تغییرات بدن در بارداری، بیشتر بدانید!

در بدن هر فرد در دوران بارداری تغییراتی ایجاد می‌شود. این تغییرات در بدن همه بارداران به یک شکل نیست و ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشد.دکتر کتایون برجیس، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی در مورد تغییرات بدن در بارداری و پس از آن و تاثیر بارداری بر سلامت افراد و کاهش یا تشدید بیماری‌ها نکاتی را مطرح کرده‌اند که حتما به مادران باردار برای حفظ سلامت‌شان کمک خواهد کرد.

انــدازه رحم تغییر می‌کند

یکی از مهم‌ترین تغییراتی که در اثر بارداری در بدن مادر به وجود می‌آید تغییرات در رحم است. در طول دوران بارداری با رشد جنین اندازه رحم مادر نیز بزرگ‌تر می‌شود. رحم مادر به اندازه‌ای بزرگ می‌شود که جنین، جفت و کیسه در آن جای بگیرند.ممکن است وزن مادر در ۳ ماهه اول بارداری به دلیل حالت تهوع و استفراغ اضافه نشود. بعضی افراد هم ممکن است وزن‌شان کاهش یابد. در ۳ ماهه دوم بارداری به تدریج این مشکل حل می‌شود و مادر افزایش وزن پیدا می‌کند. به طور متوسط وزن مادر در ۳ ماهه دوم ۴ تا ۵ کیلوگرم و در ۳ ماهه سوم ۵ تا ۶ کیلوگرم اضافه می‌شود.به طور متوسط مادر تا پایان بارداری وزنش حدود ۹تا ۱۳ کیلوگرم اضافه می‌شود. تغییرات دیگری که در طول دوران بارداری فرد با آن روبه‌رو می‌شود تغییر در اندازه سینه‌ها است.سینه‌های فرد بادار به تدریج بزرگ و دردناک می‌شوند و هاله اطراف آن‌ها رنگش تیره می‌شود. در طول این دوران روی شکم خطوط تیره رنگی از ناف به سمت پایین شکل می‌گیرند و ترک‌هایی در پوست شکم ظاهر می‌شود. همچنین در این دوران ممکن است در صورت لک‌های قهوه‌ای رنگی ظاهر شود که به آن به اصطلاح ماسک حاملگی گفته می‌شود.

یکی از مهم‌ترین تغییراتی که در اثر بارداری در بدن مادر به وجود می‌آید تغییرات در رحم است. در طول دوران بارداری با رشد جنین اندازه رحم مادر نیز بزرگ‌تر می‌شود. رحم مادر به اندازه‌ای بزرگ می‌شود که جنین، جفت و کیسه در آن جای بگیرند. ممکن است وزن مادر در ۳ ماهه اول بارداری به دلیل حالت تهوع و استفراغ اضافه نشود. بعضی افراد هم ممکن است وزن‌شان کاهش یابد.

تغییر وزن مادر

اضافه وزن بارداری بستگی به وزن پایه هر فرد دارد. کسانی که شاخص توده بدنی پایینی دارند و لاغر هستند ممکن است حتی تا ۲۰ کیلو اضافه وزن داشته باشند.اما افرادی که شاخص توده بدنی بالایی داشته باشند کمتر افزایش وزن دارند. افراد باردار باید کالری بدن‌شان تنظیم شود و املاح و مواد مغذی به بدن‌شان برسد ولی این افزایش تغذیه باید کنترل شده باشد؛ بارداری و اضافه وزن آن به معنای چاقی بیش از اندازه نیست و در این وضعیت هم تناسب اندام اهمیت خود را دارد.پس از زایمان وزن بدن مادر به تدریج کم می‌شود. ۳ تا ۴ کیلوگرم وزن جنین، ۴۵۰ تا ۹۰۰ گرم وزن جفت و حداقل ۴۵۰ گرم وزن آب و مایع آمنیوتیک کم می‌شود که باعث کاهش حدود ۵/۵ کیلوگرم از وزن مادر می‌شود. ۴۰ هفته بعد از زایمان مادر کاهش وزن دارد.در ۶ ماهه اول دوران شیردهی به دلیل این‌که انرژی و کالری زیادی از مادر می‌گیرد کاهش وزن وجود دارد. در این دوران وزن مادر به صورت فیزیولوژیک در حال کم شدن است. به صورت طبیعی پس از طی این مدت حدود ۵/۱ کیلوگرم اضافه وزن می‌ماند.متاسفانه در این مدت به دلیل باورهای و عادات اشتباه به مادر مواد چرب و شیرین و پرکالری بسیاری داده می‌شود و از کاهش وزن او جلوگیری می‌شود. باید بدانیم که با خوردن این مواد چرب کاهش وزنی که به صورت فیزیولوژیک قرار بود اتفاق بیفتد، از بین می‌رود. همچنین پس از زایمان مقدار آبی که سلول‌های بدن در طول دوران بارداری در خود نگه داشته‌اند به صورت ادرار و عرق از بدن فرد دفع می‌شود.

رحم کوچک می‌شود
در هنگام زایمان رحم به اندازه‌ای بزرگ است که تقریبا ۲۵ برابر اندازه رحم یک فرد غیرباردار است. انقباضات رحم بعد از تولد نوزاد تمام نمی‌شود. پس از زایمان رحم شروع به جمع شدن و کوچک شدن می‌کند. رحم به سرعت جمع می‌شود و درطول یک هفته اندازه آن به نصف اندازه رحم در هنگام زایمان می‌رسد.در هنگام زایمان رحم تا ناف مریض می‌رسد که بعد از گذشت ۲ هفته از زایمان در لگن حقیقی قرار می‌گیرد و اندازه رحم تقریبا به اندازه قبل از بارداری می‌رسد. در دوران بارداری به دلیل رشد رحم، اعضای داخلی بدن از جمله معده، روده کوچک و بزرگ و مثانه به بالا و به طرفین رانده می‌شوند. پس از تولد نوزاد اعضای داخلی به محل قبلی خود برمی‌گردند.