هورمون درمانی یائسگی، نه فایده مصرف استروژن

در این مقاله، هورمون درمانی یائسگی و مزایای مصرف استروژن را پس از یائسگی توضیح خواهیم داد. یائسگی در زنان میانسال (بین ۴۸ تا ۵۵ ساله) رخ می‌دهد و اختلالی است که طی آن چرخه قاعدگی متوقف می‌شود، یا در واقع دوره قاعدگی پایان می‌یابد. این اختلال طبیعی است و همه‌ی زنان آن را تجربه خواهند کرد. اما علائم یائسگی سبب بروز اضطراب در زنان می‌شود چرا که توقف چرخه قاعدگی به معنی توقف تولید هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون است.
استروژن یک هورمون استروئیدی است که توسط سلول‌های تک فولیکولی در تخمدان تولید می‌شوند. وظایف استروژن عبارتند از: ترویج علائم ثانویه‌ی جنسی در زنان، ترویج تکثیر سلول‌های آندومتر، تاثیر بر تعادل الکترولیت، و بهبود آنابولیسم (فراگشت) پروتئین با هورمون‌های رشد، مانند رشد اندام‌های تناسلی مثل رحم و واژن.

علائم پیش از یائسگی
هنگامی ‌که یک زن به دوره‌ی قبل از یائسگی می‌رسد، تولید استروژن در او بسیار کاهش می‌یابد. علائم دوره‌ی پیش از یائسگی عبارتند از:
- قاعدگی نامنظم
- گرگرفتگی (احساس ناگهانی گرما در بدن)
- عرق کردن بیش از حد حتی در هوای سرد
- نوسانات خلقی و هیستری
- سردرد مکرر
- عدم توانایی کنترل ادرار
- کاهش میل جنسی
- کاهش تراکم استخوان، که منجر به پوکی استخوان و شکستگی استخوان می‌شود
- افزایش خطر آترواسکلروزیس (تصلب شرایین) و بیماری‌های قلبی عروقی
این علائم برای زنان بسیار ترسناک هستند. به همین دلیل است که درمان جایگزینی هورمون ایجاد شد. هورمون درمانی ترکیبی از استروژن و پروژسترون است که در کوتاه مدت برای کاهش علائم جسمی و روانی یائسگی استفاده می‌شود. این روش درمانی همچنین می‌تواند کیفیت زندگی زنان میانسال را بهبود دهد.
مزایای هورمون درمانی یائسگی و استفاده از استروژن پس از یائسگی به قرار زیر است:
۱. از خشکی واژن جلوگیری می‌کند
خشکی واژن ناشی از کمبود استروژن است. این مشکل در طول رابطه‌ی جنسی باعث بروز مشکلات و درد می‌شود، و در نتیجه ممکن است منجر به آسیب فیزیکی و عاطفی (عدم تمایل به انجام رابطه‌ی جنسی به دلیل ترس از احساس درد) شود. مصرف استروژن پس از یائسگی می‌تواند رطوبت و کشسانی واژن را حفظ کند.
۲. میل جنسی را افزایش می‌دهد
میل جنسی نقش مهمی در حفظ روابط جنسی ما با شریک زندگی‌مان دارد. کمبود استروژن می‌تواند باعث کمبود میل جنسی شود. علاوه بر این، کمبود میل جنسی و خشکی واژن می‌تواند رابطه‌ی جنسی زن با همسرش را تحت تاثیر قرار دهد.
۳. از سندرم پیش از یائسگی جلوگیری می‌کند
سندرم پیش از یائسگی یا پی‌ام‌اس شامل گرگرفتگی، تعریق بیش از حد و نوسانات خلقی است. این سندروم بر زندگی اجتماعی و کاری زن تاثیر می‌گذارد. مصرف استروژن پس از یائسگی می‌تواند از رخ دادن پی‌ام‌اس جلوگیری کند و باعث شود که یک زن احساس راحتی بیش‌تری مخصوصا در هنگام کار داشته باشد.
۴. از مشکلات روانی جلوگیری می‌کند
مشکل روانی که اغلب در طی یائسگی رخ می‌دهد، هیستری است. هیستری یک اختلال روحی است که توهم، پارانوئیسم و ​​اضطراب را شامل می‌شود. به عنوان مثال، زنی که در دوره‌ی یائسگی به سر می‌برد ممکن است نشانه‌هایی مانند خشکی واژن و کمبود میل جنسی داشته باشند، بنابراین او در مورد عملکرد جنسی خود احساس امنیت نمی‌کند. به همین دلیل هر که بار شوهرش خوب به خودش می‌رسد، یا دیر به خانه می‌آید، یا اتفاقاتی از این دست رخ می‌دهد، او نگران می‌شود.
او فکر می‌کند شوهرش با زن دیگری رابطه دارد، دیگر هیچ کس او را دوست ندارد و کسی او را نمی‌خواهد، احساس بی‌فایده بودن می‌کند، و بسیاری از احساسات ناخوشایند دیگر. اگر چنین چیزی تمام مدت اتفاق بیفتد، زندگی خانوادگی، اجتماعی و کاری او را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
۵. از پوکی استخوان و شکستگی استخوان جلوگیری می‌کند
مزایای طولانی مدت مصرف منظم استروژن بعد از یائسگی، تراکم استخوان را حفظ می‌کند، بنابراین از پوکی استخوان و شکستگی‌های استخوانی ناشی از پوکی استخوان جلوگیری می‌شود.
۶. از آترواسکلروزیس (تصلب شرایین) جلوگیری می‌کند
کمبود استروژن همچنین بر انعطاف‌پذیری عروق خونی نیز تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که آن‌ها مستعد بیماری آترواسکلروزیس شوند. آترواسکلروزیس یا تصلب شرایین می‌تواند منجر به بالا رفتن فشار خون، حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی شود.
۷. به حفظ وزن مناسب بدن کمک می‌کند
استروژن، توزیع بافت چربی را در بدن ما کنترل می‌کند. هنگامی ‌که کمبود استروژن وجود دارد، بافت چربی می‌تواند رشد کند و در نتیجه وزن بدن ما افزایش می‌یابد.
۸. از احتباس آب جلوگیری می‌کند
آترواسکلروزیس، فشار خون بالا، تجمع سموم و بیماری‌های کلیوی می‌توانند به احتباس آب در بدن منجر شوند. مصرف استروژن پس از یائسگی می‌تواند مانع از بروز این مشکل شود چرا که استروژن از آترواسکلروزیس و فشار خون بالا جلوگیری کند.
۹. خطر ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را کاهش می‌دهند
یک مطالعه نشان داد خطر ابتلا به سرطان کولون و رکتوم در زنانی که در دوره‌ی یائسگی به سر می‌برند و تحت درمان جایگزین استروژن هستند، ۲۱ تا ۳۴ درصد پایین‌تر از افرادی بود که دارونما دریافت کردند.

عوارض جانبی و مشکلات مرتبط با مصرف استروژن پس از یائسگی
شاید مصرف استروژن پس از یائسگی مزایایی داشته باشد، اما بهتر است عوارض جانبی و مشکلات مرتبط با مصرف آن را نیز در نظر داشته باشید:
۱. خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد
در حال حاضر مشخص شده‌است که هر گونه درمانی با استروژن (قرص‌های ضد بارداری خوراکی و درمان جایگزینی استروژن) خطر ابتلا به سرطان پستان را به ویژه در زنان مسن‌تر (۶۵ ساله و بالاتر) افزایش می‌دهد. بنابراین، زنی که می‌خواهد تحت درمان استروژن باشد، باید با پزشک خود مشورت کند تا دوز مناسبی از استروژن را به طور روزانه دریافت کند.
۲. گران است
در کشورهای در حال توسعه یا کشورهای جهان سوم، درمان جایگزینی استروژن بسیار گران است، زیرا اغلب اوقات از سوی بیمه‌های اجتماعی یا شرکت‌های بیمه‌ی عمومی پوشش داده نمی‌شود. فقط افراد ثروتمند می‌توانند از عهده‌ی تامین هزینه‌ی استروژن مصنوعی بربیایند. این دارو واقعا مقرون به صرفه نیست و خرید آن برای بسیاری از زنان دشوار است.

استروژن مصنوعی و استروژن طبیعی
با وجود عوارض جانبی که در بالا ذکر شد، بسیاری از پزشکان مصرف استروژن طبیعی را توصیه می‌کنند. استروژن طبیعی در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. استروژنی که به طور طبیعی در گیاهان یافت می‌شود، فیتواستروژن نامیده می‌شود. مقدار قابل‌توجهی از فیتواستروژن در لوبیای سویا و پاپایا وجود دارد.
علاوه بر این، جذب فیتواستروژن موجود در گیاهان آسان‌تر است و همین‌طور دقیقا مقدار مورد نیاز بدن را دارند. حذف آن‌ها نیز از بدن آسان‌تر است. امروزه محصولات سویا از قبیل توفو، تمپه (دانه‌های تخمیرشده‌ی سویا)، شیر سویا و بارهای انرژی که حاوی سویا هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. پاپایا در هر بازار میوه‌ای یافت می‌شود، گرچه در کشورهای نیمه گرمسیری قیمت آن ممکن است گران باشد. با این حال، بیش‌ترین مقدار فیتواستروژن در شیر سویا یافت می‌شود.
محصولات سویا در کشورهای آسیایی ارزان هستند، از این رو استفاده از آن‌ها در مقایسه با استروژن مصنوعی بسیار ارزان‌تر است.
بنابراین برای به دست آوردن بهترین نتیجه‌ی ممکن جهت خلاص شدن از شر سندرم پیش از یائسگی، توصیه می‌شود که مصرف استروژن را با ورزش منظم، عدم مصرف سیگار، مصرف کلسیم و مواد غذایی که حاوی کلسیم و مصرف مقدار زیادی از میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات ترکیب کنید. زنان جوان نیز می‌توانند از استروژن طبیعی برای جلوگیری از پوکی استخوان و سندرم پیش از یائسگی که ممکن است چند دهه بعد اتفاق بیفتد، استفاده کنند.