سرطان تخمدان در زنان، عوامل خطر

سرطان تخمدان یکی از کابوسهای زنان در سراسر جهان است. آمارها نشان میدهد این سرطان پنجمین سرطان شایع زنان در سراسر جهان است. به طور معمول این سرطان بیماری ای است که زنان بالای ۵۰سال را درگیر میکند.چندین نوع از سرطانهای تخمدان وجود دارد؛ از جمله سرطان اپیتلیال، سرطان بوردرلاین و سرطان سلولهای زاینده.

شایعترین نوع، سرطان سلولهای اپیتلیال یا سلولهای پوشش دهنده تخمدانهاست و حدود ۸۰ تا ۹۰درصد سرطانهای تخمدان از این نوع هستند. سرطانهای بوردرلاین یا سرطان سلولهای بنیادین سرطانهای نسبتا خوش خیم تر و کم خطرتری هستند که با یک جراحی کوچک قابل درمانند. سرطان سلولهای زاینده یا جرم سل تخمدان هم بین ۵ تا ۱۰درصد سرطانهای این عضو است و در سلولهایی که در آینده به تخمک بدل میشوند، رخ میدهد.

عوامل خطر :
1- نداشتن فرزند و باردار نشدن، دخترانی که ازدواج نمیکنند یا پس از ازدواج باردار نمیشوند بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری هستند.
۲- هرقدر سن بالاتر رود احتمال ابتلا به بیماری بیشتر میشود. عموما این سرطان زنان بالای ۵۰ سال را به خود درگیر میکند و بیشترین افراد مبتلا بین ۵۵ تا ۶۰ سال را دارند.
3- داشتن سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در یکی از افراد نزدیک خانواده از مهمترین فاکتورهای ابتلا به این بیماری است. مطالعات همچنین نشان داده ابتلای نزدیکان فرد به سرطانهای روده بزرگ، رکتوم، رحم یا سرطان سینه هم احتمال ابتلای فرد به سرطان تخمدان را افزایش میدهد.
۴- زنانی که برای برطرف کردن علائم دوران یائسگی تحت هورمون درمانی قرار میگیرند و برای آنها داروهای هورمونی صرفا استروژنی تجویز میشود، اگر برای ۱۰سال این هورمونها را دریافت کنند احتمال ابتلای آنها به سرطان تخمدان افزایش مییابد.
5- برخی تحقیقات نشان داده، داروهای تحریک کننده تخمدانها که برای استفاده کنندگان از شیوه درمان ناباروری IVF تجویز میشود، احتمال بروز سرطان تخمدان از نوع بوردرلاین را افزایش میدهد.
۶- زنانی که به بیماری آندومتریوز مبتلا هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان دارند.
7- زنان با اضافه وزن زیاد و دارای BMI بالای 30 هم احتمال ابتلای بیشتری دارند.

۸- زنان پاکستانی، نروژی، ایسلندی، لهستانی و هلندی بالاترین درصد مبتلایان به این بیماری را تشکیل میدهند.

علایم بیماری :

«یک نکته بسیار مهم در مورد علائم سرطان تخمدان وجود دارد، آن هم این است که اگر زنی علائمی مشابه بیماری سندرم روده تحریک پذیر IBS را برای اولینب ار در سن بالاتر از 50 سال تجربه کند باید به احتمال ابتلا به سرطان تخمدان هم فکر کند و از این لحاظ هم مورد بررسی پزشکان متخصص قرار بگیرد.»

علائمی که میتوان آنها را علائم احتمالی اولیه سرطان تخمدان دانست عبارتند از:
۱- افزایش ناگهانی سایز شکم و علائم شبیه به نفخ شکم
2- درد دائمی و گنگ در ناحیه شکم و زیر شکم
۳- سیر شدن پس از خوردن مقدار بسیار کم غذا
4- مشکل در بلع غذا
۵- علائم ادراری از جمله احساس فوریت و تکرر ادرار
6- تغییر در شیوه معمول دفع
۷- درد پشت به همراه احساس خستگی عمومی

نکته ای که باید به آن توجه کرد این است علائمی که مشابه علائم بیماری IBS هستند اگر ناشی از سرطان تخمدان باشند همیشه حاضر و پایدارند در حالی که علائم IBS به صورت مقطعی ظاهر میشود.

درمان :

درمان اصلی سرطان تخمدان جراحی است البته جراحی برای برداشتن کانسر یا تخمدانها ممکن است با درمان تکمیلی به صورت رادیوتراپی همراه شود. اگر پزشکان به باقی ماندن سلولهای سرطانی در محل یا مجاورت آن شک داشته باشند برای بیمار درخواست رادیوتراپی میکنند.گاهی هم ممکن است پزشکان برای بیمار درخواست شیمی درمانی کنند که شیمی درمانی یا از راه تجویز دهانی یا به وسیله تزریق وریدی یا از راه گذاشتن لوله کوچکی در شکم فرد بیمار انجام میشود.

یکی از نکات اصلی در انتخاب شیوه درمان تمایل بیمار به داشتن فرزند پس از بیماری است. در صورتی که فرد بخواهد صاحب فرزند شود پزشکان باید به احتمال درمان او بدون برداشتن تخمدانهایش فکر کنند البته عامل اصلی در تصمیم گیری در این مورد مرحله و میزان پیشرفت سرطان است. در واقع در زنان جوانی که در مرحله ابتدایی سرطان شان تشخیص داده شده است میتوان با حفظ تخمدان به خارج کردن سرطان فکر کرد. پس از جراحی برداشتن سرطان تخمدان فرد ممکن است همچنان احساس درد شکمی داشته باشد که برای او به مدت چند هفته داروهای مسکن تجویز میشود. احساس برگشتن به حالت طبیعی و وضعیت طبیعی بدن ممکن است تا چند هفته پس از انجام این جراحی وجود نداشته باشد