آمنوره اولیه و ثانویه، آنچه که باید بدانید

به طور کلی آمنوره به فقدان و نبود دوره قاعدگی در خانوم ها بر میگرده. امنوره ممکنه اولیه یا ثانویه باشه.

آمنوره یکی از اختلالات مربوط به قاعدگی در زنان هست که در این قسمت به این موضوع می پردازیم. با ما همراه باشید!

به طور کلی آمنوره به فقدان و نبود دوره قاعدگی در خانوم ها بر میگرده. امنوره ممکنه اولیه یا ثانویه باشه. از شایع ترین علل ایجاد امنوره اولیه در خانوم ها می تونیم به شرایط ژنتیکی و موروثی اشاره کنیم. علاوه بر این آمنوره ممکنه ناشی از اختلالات تخمدان، غده هیپوفیز، هیپوتالاموس یا رحم باشه.

آمنوره تنها یه نشونه و علامته و خودش یه بیماری محسوب نمیشه. از عوارض مهم امنوره می تونیم به ناباروری و پوکی استخوان اشاره کنیم. در ادامه به تعریف کاملی از امنوره اولیه و امنوره ثانویه میپردازیم. با ما همراه باشید.

تعریف آمنوره اولیه

آمنوره اولیه به طور معمول نتیجه یک وضعیت ژنتیکی یا آناتومیک در بدن خانوم های جوان هست که دوره قادعدگی اونها تا سن ۱۶ سالگی هرگز شروع نشده! شرایط ژنتیکی که توسط آمنوره اولیه مشخص میشن مربوط به شرایطی هستند که در اون بخشی از اندام های جنسی زنانه که در داخل بدن هستند در دوران جنینی به طور طبیعی و نرمال رشد نکرده است. علاوه بر این، بیماری های مربوط به غذه هیپوفیز و هیپوتالاموس هم میتونن باعث ایجاد آمنوره اولیه بشن زیرا که این بخش از مغز نقش مهمی در تنظیم هورمون های تخمدان دارند.

اختلالات غدد جنسی وضعیتی هستند که در اون تخمدان ها به طور موقت از فولیکول و تخمک تخلیه میشن و در نهایت منجر به نارسایی زودرس تخمدان ها میشه. این عامل یکی از شایع ترین دلایل ایجاد آمنوره اولیه در خانوم های جوان است.

تعریف آمنوره ثانویه

آمنوره ثانویه به حالتی گفته میشه که دوره قاعدگی برای سه دوره متوالی یا یک دوره زمانی بیش از 6 ماه قطع می شه. بادرای یکی از دلایل آشکار ایجاد آمنوره و شایع ترین دلیل ایجاد امنوره ثانویه است. دلایل دیگر ایجاد این اختلال متفاوت هستند و ممکنه شامل شرایطی باشن که بر تخمدان، رحم، هیپوتالاموس یا غذه هیپوفیز تاثیر میگذارند.

چه چیزی باعث آمنوره می شود؟

چرخه قاعدگی میتونه تحت تاثیر بسیاری از عوامل داخلی مانند تغییرات موقتی در هورمون ها، استرس، بیماری و همچنین عوامل بیرونی و محیطی باشه. عقب افتادن یک دوره قاعدگی به ندرت نشونه ای از یک وضعیت پزشکی اساسی هست اما آمنوره طولانی مدت ممکنه نشونه ای از وجود یک بیماری یا بیماری های مزمن باشه.

چرخه قاعدگی به دلیل تغییر سطح هورمون هایی که توسط تخمدان ها ایجاد می شوند اتفاق میافته. تخمدان ها به سیگنال های هورمونی غده هیپوفیز پاسخ میدن. این غده به نوبه خود توسط هورمون های تولید شده در هیپوتالاموس مغز کنترل می شه. هر اختلالی که باعث ایجاد تغییر در این چرخه نظارتی ایجاد بشه میتونه باعث به وجود آومدن آمنوره بشه.

آمنوره در دوران بارداری عملکرد فیزیولوژیک طبیعی بدن هست. با این حال یکی از دلایل شایع ایجاد آمنوره در خانوم های جوان که به صورت ناشناخته باقی مونده، بارداری تشخیص داده نشده است.

علاوه بر این مشکلات هیپوتالاموس، تغییر در اشتها، ورزش شدید، شیردهی، جراحی و برداشتن تخمدان ها و رحم، و ... هم میتونن نقش مهمی در ایجاد امنوره بر اساس سن فرد و تجربه قاعدگی داشته باشن.

بیماری هایی که ممکن است باعث آمنوره ثانویه شوند

1. تورمورها یا سایر بیماری های مربوط به غذه هیپوفیز که باعث افزایش سطح هورمون پرولاکتین می شوند.

2. کم کاری تیروئید

3. سطح بالایی از آندروژن ها (هورمون های مردانه) از منابع بیرونی و یا اختلالات داخلی که باعث افزایش ترشح این هورمون در بدن می شوند.

4. نارسایی تخمدان (نارسایی زودرس تخمدان یا یائسگی زودرس)

5. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

6. سندرم آشرمن (Asherman's syndrome)

منبع: زیبامون