراکز مداخله در خانواده یک ضرورت و اورژانس اجتماعی است.
آمار وحشتناک 29 هزار طلاق توافقی
این قاضی خانواده و دادگاه‌های انقلاب تهران با اشاره به آمار هولناک فروپاشی خانواده‌ها می‌گوید: افزایش درخواست طلاق های توافقی از سوی زوج‌ها یک واقعیت تلخ است، به گونه ای که در سال گذشته ۱۰ هزار و ۴۳۲ مورد درخواست طلاق از سوی زوجه مطرح شده و همچنین ۲۸ هزار و ۹۳۸ مورد درخواست طلاق توافقی در دادگستری شهر تهران به ثبت رسیده که این آمارها تکان دهنده است.
وی خاطرنشان می‌کند: به دلیل از بین رفتن قبح طلاق، خود مرد و زن خواهان این وضع هستند، یعنی با طلاق توافقی زوج‌ها درباره تمام مسایل زندگی مشترک مانند نفقه، حضانت فرزندان، مهریه و نحوه تقسیم اموال مشترک به توافق می‌رسند و با مراجعه به دادگاه و انجام امور مربوطه، پس از مدتی از یکدیگر طلاق می‌گیرند و یک زندگی را به صورت خودخواسته فرو می‌پاشند.
قاضی بوستانی شیبان یادآور می‌شود: وقتی برای زندگی مشترک الگویی در رسانه ملی و نشریات خانوادگی مطرح نمی شود و فقط به چالش‌های زندگی بازیگرها و زوج‌های مشهور و خانواده های مرفه، آن هم در زمان جدا شدن و خط و نشان کشیدن برای طلاق در ذهن جوانان الگوسازی می‌شود، چگونه می‌توانیم انتظار کاهش آمار طلاق را داشته باشیم؟
نبود رضایت زناشویی و طلاق عاطفی
دکتر صادق صبور دینا، جامعه‌شناس نیز در این باره می‌گوید: نبود رضایت زناشویی یکی از دلایل ایجاد طلاق پنهان در خانواده است و مراکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق با محوریت کمک به بهبود روابط اعضای خانواده باید در این زمینه نیز ورود پیدا کنند. وی می‌افزاید: کمک به قضات دادگاه‌های خانواده برای گرفتن تصمیم مناسب و صدور حکم لازم برای زوج‌ها، کمک به آن‌ها با هدف ایجاد روابط مناسب قبل و بعد از طلاق و کاهش تنش‌ها و استرس‌های ناشی از اختلافات خانواده به منظور متعادل کردن جو عاطفی - روانی اعضای خانواده می‌تواند از آمار طلاق و آسیب های اجتماعی پس از آن بکاهد.
به اعتقاد این جامعه شناس و مشاور خانواده، گرچه طلاق آخرین تیر ترکش در بحث آسیب‌های خانوادگی است، اما افزایش آگاهی‌های زوج‌ها در رابطه با نحوه برخورد صحیح با فرزندان پس از طلاق و نیز فراهم آوردن زمینه‌های مناسب تداوم ارتباط والدین با کودکان پس از طلاق می‌تواند به فرزندان برای مقابله با مشکلات پس از جدایی والدین کمک کند و مراکز مداخله در خانواده به منظور کاهش طلاق در این زمینه نقش مؤثری خواهند داشت.
شبکه های اجتماعی؛ عامل طلاق
این جامعه‌شناس، استفاده بیش از حد و بدون مدیریت از شبکه‌های موبایلی، بویژه رسانه‌های مجازی و شبکه های اجتماعی را یکی از عوامل دور شدن افراد در خانواده‌ها می‌داند و می‌گوید: متأسفانه شبکه های اجتماعی عامل طلاق در خانواده‌های ایرانی شده اند و این دگردیسی را باید به دلیل نفوذ فرهنگ منفی ماهواره‌ها و ترویج سبک زندگی غربی دانست.
دکتر سید علیرضا تقوی ارشد، مشاور دادگاه خانواده نیز به خبرنگار ما می‌گوید: طلاق عاطفی در بیشتر کلانشهرها به دلیل آستانه تحمل پایین و تکروی افراد خانواده، افزایش داشته است و باید آن را یکی از شاخص‌های ناپایداری خانواده‌ها و کم شدن عواطف دانست که نیاز به بررسی فرهنگی تربیتی دارد. این موضوع باید از مراحل دبستان و مدارس مورد توجه قرار گیرد.
وی همچنین درباره تأثیرات شبکه‌های اجتماعی به عنوان عامل بالا رفتن آمار طلاق می‌گوید: وقتی حریم شخصی برای افراد ایجاد می‌شود و وقتی این حریم به دلیل پنهان‌کاری اعضای خانواده در معرض خطر قرار می‌گیرد، باید فاتحه کانون خانواده را خواند، چون در این فضا نه همسر به همسر و نه والدین به فرزندانشان، اعتماد نمی‌کنند.
راهکاری به نام سبک زندگی اهل‌بیتی
این روان‌شناس و کارشناس آسیب‌های اجتماعی تصریح می‌کند: در این خانواده‌های متزلزل و مرعوب شبکه های اجتماعی، همه به نوعی به دنبال مخفی کاری برای ایجاد حاشیه امن هستند و این یعنی پایان دادن به زندگی آرام و آسایش خانوادگی و راه برون رفت از این بحران، سبک زندگی اهل‌بیتی و زندگی گروهی پاک است.
به اعتقاد دکتر تقوی ارشد، باید بدانیم که بستر دوستی و عشق، همین خانواده‌ها هستند و امروز خانواده‌ها به دوستی عاشقانه، رمانتیک و زوج محور بیش از پیش نیازمندند. البته ساختار خانواده در جامعه، در حال تغییر است، یعنی در گذشته عشق بین افراد خانواده از نوع «ایثارگری و دیگری را دیدن» بوده، اما اکنون این‌گونه نیست و باید همزمان با منطق به احساسات نیز توجه کرد.
این کارشناس آسیب‌های اجتماعی تأکید می‌کند: بخش عمده رضایت زناشویی، مسأله رضایت جنسی است. این رضایت در ایران در شرایط خطرناکی قرار دارد و با توجه به اینکه زمینه‌ساز طلاق عاطفی است، باید آموزش‌های لازم برای رسیدن به رضایت جنسی نیز مورد توجه قرار گیرد.
منبع:
قدس آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼