قرص های ترکیبی پیشگیری از بارداری، چیست؟

روش های هرمونی روش هایی هستند که در آنها از هورمونهای جنسی برای پیشگیری از بارداری استفاده میشود و چون هورمون بصورت فراورده های دارویی مصرف میگردد به آنها روش های دارویی یا طبی هم میگویند.روش های هورمونی پیشگیری از بارداری همگی در سه ویژگی مشترکند: ضریب شکست کلی انها زیر یک درصد است؛ مکانیسم اصلی اثر آنها مهار تخمک گذاری است؛ و شروع استفاده از آنها بایستی در پنج روز اول سیکل قاعدگی باشد.روش های هورمونی به سه دسته کلی تقسیم میشود : خوراکی ، تزریقی و کاشتنی.

قرص های خوراکی پیشگیری از بارداری
این قرص ها از راه خوراکی مصرف شده ، سبب جلوگیری از بارداری میشود. مکانیسم اصلی همه قرص ها مهار تخمک گذاری است. قرصهای جلوگیری بسته به اینکه چه ترکیباتی داشته باشند به دو گروه ترکیبی و ساده تقسیم میگردند. قرص ساده فقط ترکیبات پروژسترونی دارد ولی قرصهای ترکیبی هم استروژن و هم |پروژسترون در ترکیبات آن بکار رفته است.به قرص ساده قرص شیردهی هم گفته میشود چون ترکیبات استروژن سبب مهار شیرسازی میگردد و مصرف قرص ترکیبی در زمان شیردهی ممنوعیت نسبی دارد.قرص ترکیبی از سه هفته پس از زایمان و قرص شیردهی از شش هفته پس از زایمان استفاده میشود.قبل از زایمان از هرزمان میتوان از ابتدای یک سیکل قاعدگی مصرف قرص را آغاز نمود.

قرص های ترکیبی جلوگیری از بارداری
قرص های ترکیبی بسته به اینکه ترکیبات هورمونی آنها در یک بسته قرص ثابت باشد یا اینکه در یک بسته آن فازهای هورمونی متعدد وجود داشته باشد به دو دسته تقسیم میشوند: قرص مونوفازیک که غلظت همه قرصهای یک بسته مانند هم هستند و قرصهای تری فازیک که در هر بسته سه غلظت متفاوت از هورمون وجود دارد که به ترتیب استفاده میشود.قرص های ترکیبی بسته های ۲۱ عددی دارند و از یکی از پنج روز اول سیکل شروع به مصرف میشوند.قرصها مرتب و هر روز در وعده مشخصی استفاده میشود که با در نظر گرفتن همه شرایط ، بهترین زمان مصرف قرص هر شب بعد از شام و قبل از خواب است. پس از ۲۱ روز استفاده و اتمام یک بسته ، ۷ روز قرص مصرف نشده سپس مصرف بسته بعدی آغاز میشود.همیشه بین مصرف بسته های قرص باید ۷ روز فاصله باشد.ضمنا" طی این هفت روز بایستی سیکل بعدی آغاز شود .اگر طی هفت روز عدم مصرف قرص سیکل بعدی آغاز نشد حتما"باید از عدم بارداری فرد مطمئن شد چون در دوره بارداری مصرف قرص ممنوع است. لازم به ذکر است که فقط در دوره اول، قرص باید در پنج روز اول شروع شود و در دوره های بعدی ملاک شروع بسته قرص فقط و فقط حفظ فاصله هفت روزه بین بسته های قرص است و به روز های سیکل قاعدگی بستگی ندارد.همانطور که گفته شد قرصها بایستی مرتب و در زمان معینی از شبانه روز مصرف شوند و بهترین زمان مصرف ، شب بعداز شام و قبل از خواب است.برای قرص مونوفازیک روز ۵ سیکل و برای قرص تری فازیک روز ۱ سیکل روز ایده آل برای شروع مصرف است ولی همه قرص ها را میتوان در یکی از پنج روز اول سیکل شروع نمود.

در زمان مصرف اولین بسته قرص اطمینان کامل از اثر قرص وجود ندارد ( اثر بخشی قرص حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد است.) لذا باید از روش جانبی و موقت در کنار قرص استفاده کرد ولی از دوره دوم به بعد اثر پیشگیری از بارداری قرص کامل ( ۹۹ درصد ) است.گاهی برخی از عوارض موقت قرص در افراد دیده میشود مثل سردرد ، تاری دید ، تهوع صبحگاهی و لکه بینی. این عوارض فقط در سه ماه اول مصرف قرص طبیعی تلقی میشود و بعد از آن نباید در فرد دیده شود. اگر بعد از سه ماه ازمصرف قرص این علائم دیده شود نیازمند بررسی است.از طرفی همانطور که سه ماه طول میکشد تا بدن به قرص و سطح هورمونی جدید عادت کند ، پس از قطع مصرف قرص هم حداکثر سه ماه طول میکشد تا بدن به حالت اول خود بازگردد یعنی بلافاصله از قطع مصرف قرص احتمال بارداری در فرد زیاد شده و حداکثرسه ماه بعد از قطع قرص باروری شخص در حد قبل از مصرف قرص است.

این قرص ها اثرات مفید دیگری نیز دارند از جمله :
۱ - کاهش درد و خونریزی قاعدگی و جلوگیری از کم خونی

۲ - ایجاد قاعدگی های منظم

۳ - پیشگیری و درمان کیست ساده تخمدان

۴ - پیشگیری از پوکی استخوان

۵ - پیشگیری از عفونت های شدید لگنی

۶ - پیشگیری از حاملگی خارج رحمی
گاهی در کنار ۲۱ قرص اصلی ۷ قرص سفید فاقد هورمون که اغلب دارای آهن و ویتامین است قرار داده میشود.پس بسته حاوی دو رنگ قرص ۲۸ عددی مثل بسته ۲۱ عددی یکدست مونوفازیک است همانطور که بسته ۲۱ عددی سه رنگ مثل بسته ۲۸ عددی چهاررنگ تری فازیک است.گفته شد که مصرف منظم قرص خیلی اهمیت دارد.اگر خانمی قرص مونوفازیک مصرف کند و یک شب مصرف قرص را از یاد ببرد میتواند تا زمان مصرف قرص بعدی هرگاه یادش آمد آن قرص را مصرف کره و بقیه قرصها را ادامه دهد و نهایتا" قرص فراموش شده را با قرص شب بعد باهم بخورد.اگر دو شب متوالی مصرف قرص فراموش شود در دوشب بعدی هر شب دو قرص مصرف میشود ولی باید تا تمام شدن آن بسته از قرص از یک روش کمکی هم استفاده شود یا تا ۴۸ ساعت نزدیکی انجام نشود.در صورت عدم مصرف قرص برای سه شب متوالی ، ادامه بسته قرص منتفی است و از سیکل بعدی بسته جدید قرص مصرف میشود.حال اگر قرص مصرفی تری فازیک باشد در صورت عدم مصرف برای یک شب تا ۱۲ ساعت میتوان آنرا استفاده کرد و بقیه را ادامه داد.اگر بعد از ۱۲ ساعت فرد متوجه عدم مصرف قرص شد نباید آنرا مصرف کند و بقیه قرصها را ادامه داده از روش کمکی هم استفاده نماید.در مورد قرص تری فازیک اگر دو قرص متوالی فراموش شود باید از ابتدا از سیکل بعدی مصرف قرص آغاز شود.