تعیین جنسیت جنین، ممکن است؟

حمید یا حمیده؟

احتمالا زمانی‌ که باردار می ‌شوید، آشکار یا نهان، آرزوی داشتن دختر یا پسری سلام و زیبا فکرتان را مشغول می کند. اما انتخاب جنسیت فرزند بر عهده بانوان نیست. زیرا تخمک تمامی بانوان کروموزوم X و اسپرم مرد، یک کروموزوم X (دخترساز) یا یک کروموزوم Y (پسر ساز) را حمل می‌ کند.

دکتر ساشا ادل‌استین متخصص زنان و زایمان بیمارستان مرکز درمانی دانشگاه ممفیس می‌ گوید:" اسپرم است که جنس نوزاد را مشخص می‌ کند. اسپرم دختر ساز بزرگ‌ تر است و آهسته تر حرکت می کند، در حالی ‌که اسپرم پسر ساز، سبک ‌تر است و سریع ‌تر حرکت می کند و زندگی کوتاه ‌تری دارد. اگر اسپرم حمل کننده Y وارد تخمک شود، جنسیت بچه پسر (XY) است. اما اگر اسپرم حمل کننده X وارد تخمک شود، بچه دختر (XX) خواهد بود. "

روش‌ های متعددی برای بهبود شانس لقاح جنین با جنسیت دلخواه وجود دارد که عبارتند از: مداخلاتی مثل " بارورسازی مصنوعی " یا " بارورسازی داخل رحمی " IVF) in-vitro fertilisation) " همچنین انتخاب جنس نوزاد با استفاده از روش‌ های طبیعی مثل رژیم غذایی و زمان آمیزش جنسی نیز شانس شما را افزایش می‌دهند.

انتخاب جنس بچه

در برخی از روش‌ ها برای جدا سازی اسپرم‌ها، از تفاوت اندازه اسپرم‌های حامل X و Y استفاده می ‌کنند. در این روش برای گرد آوری اسپرم، اسپرم‌ های سبک ‌تر Yاز اسپرم‌های سنگین‌ تر X جدا سازی می ‌‌شوند. سپس اسپرم‌ های جدا شده برای بارور سازی مصنوعی مورد استفاده قرار می‌ گیرند. یعنی، هنگام تخمک ‌گذاری، اسپرم مورد نظر را به داخل رحم وارد می ‌کنند.

یکی از دقیق‌ ترین روش ‌های انتخاب جنس فرزند، PGD (کاشت تشخیصی ژنتیکی) است که تقریبا مشابه IVF عمل می ‌کند. (implantation genetic diagnosis) در این روش، شانس بیشتری برای نظارت بر رویان‌ها وجود دارد. یعنی در ابتدا و برای بهبود تولید تخمک‌ها، مادر تحت درمان دارویی قرار می ‌گیرد، سپس در آزمایشگاه، تخمک‌ها را از رحم مادر خارج کرده و با اسپرم همسرش بارور می‌کنند.

از هر یک از تخمک‌های بارور شده نمونه ‌ای گرفته شده و برای تجزیه و تحلیل ژنتیکی فرستاده می ‌شود تا سلامت و جنسیت تخمک‌ های بارور شده مورد بررسی قرار گیرد. سپس تخمک انتخاب شده (پسر یا دختر) به داخل رحم مادر منتقل شده و جنسیت نوزاد تضمین می‌ گردد.

آیا انتخاب جنسیت مجاز است

در حالی ‌که امروزه انتخاب جنسیت فرزندتان امکان ‌پذیر شده است، ولی در برخی از کشورها این امر قانونی نیست، مگر این که علتی پزشکی وجود داشته باشد. بنابراین زوج‌ ها نمی ‌توانند فقط برای ایجاد توازن در خانواده از این امکان استفاده کنند.

معمولا PGD فقط برای تعیین مشکلات ژنتیکی خطرناک مرتبط با جنس نوزاد استفاده می ‌شود. خانواده هایی با تاریخچه مشکلات ژنتیکی (مثل فیبروز سیستیک، هموفیلیا یا بیماری سلول‌های داسی) یا زوج‌هایی که از پیشتر صاحب فرزندی با بیماری‌ ژنتیک هستند، معمولا از این روش بهره می‌گیرند.

این روش برای بانوانی که به علت اختلالات کروموزومی سقط جنین‌های پیاپی داشته‌ اند یا در سنین بالا قصد مادرشدن دارند یا خانم‌هایی که در IVF ( بارورسازی داخل رحمی ) ناموفق بوده‌ اند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا در برخی کشورها کاشت تشخیصی ژنتیکی PGD به منظور توازن خانوادگی و انتخاب جنسیت جنین ممنوع است؟ در واقع این یک سوال اخلاقی است، منتقدین این روش نگرانند که این روش انتخاب جنسیت، به روش نرمالی تبدیل گردد. نگرانی دیگر نیز این است که برای رویان ‌هایی که برای انتقال انتخاب نشدند، چه اتفاقی می ‌افتد. زیرا در روش PGD تخمک‌های بارور شده‌ ای آفریده می ‌شوند که همه آنها برای ادامه زندگی به رحم منتقل نشده و تنها رویانی که جنسیت مورد نظر را داراست زنده مانده و الباقی یا فریز شده یا از بین می‌روند.

شرایط قانونی برای انتخاب جنسیت در برخی کشورها

در انگلیس، قوانین سختی توسط انجمن جنین شناسی و باروری انسانی (HFEA) برای کاربرد PGD وجود دارد. انجمن قوانین حقوق بشر و پزشکی اروپا می‌گوید، استفاده از تکنیک‌ های پزشکی در تولید مثل نباید به منظور انتخاب جنسیت فرزند آینده به کار رود، مگر در جایی که به منظور اجتناب از بیماری‌های وابسته به جنس ارثی شدید.

در کانادا قانونی در ماه می سال 2002 تصویب شده که انتخاب جنسیت را به منظوری غیر از پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها یا ناهنجاری‌های ژنتیکی وابسته به جنس، جرم محسوب می‌ کند.

در هند، کاربرد PND و PGD و تکنیک‌های پیش از لقاح از قبیل جدا سازی اسپرم های حاوی کروموزوم X و Y به منظور انتخاب جنسیت، همگی توسط قانون منع انتخاب و تعیین جنسیت پیش از لقاح و پیش از تولد در سال 2001، ممنوع شده‌اند.

در چین یک قانون در مارس 2003 برای منع تشخیص پیش از تولد برای انتخاب جنس تصویب گردید.

افسانه‌ های قدیمی یا حقایق پزشکی؟ آیا این روش‌ها بر جنسیت فرزندتان تاثیر گذار است؟

داشتن بچه ‌ای دیگر

اشتباه: بسیاری از بانوان معتقدند که اگر یک بار دیگر باردار شوند به آرزوی خود خواهند رسید. این گفته مربوط به افسانه‌های قدیمی است. احتمالات هنوز پنجاه پنجاه است.

حالت آمیزش جنسی و نقطه اوج لذت جنسی

اشتباه: در میان روش‌های دیگر، روش شِتِلز، ادعا می‌کند، بانوانی که خواستار دخترند، باید از رسیدن به اوج لذت جنسی پرهیز کنند، زیرا این کار محیط واژن را قلیایی (alkaline) می‌کند و اسپرم حامل X محیطی اسیدی را ترجیح می‌دهد. و بانوانی که خواستار دختر هستند باید همچنین از دخول ژرف دوری جویند. اما دکتر میشله ریجیک متخصص رویان می‌گوید:" این موضوع حقیقت ندارد. اسیدی بودن واژن و حالت آمیزش جنسی در تعیین جنس جنین نقشی بازی نمی‌ کند."

استفاده از رژیمی خاص

حقیقت: دکتر ساشا ادل‌استین متخصص باروری می‌گوید:" احتمال دارد انتخاب‌های غذایی مادر بر جنس نوزاد تاثیر گذارد. پژوهش‌های پیشین نشان داده است، بانوانی که سه مرتبه یا بیشتر دختر دار شده‌اند، رژیمی سرشار از کلسیم و منیزیم داشته‌اند، در حالی‌که مادرانی که از رژیمی سرشار از سدیم برخوردار بوده‌اند، گرایش غالب آنها به فرزند پسر است. "

آمیزش جنسی در زمان خاصی از روز

اشتباه: آمیزش جنسی هنگام صبح یا ساعات انتهایی روز در جنسیت نوزاد تفاوت ایجاد نمی‌ کنند.

روش شتلز

حقیت: بخشی از این فرضیه می‌ گوید، زمان ‌بندی آمیزش جنسی پیرامون زمان تخمک‌ گذاری می ‌تواند شانس انتخاب جنس جنین را افزایش دهد. برای دختر، باید چند روز پیش از تخمک‌گذاری نزدیکی شود و برای پسر، همان روز یا یک روز بعد از تخمک گذاری. دکتر ساشا تشریح می‌کند:" در مقایسه با اسپرم‌ حامل X، اسپرم حامل Y سبک‌تر و سریع‌ترند، اما شکننده‌ترند و زندگی‌ کوتاه‌تری دارند. اجرای آمیزش جنسی نزدیک‌تر به زمان تخمک‌گذاری، احتمال نوزاد پسر را افزونی می‌بخشد. اگر رخداد آمیزش جنسی دو روز پیش از تخمک‌گذاری زمان‌بندی شود، بنابراین اسپرم حامل Y نابود می‌شود و باروری با اسپرم حامل X روی می‌دهد (دختر)."