اختلالات روابط زناشویی، قابل مدیریت هستند؟

عضو تیم تخصصی کلینیک سلامت جنسی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با تعریف دقیق کار یک متخصص در این حوزه، گفت: حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد زنان و مردان از اختلالات جنسی رنج می‌برند، در حالی که نمی‌دانند این مشکلات قابل مدیریت و درمان هستند.
دکتر مریم نکولعل با بیان اینکه متخصصین حوزه سلامت جنسی به سلامت و رفاه جسمی، روانی و اجتماعی در حیطه جنسیت و امور جنسی کمک می‌کنند، گفت: سلامت جنسی یک موضوع بین رشته‌ای است و متخصصین بسیاری از رشته‌ها در آن نقش دارند. در حال حاضر متخصصین اورورلوژی، زنان، عفونی، روانپزشکی، روانشناسی، مشاورین خانواده، مامایی، بهداشت باروری و پزشکی اجتماعی در حیطه سلامت جنسی فعالیت دارند و درمانگر جنسی یکی از متخصصین رشته‌های فوق است که دید همه جانبه‌ای به مسائل جنسی دارد. آنچه که در درمانگری جنسی رخ می‌دهد عمدتاً تشخیص و درمان اختلالات عملکرد جنسی است. مشکلات و اختلالات جنسی بسیار شایع و مهم‌اند.
وی افزود: حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد زنان و مردان از اختلالات جنسی رنج می‌برند، در حالی که نمی‌دانند این مشکلات قابل مدیریت و درمان هستند. یک درمانگر جنسی پس از مصاحبه با زوج، مشکل را از دید هر دو بررسی می‌کند، علل جسمی، روانی، زوجی و اجتماعی را ارزیابی می‌کند و برنامه درمانی فردی و زوجی طراحی می‌کند. بسیاری از مشکلات جنسی خیلی زودتر از انتظار زوج با چند جلسه درمانی حل می‌شوند. البته گاهی نیاز به مصرف کوتاه مدت دارو نیز هست. بهترین نتیجه وقتی حاصل می‌شود که زن و شوهر هر دو در جلسه درمانی حضور و مشارکت داشته باشند. در جلسه درمانی اطلاعات فردی مراجعه کننده، محرمانه حفظ می‌شود. مراجعه کننده به پیامد رفتارهای جنسی‌اش آگاه می‌شود و به وی کمک می‌شود به احساس معنی‌داری از خود برسد. درمانگر جنسی، موضعی بی‌طرفانه و محترمانه و راه حل محور دارد و در صدد پیدا کردن و تنبیه مقصر نیست.
وی با بیان این که توصیه‌های درمانگر جنسی نباید زندگی فرد را به خطر اندازد، افزود: نباید گفتار درمانگر سبب آزار یا ریختن آبروی مراجعه کننده مقابل همسر یا خانواده‌اش شود. هر مداخله‌ای باید به نفع مراجع باشد و سبب آسیب جسمی یا روانی نشود. در درمانگری جنسی قضاوت و پیشداوری ممنوع است. در فرآیند درمان هرگونه سو استفاده مالی، هیجانی، عاطفی و ... ممنوع است.
نکولعل در ادامه مراجعین به کلینیک سلامت جنسی ابن سینا را در دوسته طبقه بندی کرد و افزود: عده‌ای صرفاً به دلیل حل مشکلات جنسی مراجعه می‌کنند و عده‌ای دیگر برای بهبود نتایج باروری به ما مراجعه می‌کنند. با اطلاع رسانی‌ها و همچنین کارگاه‌های آموزشی که به طور منظم برای متخصصین برگزار می‌کنیم، روز به روز بر تعداد مراجعین این مرکز افزوده شده است.
این مشاور سلامت جنسی نقش فرهنگ و اجتماع در مسائل جنسی را بسیار پر رنگ دانست و افزود: برخی از مردم از مراجعه به درمانگر جنسی اجتناب می‌کنند، زیرا یا خجالت می‌کشند یا فکر می‌کنند فقط خودشان دچار این مشکل هستند یا مشکل‌شان را غیر قابل حل می‌دانند و فکر می‌کنند اگر به درمانگر جنسی مراجعه کنند، پول و وقت‌شان را هدر داده‌اند، اما در عوض مشکل‌شان را با افراد ناآگاه در میان می‌گذارند، از محصولات ماهواره و داروهای عطاری انتظار معجزه دارند و گاهی حتی به دعانویس و رمال متوسل می‌شوند.
وی با تاکید بر لزوم فرهنگسازی برای گفتگمان صحیح جنسی در جامعه گفت: البته گفتگو در مورد مسائل جنسی در سطح اجتماع، متفاوت از گفتگوی جنسی بین یک زن و شوهر است. سخنرانی که می‌خواهد در زمینه جنسی فرهنگسازی کند، باید اصول تربیت جنسی و کدهای اخلاقی مربوط به این رشته را بداند.
نکو لعل گفت: تعداد مراجعین با مشکل زنانه یا مردانه به کلینیک سلامت جنسی ابن سینا تقریباً یکسان است. آمار کلی شیوع اختلالات جنسی بر طبق آمار جهانی بین ۲۰ تا ۴۰ درصد است که نشان می‌دهد مشکلات جنسی بسیار شایع و مهم هستند. از آنجایی که مسائل جنسی چند بعدی‌اند، ما در کلینیک سلامت جنسی ابن سینا یک مشکل جنسی را از نظر همه موارد بررسی می‌کنیم و معمولاً درمان ترکیبی انتخاب می‌کنیم که برای این منظور تیم درمانی منسجم و کاملی داریم.
وی سلامت جنسی را حس خوشایند جسمی، روانی و اجتماعی در رابطه با جنسیت و امور جنسی معرفی کرد و افزود: برای رسیدن به این حس خوشایند یک رویکرد مثبت و محترمانه، بدون اجبار، تبعیض و خشونت لازم است. عوامل جسمی که سلامت جنسی را در آقایان به خطر می‌اندازند، عبارتند از همان عواملی که خطر مشکلات قلبی عروقی را ایجاد می‌کنند؛ یعنی چاقی، سیگار، عدم تحرک. همچنین عفونت‌های منتقله از راه جنسی نیز از طریق ایجاد زخم، زگیل، تبخال یا بروز سرطان، سلامت جنسی را به خطر می‌اندازند. عوامل روانی مثل اضطراب، وسواس و افسردگی در سلامت جنسی زنان و مردان اثر گذارند. گاهی لازم است قبل از شروع درمان مشکل جنسی، ابتدا اضطراب، وسواس و افسردگی فرد درمان شود. در این بین اما نمی‌توان از عوامل اجتماعی از جمله تعریف جامعه از زنانگی، مردانگی، مسؤولیت، خشونت و ایده‌آل‌های جنسی بر رفتار و عملکرد و سلامت جنسی غافل بود.
وی در پایان با تاکید بر اینکه سلامت جنسی در تمام طول زندگی و در هر رده سنی مفاهیم خاص خود را دارد، گفت: اطلاع رسانی زودتر یا دیرتر از موقعیت سنی کودک، منجر به بروز مشکل خواهد بود. پاسخ ساده و صحیح به کنجکاوی‌های جنسی کودک، شناخت و نامگذاری اندام جنسی‌، یادگیری حریم و قوانین مربوط به اعضا و مرزهای شخصی و پیشگیری از آزار جنسی کودک از وظایف تربیتی والدین است که گاه سهواً یا عمداً مورد بی‌توجهی آنها قرار می‌گیرد. در سنین نوجوانی، در مورد وقایع بلوغ، استفاده ایمن از اینترنت و موبایل و تشخیص موقعیت‌های پرخطر جنسی لازم است آگاهی بخشی قبلی به نوجوان داده شود.