عمل لاپاراسکوپی در زنان، چیست و چه کاربردی دارد؟

لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که به کمک وسیله‌ ای با همین نام انجام می‌شود. جراح این وسیله را از طریق یک برش کوچک در شکم قرار می‌دهد. اغلب از لاپاراسکوپی برای تشخیص اختلالات و بیماری‌های لگن، رحم و مثانه استفاده می‌شود.

لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی یک روش تشخیصی است. جراح به کمک یه وسیله نازک مجهز به نور و دوربین عضو آسیب دیده را با دقت و وضوح بیشتری مشاهده می‌کند. در طی لاپاراسکوپی، لاپاراسکوپ با برشی کوچک وارد شکم می‌شود. سپس از یک کاتتر برای امکان تصویربرداری واضح از اندام‌های داخلی شکم و لگن استفاده می‌شود.
ممکن است جراح از ابزارهای جراحی اضافی برای پشتیبانی از عمل لاپاراسکوپی استفاده کند. فردی که تحت لاپاراسکوپی قرار میگیرد ممکن است چهار برش در شکم داشته باشد. زمانی که لاپاراسکوپی تمام شد جراح دی اکسید کربن را از شکم بیمار خارج میکند و برشها را بخیه کرده و با باند پانسمان میکند.
برشهای کوچک لاپاراسکوپی حدود یک سانتی‌متر طول دارد. در نتیجه در لاپاراسکوپی نیازی به جراحی باز نیست. پزشکان معمولا از لاپاراسکوپی برای روشهای کمتر تهاجمی درمان استفاده میکنند. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود.
اگرچه لاپاراسکوپی برای درمانهای مختلف مانند مشکلات فتق شکم و آپاندیس استفاده میشود، در اینجا بیشتر به لاپاراسکوپی لگن پرداخته میشود.
بعد از لاپاراسکوپی ممکن است فرد به علت بیهوشی احساس خستگی و تهوع داشته باشد. بیشتر افراد چند ساعت بعد از عمل جراحی از بیمارستان مرخص میشوند هرچند ممکن است برخی افراد نیاز به بستری داشته باشند.

آمادگی برای انجام عمل لاپاراسکوپی
آمادگی لاپاراسکوپی بستگی به نوع عمل دارد. ممکن است نیاز به تصویربرداری یا ناشتایی قبل از جراحی باشد. در مورد داروهایی که استفاده میکنید به پزشک توضیح دهید. این شامل داروهای بدون نسخه و مکملها هم میشود. ممکن است لازم باشد پیش از جراحی این داروها را قطع کنید.

هدف از لاپاراسکوپی چیست؟
لاپاراسکوپی میتواند به دلایل زیادی از جمله تشخیص بیماری و درمان انجام شود. دلایل متداول در انجام لاپاراسکوپی عبارت است از:
- تشخیص و درمان اندومتریوز، درد لگن مزمن، بیماری التهابی لگن و نازایی
- حذف فیبروئیدهای رحم، کیست تخمدان، گره‌های لنفاوی و حاملگی خارج رحمی
- درمان تعدادی از اختلالات از جمله بی اختیاری ادرار، پرولاپس ارگانهای لگن و انواع خاصی از سرطان
- ارزیابی برخی سرطان‌ها از جمله سرطان رحم و تخمدان.

چرا لاپاراسکوپی انجام میشود؟
لاپاراسکوپی همانطور که گفته شد برای شناسایی و تشخیص منبع درد لگن یا شکم استفاده میشود. در بسیاری از موارد مشکلات شکمی را میتوان با تصویربرداری تشخیص داد از جمله:
- سونوگرافی که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر بدن استفاده میشود.
- سی تی اسکن که مجموعه ای از اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از بدن ایجاد میکند.
- اسکن ام آر آی که از مغناطیس و امواج رادیویی برای تولید تصاویر بدن استفاده میکند.
- لاپاراسکوپی زمانی انجام می‌شود که آزمایش‌ها و تصاویر برای تشخیص کافی نباشد. این روش همچنین برای بیوپسی شکم نیز استفاده میشود.
پزشک ممکن است از لاپاراسکوپی برای بررسی ارگانهای زیر استفاده کند:
- آپاندیس
- کیسه صفرا
- کبد
- پانکراس
- روده کوچک و بزرگ
- طحال
- معده
- اندام های لگنی
با مشاهده این مناطق پزشک میتواند تشخیص موارد زیر را بدهد:
- توده شکمی یا تومور
- مایع در حفره شکمی
- بیماری کبد
- اثربخشی درمانهای خاص
- درجه پیشرفت سرطان
- همچنین پزشک میتواند بلافاصله بعد از تشخیص مداخله درمانی را هم در همان لحظه انجام دهد.

مزایای لاپاراسکوپی
همانند هر عمل جراحی لاپاراسکوپی دارای مزایا و خطراتی است. مزایای این روش در مقایسه با جراحی باز عبارت است از:
- درد کمتر نسبت به جراحی باز
- بهبود سریعتر
- برش کوچکتر
- کاهش خطر ابتلا به عفونت

خطرات لاپاراسکوپی
خطرات احتمالی لاپاراسکوپی عبارت است از:
- خونریزی و احتمال نیاز به تزریق خون
- عفونت
- فتق
- خطر آسیب به ساختارهای داخلی مانند رگهای خونی، معده، روده، مثانه
- واکنش به بیهوشی
- التهاب شکم یا عفونت
- لخته شدن خون
- لاپارسکوپی

بهبود بعد از جراحی لاپاراسکوپی
بعد از انجام عمل لاپاراسکوپی ممکن است علائم زیر در شما ایجاد شود:
- خستگی
- گلودرد، به علت استفاده از لوله تنفس در جراحی
- ناراحتی محل برش
- نفخ شکم
- درد شانه یا پشت به دلیل باقی ماندن دی اکسید کربن در شکم
درد شانه و کمر ظرف چند روز از بین میرود. در صورت بروز هرکدام از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- بدتر شدن درد
- حالت تهوع یا استفراغ
- خونریزی واژینال سنگین
- خونریزی قاعدگی و لخته شدن خون
- غش کردن
- نشانه های عفونت مانند تب، لرز، قرمزی، تورم و ترشح از محل زخم
- ناتوانی در خالی کردن ادرار مثانه
- تنگی نفس
این علائم میتوانند عوارض ناشی از لاپاراسکوپی باشند و ممکن است نیاز به درمان باشد. افرادی که تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی قرار میگیرند بعد از یکی دو روز میتوانند فعالیت طبیعی را از سر بگیرند.