انواع بیماری های مقاربتی، کلامیدیا تراکوماتیس چیست؟

کلامیدیا، نوعی عفونت مقاربتی باکتریایی است که علایم مشخصی ندارد و گاهی فرد مبتلا متوجه بیماری خود نمی‌شود. گاهی ابتلا به این عفونت علایمی مانند درد دستگاه تناسلی و ترشحات واژینال ندارد.
هم مردان و هم زنان در تمام گروه‌های سنی، ممکن است به عفونت کلامیدیا تراکوماتیس مبتلا شوند، اما شیوع آن در میان بانوان بیشتر است.
در صورتی که کلامیدیا تشخیص داده شود، مراحل درمانی دشواری ندارد. اما اگر درمان نشود، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر شود.

علایم ابتلا به عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
عفونت کلامیدیا تراکوماتیس در مراحل اولیه اغلب علایم خاصی ندارد و اکثراً نشانه‌ها پس از یک تا دو هفته ظاهر می‌شوند. با این حال، حتی همین نشانه‌ها نیز اغلب بسیار خفیف، گذرا و قابل چشم‌پوشی هستند.
علایم و نشانه‌های عفونت کلامیدیا تراکوماتیس ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد هنگام ادرار
- درد زیر شکم
- ترشحات واژینال در بانوان
- درد هنگام مقاربت در بانوان
- خونریزی در فواصل بین دو عادت ماهیانه و همچنین پس از مقاربت در بانوان
- درد مفصلی در آقایان
این عفونت ممکن است ناحیه‌ی مقعد را نیز آلوده کند، که اغلب علامت خاصی ندارد، اما گاهی ممکن است درد مقعد، ترشح یا خونریزی ایجاد نماید.
همچنین در صورت تماس چشم با ترشحات آلوده، ممکن است عفونت کلامیدیایی چشم (ملتحمه) نیز ایجاد شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
در صورت وجود ترشحات واژینال در بانوان، ترشحات آلت تناسلی در آقایان، یا ترشحات مقعد و در صورت احساس درد هنگام ادرار، باید به پزشک مراجعه نمود.
همچنین در صورتی که شریک جنسی شما نشانه‌های ابتلا به کلامیدیا را دارد، شما نیز به پزشک مراجعه نمایید. اغلب حتی در صورتی که نشانه‌ی خاصی نداشته باشید، برای اطمینان خاطر آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.

علل ابتلا به عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
عفونت کلامیدیا تراکوماتیس، به علت وجود نوعی باکتری با همین نام ایجاد می‌شود و اغلب از طریق رابطه‌ی جنسی واژینال، مقعدی و دهانی گسترش پیدا می‌کند. همچنین ممکن است این عفونت هنگام زایمان از مادر به نوزاد منتقل شده و سبب ایجاد ذات الریه یا عفونت شدید چشمی در نوزاد گردد.

عوامل خطرناک
عواملی که خطر ابتلا به کلامیدیا تراکوماتیس را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- فعالیت جنسی زیاد قبل از سن 25 سالگی
- شرکای جنسی متعدد در طول یک سال
- عدم استفاده‌ی مداوم از کاندوم
- سابقه‌ی ابتلا به عفونت مقاربتی

عوارض جانبی ابتلا به عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
کلامیدیا تراکوماتیس ممکن است مشکلات دیگری نیز ایجاد نماید. از جمله:
- سایر عفونت‌های مقاربتی: افرادی که به کلامیدیا مبتلا هستند، در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌های مقاربتی از جمله گنوره و HIV ایدز نیز قرار دارند.
- بیماری التهابی لگن (PID): این بیماری عفونت رحم و لوله‌های فالوپ است که باعث درد لگن و تب می‌شود. در عفونت‌های حاد ممکن است نیاز به بستری و تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک باشد. PID ممکن است به لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها و رحم و دهانه رحم آسیب بزند.
- عفونت بیضه‌ (اپی‌دیدیمیت): لوله‌ی پیچ در پیچی به نام اپیدیدیم، که در نزدیکی بیضه واقع شده نیز ممکن است توسط باکتری کلامیدیا آلوده شود. در این صورت ممکن است تب، درد کیسه‌ی بیضه و تورم ایجاد شود.
- عفونت غدد پروستات: عفونت کلامیدیا ممکن است به غدد پروستات در آقایان نیز منتقل شود. پروستاتیت ممکن است علایمی همچون درد هنگام رابطه‌ی جنسی یا پس از آن، تب و لرز، درد هنگام ادرار و کمردرد ایجاد نماید.
- عفونت در نوزادان: عفونت کلامیدیا ممکن است حین عبور نوزاد از کانال واژینال زایمان، به وی سرایت پیدا کرده و باعث ذات الریه یا عفونت شدید چشم گردد.
- ناباروری: عفونت کلامیدیا حتی در کسانی که هیچ علایم خاصی ندارند، ممکن است باعث آسیب و انسداد لوله‌های فالوپ شود که در نهایت منجر به ناباروری می‌شود.
- آرتریت واکنشی: افراد مبتلا به کلامیدیا در معرض خطر ابتلا به آرتریت واکنشی یا نشانگان رایتر قرار دارند. در این شرایط اغلب مفاصل، چشم‌ها و مجاری ادراری یعنی لوله‌ هایی که ادرار را از مثانه به خارج از بدن منتقل می‌کنند درگیر بیماری می‌شوند.

پیشگیری از عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
مطمئن‌ترین راه برای پیشگیری از عفونت کلامیدیا تراکوماتیس، عدم برقراری رابطه‌ی جنسی است. سایر روش‌ها عبارتند از:
- استفاده از کاندوم: در هر رابطه‌ی جنسی، یکی از دو طرف از کاندوم (آقایان از کاندوم لاتکس یا بانوان از کاندوم پلی یورتان) استفاده نمایند. استفاده‌ی صحیح از کاندوم در هنگام مقاربت، خطر ابتلا به عفونت را کاهش می‌دهد اما به طور کامل مانع آن نمی‌شود.
- نداشتن شرکای جنسی متعدد: داشتن شرکای جنسی متعدد، باعث افزایش خطر ابتلا به کلامیدیا و سایر بیماری‌های مقاربتی می‌گردد.
- معاینه منظم: در صورتی که فعالیت جنسی بالایی دارید، به خصوص در صورت داشتن شرکای جنسی متعدد، در ارتباط با چگونگی جلوگیری از انتقال کلامیدیا و سایر عفونت‌های مقاربتی، با پزشک مشورت کنید.
- اجتناب از دوش واژینال: دوش واژینال به دلیل از بین بردن باکتری‌های مفید موجود در واژن چندان توصیه نمی‌شود. زیرا ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد.

تشخیص عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
بوسیله آزمایش پاپ اسمیر
از آنجا که کلامیدیا ممکن است عوارض جانبی و مشکلات دیگری نیز ایجاد نماید، در صورتی که مستعد ابتلا به این بیماری هستید؛ در ارتباط با دوره‌های زمانی انجام آزمایش‌های مربوطه با پزشک مشورت نمایید. به پیشنهاد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، افرادی با شرایط زیر بهتر است غربالگری منظم انجام دهند:
- بانوان زیر ۲۵ سال که فعالیت جنسی بالایی دارند: شیوع عفونت کلامیدیا در این گروه سنی بیشتر است. بنابراین برای این افراد انجام آزمایش به طور سالانه توصیه می‌شود. حتی اگر در طول سال گذشته آزمایش داده‌اید، در صورت داشتن شریک جنسی جدید، آزمایش را تکرار نمایید.
- مادران باردار: در نخستین مراجعه‌ی بارداری، باید آزمایش کلامیدیا انجام شود. در صورتی که بدلیل تغییر شریک جنسی یا عفونت احتمالی شریک جنسی خطر ابتلا به عفونت بالا باشد آزمایش باید در طول بارداری مجدداً تکرار شود.
- آقایان و بانوان در معرض خطر: در صورت داشتن شرکای جنسی متعدد، عدم استفاده‌ی منظم از کاندوم و رابطه‌ی هم‌جنس‌گرایانه در آقایان بهتر است آزمایش کلامیدیا به طور منظم انجام شود. دیگر عوامل خطر، ابتلای شخص یا شریک جنسی وی به نوع دیگری از عفونت‌های مقاربتی است.
غربالگری و تشخیص کلامیدیا نسبتا ساده است. آزمایشات مربوطه عبارتند از:
- آزمایش ادرار: گرفتن نمونه‌ی ادرار و تجزیه و تحلیل آن توسط آزمایشگاه که ممکن است وجود عفونت را نشان دهد.
- نمونه‌ی ترشحات واژینال: پزشک نمونه‌ای از ترشحات واژن را از دهانه رحم برداشته و مورد کشت یا آزمایش آنتی‌ژن برای کلامیدیا قرار می‌دهد. این روش ممکن است از طریق آزمایش رایج پاپ اسمیر انجام شود. برخی بانوان نیز ترجیح می‌دهند این کار را خودشان انجام دهند، که به همان اندازه قابل تشخیص است.
- برای آقایان، پزشک وسیله‌ی مخصوصی را در انتهای آلت تناسلی قرار می‌دهد، تا نمونه‌ای از ترشحات مجاری ادرار را دریافت نماید. گاهی نیز ممکن است این نمونه از مقعد گرفته شود.
در صورت درمان کلامیدیا، سه ماه بعد باید آزمایش مجدد انجام شود.

درمان عفونت کلامیدیا تراکوماتیس
کلامیدیا تراکوماتیس با تجویز آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود. دوره‌ی مصرف و دوز مورد نیاز از یک یا چند بار در روز برای پنج تا ده روز متغییر است.
اغلب این عفونت در عرض یک تا دو هفته درمان می‌شود. در دوره‌ی درمان، باید از انجام رابطه‌ی جنسی خودداری شود. همسر یا شریک جنسی فرد مبتلا نیز باید دارو مصرف کند، حتی اگر علامت خاصی ندارد. در غیر این صورت عفونت ممکن است به طور متناوب بین دو نفر به گردش درآید و مدام آنها را درگیر کند.
ابتلا به کلامیدیا یا درمان آن به هیچ عنوان باعث ایجاد ایمنی در برابر ابتلای مجدد و تضمین عدم بازگشت بیماری در آینده نمی‌شود.

مقدمات ملاقات با پزشک
در صورتی که فکر می‌کنید به یک عفونت مقاربتی مانند کلامیدیا تراکوماتیس مبتلا شده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه نمایید.
پیش از ملاقات با پزشک بهتر است پاسخ سوالات زیر را در ذهن داشته باشید:
- علایم چه زمانی آغاز شد؟
- چه عواملی باعث تشدید یا تخفیف علایم بیماری شما می‌شوند؟
- چه داروها و مکمل‌هایی را به طور منظم مصرف می‌کنید؟
هم‌چنین بهتر است لیستی حاوی سوالات زیر برای پرسیدن از پزشک به همراه داشته باشید:
- آیا لازم است برای سایر بیماری‌های مقاربتی نیز آزمایش انجام شود؟
- آیا شریک جنسی نیز باید از نظر عفونت کلامیدیا آزمایش و درمان شود؟
- آیا فعالیت جنسی در طول دوره‌ی درمان ممنوع است؟ تا چه زمانی؟
- چگونه می‌توان از بازگشت مجدد کلامیدیا جلوگیری نمود؟