تیر کشیدن واژن، علت ها و درمان های طبی و خانگی

تیر کشیدن واژن یا به لحاظ علمی Vulvodynia مشکل شایعی در میان زنان در همه سنین و قومیتهاست. در اکثر موارد هیچ علت مشخصی ندارد بنابراین به عنوان یک سندرم دردناک مورد توجه قرار نمی‌گیرد. تشخیص علت دقیق درد بسیار دشوار است و در مورد بسیاری از زنان بدون تشخیص می‌ماند.
درد واژن با محدود کردن انجام فعالیتهای روزمره به شدت بر زندگی تاثیر می‌گذارد. ممکن است قابلیت شما برای ورزش یا حضور در اجتماع را مشکل کند همچنان که تمایل به داشتن رابطه را کاهش می‌دهد. تحقیقات موسسه ملی سلامت نشان می‌دهد که اکثر زنان حس می‌کنند تیر کشیدن واژن خارج از کنترل است و قادر به رابطه جنسی نیستند و نمی‌توانند از زندگی به طور کامل لذت ببرند. اگر در این حد دچار درد واژن هستید حتما باید به دنبال درمان باشید.

انواع تیر کشیدن واژن
درد واژن معمولا موجب درد شدید در فرج و همچنین سایر بخشهای تناسلی مانند لگن، کلیتوریس و مدخل واژن می‌شود. دو نوع مختلف درد واژن وجود دارد:
- درد معمولی که می‌توان در بخشهای مختلف ولوا (فرج) و در اوقات متفاوت احساس شود. این درد می‌تواند دائمی یا پراکنده باشد. درد ممکن است بوسیله تماس تحریک شود، ظاهر این کار ممکن است شدت درد را افزایش دهد.
- سندرم وستیبولیتیس وولوا یا درد مدخل واژن یک نوع متفاوت از درد واژن است که معمولا با احساس سوزش یا بریدگی در مدخل واژن احساس می‌شود. این احساس ناخوشایند اغلب ناشی از عملکرد جسمانی مانند تماس یا رابطه است. این سندرم تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از زنان مبتلا به مشکلات زنانه را دچار می‌کند.

علل تیر کشیدن واژن
هیچ علت مستقیمی برای تیر کشیدن واژن در اکثر بیماران وجود ندارد. البته در ۵۰ تا ۸۵ درصد موارد این نوع درد به علت یک بیماری زمینه‌ای ایجاد می‌شود که ممکن است هیچ ارتباط مستقیمی با اندام زنانه نداشته باشد. اکثر اوقات، درد همراه با مشکلات جسمانی همانند افسردگی یا مشکلات مربوط به هویت جنسی فرد است.
تیر کشیدن واژن هم به دلایل جسمانی و هم روانی ایجاد می‌شود. افسردگی، استرس روانی و در بعضی موارد بحران هویت نیز می‌تواند منجر به تیر کشیدن واژن شود. در بعضی موارد یک بیماری زمینه‌ای است که لزوما ربطی به اندام زنانه ندارد اما می‌تواند موجب تیر کشیدن واژن شود.
علل احتمالی درد واژن شامل موارد زیر است:
- صدمه عصبی، که بوسیله تروما یا عفونت در وولوا ایجاد می‌شود که منجر به ایجاد احساس دردی گزنده شود. اگر صدمه خیلی بد باشد یک بیماری مزمن خواهد بود که حتی پس از این منبع درد از بین برود، باقی می‌ماند.
- رابطه جنسی خشن یا تجاوز جنسی: در مورد تجاوز جنسی، پیامدهای روانی آن یکی از علل تیر کشیدن واژن است.
- عفونت یا تروما می‌تواند موجب پاسخ غیر طبیعی سلولهای فرج شود که منجر به احساس دردی تیز در واژن می‌شود.
- عوامل ژنتیکی که باعث می‌شود ناحیه وولوا به التهاب مزمن پاسخ ضعیفی بدهد.
- اسپاسم عضله نیز می‌تواند منجر به تیر کشیدن داخل واطراف ناحیه تناسلی شود.
- تغییرات هورمونی که می‌تواند موجب یائسگی یا سایر بیماریها شود.
- سرطان یا رشد توده‌های دیگر (کیست یا پولیپ) نزدیک واژن.
- عفونت مخمری در واژن نیز می‌تواند موجب دردی تیز در این ناحیه شود که معمولا گاه و بیگاه احساس می‌شود.
- در بعضی موارد جراحی ناحیه تناسلی یا لابیکتومی ممکن است موجب این مساله شود.
- اندومتریوز که اشاره به رشد غیر طبیعی بافت رحم به سمت خارج از رحم دارد.
- عفونتهای قارچی
- نئوپلازی سلولهای پوششی

علائم تیر کشیدن واژن
علامت مهم در در ناحیه تناسلی است اما می‌تواند همراه با یک یا چند تا از موارد زیر باشد:
- احساس سوزش
- احساس گزش
- رابطه جنسی دردناک
- خارش
- قرمزی سطح پوست
- درد بریدگی تیز در ناحیه ولوا که شامل لابیا و مدخل واژن است
این علائم می‌تواند ثابت یا متناوب باشد، ممکن است با تماس فیزیکی همانند رابطه جنسی یا وارد کردن تامپون بدتر شود. این علائم ممکن است ماه‌ها یا سالها طول بکشد. محل علائم می‌تواند بسیار متفاوت باشد. درد ممکن است در یک ناحیه خاص باشد یا در کل ناحیه فرج احساس شود. فعالیتهای روزانه همچون نشستن، دوچرخه سواری یا سوارکاری نیز می‌تواند موجب تحریک یا تشدید علائم شود.

آمادگی برای ملاقات با پزشک و درمانهای طبی
هیچ درمان کاملا استاندارد و مشخصی برای تیر کشیدن واژن وجود ندارد. هر زنی معمولا با توجه به علائم خاص خودش، درمان متفاوتی دارد. بعضیها بطور کامل و بعضی جزئی بهبود پیدا می‌کنند، بعضی هم هیچ بهبودی حاصل نمی‌کنند.
به هنگام درمان درد واژن، نمی‌توان یک رژیم دارویی خاص برای همه داشت چون این مساله به علل مختلفی بوجود می‌آید و برای هر مورد باید بطور خاصی برخورد شود. برای بعضی از زنان درد باید مستقیما درمان شود در حالی که برای سایرین، شرایط جسمانی یا روانی منجر به درد واژن باید مورد توجه قرار گیرد.
نوع و طول درمان بسیار متفاوت است و بستگی به عواملی از جمله شدت علائم و سابقه پزشکی بیمار دارد. ممکن است یک بیمار تحت درمانهای چندگانه در دوره‌ای چندین ماهه قرار گیرد تا یک مورد که از همه بهتر باشد برای وی مشخص گردد. نوع درمان همچنین بستگی به توان مالی فرد دارد. معمولا به این منظور باید به متخصص زنان یا پزشکی که در زمینه مشکلات زنان تخصص دارد، مراجعه کنید. به هنگام ملاقات با پزشک راحت باشید و هر چیزی را که فکر می‌کنید ممکن است مربوط به موضوع باشد با وی در میان بگذارید. این امر تا حد زیادی به پزشکتان کمک می‌کند تا علت احتمالی مشکل را پیدا کند. اینجا برخی از چیزهایی که قبل از ملاقات با پزشک باید انجام دهید به شما خواهیم گفت:
- علائمی را که دچار شده‌اید از جمله زمان بروز آنها را بنویسید.
- از کلینیک در مورد اقدامات قبل از ویزیت که باید انجام دهید بپرسید چون بعضی از تستهای آزمایشگاهی نیازمند دستورالعملهای خاصی برای انجام هستند.
- داروها و مکملهایی را که مصرف می‌کنید همانند مکملهای ویتامین که در گذشته مصرف کردید یا اخیرا در حال مصرف کردن هستید.
همچنان که قبلا گفته شد، گزینه‌های درمانی بستگی به نیازهای هر فرد متفاوت است. در ادامه بعضی از گزینه‌های درمانی معمول آورده شده است:
داروها
استفاده از آنتی هیستامین‌ها درد را کاهش داده و همچنین در صورت قرمزی در این ناحیه هم آن را کاهش می‌دهند. شل کننده‌های عضلات هم در مورد اسپاسم عضلانی تجویز می‌شود. برای درمان طولانی مدت، داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای نیز مفید هستند.
بیوفیدبک، ریلکس کردن و فیزیوتراپی
درد تیز در فرج اغلب با تنش عضلات همراه است که در صورت ریلکس کردن عضلات، کاهش خواهد یافت. درمان بیوفیدبک بطور اساسی به شما آموزش می‌دهد تا عکس العملهای خاص بدن را بتوانید کنترل کنید که در این مورد عضلات لگن است. این درمان شامل وارد کردن یک سنسور واژنی است که قدتر عضلات را اندازه گیری می‌کند و به شما ایده‌ای برای انقباض و ریلکس کردن می‌دهد. این درمان به بیمار امکان می‌دهد تا حس درد را کاهش دهد.
بی حسی موضعی
پمادهایی همانند لیدوکائین برای درمان اولیه تجویز می‌شوند. برای داشتن یک رابطه جنسی لذت بخش، معمولا توصیه می‌شود که ۳۰ دقیقه قبل از فعالیت جنسی، از این پماد استفاده شود. یکی از موثرترین روشها این است که به آرامی پنبه آغشته به پماد را اطراف مدخل واژن وارد کنید. توجه داشته باشید که شریک جنسی شما ممکن است پس از رابطه احساس بی حسی موقت خواهد داشت.
تزریق
این درمان در مواردی استفاده می‌شود که به درمانهای قبلی پاسخ داده نشود. این تزریق بطور اساسی عصب پودندال را که یک عصب حسی در ناحیه لگن است بی حس می‌کند، این عصب همه ریشه‌های عصبی دیگر در بخش خارجی اندام تناسلی را کنترل می‌کند. از آنجایی که اعصاب مستقیما با حس درد ارتباط دارند، حس درد کاهش یافته یا اصلی دردی را احساس نخواهید کرد. در مواردی که علائم شدید هستند، عصب بریده شده، خارج می‌شود.
جراحی
در بعضی موارد، وقتی که ناحیه خاص درد را می‌توان مشخص کرد، بافت مشکلدار را می‌توان با استفاده از جراحی برداشت تا درد از بین برود.
درمان ریشه لگن
این درمان به زنان مبتلا به مشکلات عضله کف لگن اجازه می‌دهد که آنها را قوی کنند. این روش به تسکین درد کمک می‌کند.

درمان خانگی درد واژن
- اگر در خانه دچار احساس درد تیز و شدید در واژن شدید، می‌توانید از ترفندهای زیر برای تسکین درد استفاده کنید.
- در مورد اسپاسم سعی کنید که یک حمام گرم با نمک حمام داشته باشید تا درد تسکین یابد. از حمام کردن با آب داغ اجتناب کنید در عوض حمام با آب ولرم یا سرد را برای دوره‌های ۱۰ دقیقه‌ای، ۲ تا ۳ بار در روز داشته باشید.
- از دستمال توالت نرم و بدون خوشبو کننده استفاده کنید.
- شورت نخی و نوار بهداشتی با رویه کتانی استفاده کنید تا از قرمزی پوست اجتناب کنید. از پوشیدن شلوارهای تنگ خودداری کنید. پوشیدن شورت گشاد و راحت توصیه می‌شود.
- از ورزشهایی همانند دوچرخه سواری یا سوارکاری که روی ناحیه فرج فشار می‌آورند، خودداری کنید.
- از مصرف شامپو یا هر نوع ماده صنعتی در ناحیه اطراف وولوا خودداری کنید در عوض نمونه‌های بدون حساسیت را جایگزین کنید. برای شامپوی سر هم از شامپوهای بدون حساسیت با برندهای مخصوص افراد حساس استفاده کنید.
- اگر اطراف پوست واژن قرمزی یا دانه مشاهده کردید، از استفاده از آب کلردار اجتناب کنید چون موجب حساسیت پوستی می‌شوند. محصولات معطر هم موجب حساسیت لایه مخاطی به دلیل میزان بالای الکل آنها می‌شوند.
- پس از ادرار کردن و رابطه جنسی، توصیه می‌شود که کل بخش واژن را با آب سرد شسته یا در صورت تورم از یخ پک استفاده کنند.
- واژن را تمیز و خشک نگه دارید این کار برای کاهش خطر رشد میکروبها یا قارچها، لازم است.
- قبل از آمیزش، از روان کننده استفاده کنید.
- از وازلین ساده بدون مواد نگهدارنده روی ناحیه فرج پس از حمام استفاه کنید تا یک سد محافظتی داشته باشید.
- به تغذیه‌تان توجه کنید و از خوردن غذاهای خاصی همانند گوجه، لوبیا، آجیل، توتها و شکلات که منجر به اسیدی شدن بیشتر ادرار و سوزش لایه مخاطی واژن می‌شوند، خودداری کنید.