درمان بیماری سرطان پروستات

۵ سال قبل، همه برای درمان جراحی را انتخاب می‌کردند حالا، تقریبا نیمی از مبتلایان به سرطان پروستات در مراحل اولیه ترجیح می‌دهند هیچ درمانی انجام ندهند

نظارت فعال چیست؟
این رویکرد را «نظارت فعال» می‌گویند. به این معنی که سرطان درمان نمی‌شود، اما نظارتی دائمی وجود دارد تا بیمار مطمئن شود بیماری پیشرفت نکرده است. چندین سال قبل، تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از سرطان‌های پروستات به روش نظارت فعال کنترل می‌شدند. امروزه، آمارهای ملی از 3 منبع مستقل نشان می‌دهند مراقبت فعال انتخاب ۴۰ تا ۵۰ درصد از مبتلایان به مراحل اولیه سرطان پروستات است.

سال‌ها بود که روش نظارت فعال بیشتر از طرف اورولوژیست‌های دانشگاهی در مراکز پزشکی پیشنهاد می‌شد نه از طرف اورولوژیست‌های بخش خصوصی که اغلب بیماران به آنها مراجعه می‌کنند، اما چند سالی است که سازمان‌های پژوهشی مهم نیز شروع به پیشنهاد روش نظارت فعال کرده‌اند. اخیرا موسسه ملی بهداشت آمریکا کنفرانس هم‌اندیشی دراین‌باره برگزار کرد و درنهایت به این نتیجه رسید که نظارت فعال می‌تواند روش مناسب در مردانی باشد که تومورهای کوچک یا بی‌ضرر دارند. سال گذشته، انجمن سرطان‌شناسی بالینی آمریکا دستورالعملی را با پیشنهادات مشابه آن کنفرانس منتشر کرد.

داوطلبان نظارت فعال رو به افزایش است
این داده‌ها که شامل اسناد جدید ملی است و به‌وسیله انجمن اورولوژی آمریکا تدوین شده، از ۱۵هزار بیماری گرفته شده که طی سال ۲۰۱۵ برای درمان سرطان پروستات خود به بخش خصوصی مراجعه کرده‌اند. این اسناد از ۴۵ اقدام اصلی تنظیم شده که به‌وسیله بخش خصوصی اجرا می‌شود. علاوه بر آن، آمارهای ابتدایی سال ۲۰۱۶ از انجمن اورولوژی نشان می‌دهند تعداد بیماران داوطلب روش نظارت فعال رو به افزایش است و به حدود ۵۰ درصد بیماران رسیده است.«اتفاقات خیلی خیلی سریع در حال تغییرند.» اینها گفته‌های دکتر کوپربرگ، اورولوژیست دانشگاه کالیفرنیا، است که برای گردآوری داده‌ها به پایگاه اطلاعاتی انجمن اورولوژی آمریکا کمک کرده است.

نیمی از مردانی که تشخیص سرطان پروستات درباره آن‌ها داده می‌شود دارای تومورهای کم‌خطر هستند که پاتولوژیست‌ها در استفاده از سیستم نمرده‌دهی براساس ظاهر سلول زیر میکروسکوپ آنها را در طبقه گلیسون ۶ یا کمتر قرار می‌دهند. تحقیقات حاکی از آن است که خطر مرگ براثر این نوع سرطان‌ها ۱۰سال بعد از ابتلا چه روش درمان تهاجمی به‌کار گرفته شود یا روش نظارت پایدار کمتر از یک‌درصد است. ‌البته در جهان سرطان هیچ چیز سرراست نیست. آیا کسی که سرطانش در گلیسون ۶ یا کمتر طبقه‌بندی می‌شود، نامزد خوبی برای نظارت فعال است؟ هنوز مشخص نیست.

تردید برای درمان
مردانی که احتمالا 10 یا 15 سال دیگر زندگی خواهند کرد آسان‌تر می‌توانند درباره نظارت فعال تصمیم بگیرند چون رشد سرطان در این مردان بسیار کند است، اما مردانی که در دهه 50 یا اوایل دهه 60 زندگی خود به بیماری دچار می‌شوند چطور؟

این مردان باید به‌طور مرتب و برای زمانی طولانی مورد آزمایش‌های بیوپسی قرار گیرند تا پزشکان بتوانند رشد احتمالی تومور در آنها را رصد کنند. بیوپسی خود می‌تواند به عفونت‌های جدی منجر شود و ازآنجاکه آزمایش تنها در ذرات بسیار کوچک پروستات انجام می‌گیرد، سبب شود تا درمان تهاجمی از دست برود.

دکتر اپشتاین، پاتولوژیست بیمارستان جان هاپکینز عقیده دارد: «این مسائل بیماران جوان‌تر را دچار سردرگمی کرده است. آن‌ها زندگی درازتری پیش‌رو دارند که طی آن تومور ممکن است بزرگ‌تر و تهاجمی شود.» در واقع، این مردان جوان هستند که به دلیل احتمال بیشتر بروز پیچیدگی‌هایی چون ناتوانی جنسی و بی‌اختیاری از درمان سرسختانه اجتناب می‌کنند. برخی کارشناسان نگران آن هستند که مردان جوان آن‌قدر درمان جدی سرطان پروستاتشان را به تعویق بیندازند که دیگر برای درمان دیر شده باشد. آن‌ها هشدار می‌دهند «روش نظارت فعال برای برخی از این بیماران یک اشتباه غم‌بار است.»

آیا این تومورها سرطان هستند؟
از سویی دیگر، برخی پزشکان می‌پرسند آیا به این نوع تومورها می‌توان نام سرطان داد؟ دکتر کوپربرگ می‌گوید: «کم‌خطرترین تومورها را باید طوری نامید که مبین رشد کم و طبیعت خوش‌خیم آنها باشد. وی می‌گوید: «نباید از واژگانی استفاده کرد که یعنی این تومورها طبیعی هستند، درعین‌حال استفاده از لغت سرطان هم به نظر درست نمی‌رسد.» برخی کارشناسان اما، هنوز برای رها کردن مفهوم سرطان از این تومورهای کم‌خطر آمادگی ندارند. به نظر آن‌ها هرچند پیش‌آگهی خوبی درباره این تومورها وجود دارد، آن‌ها هنوز سرطان هستند.

به نظر دکتر اپشتاین بدون استفاده از لغت سرطان مردهای مبتلا آن‌قدر موضوع را جدی نمی‌گیرند تا آزمایش‌های دوره‌ای بیوپسی و آزمایش‌های دیگر را انجام دهند. او و سایر همکارانش در بیمارستان جان هاپکینز سیستم نمره‌دهی را پیشنهاد می‌کنند که نشان دهد سلول‌های گلیسون ۶ کمتر از تومورهای با نمرات بالاتر ترسناک هستند.

در سیستم گلیسون که برآورد پاتولوژیست از ظاهر سلول‌های بدخیم است، ۶ کم‌ترین نمره‌ای است که به سلول‌های سرطانی داده می‌شود، هرچند نمرات گلیسون برای سلول‌های سرطانی به‌طور رسمی از ۲ شروع می‌شود.

بالاترین نمره ۱۰ است، اما بسیاری از مردانی که می‌شنوند پاتولوژیست به تومور آنها نمره ۶ داده تصور می‌کنند وضعشان وخیم است. در سیستم جدیدی که سازمان بهداشت جهانی تائید کرده است، به‌جای اینکه سلول‌های کم‌خطر گلیسون ۶ خوانده شوند، در سیستمی که ۵ گروه دارد، در گروه یک قرار می‌گیرند. دغدغه امروز بسیاری از متخصصان اورولوژی و بیماران درباره روش نظارت فعال آن است که برون‌ده درازمدت آن هنوز مشخص نیست.