خون در مایع منی، چرا آخه؟

منی شامل اسپرم و مایعات همراه آن است که توسط غده ی پروستات، غده ی وزیکول سمینال و غده ی پیازی-میزراهی ساخته می شود. در واقع منی مایعاتی است که همراه با اسپرم از مجاری ادراری عبور کرده، خروج این مایعات انزال نامیده می شوند، همچنین خروج منی در حین ارضا شدن رخ می دهد. علل متعددی می تواند موجب آسیب به عروق خونی مجاری شده و باعث همراه شدن خون با مایع منی، ادرار یا هر دو شود. به حضور خون در مایع منی، هماتوسپرمی نیز گفته می شود. نمونه گیری(بیوپسی) پروستات، شایع ترین علت خون در مایع منی است. خون در مایع منی می تواند ناشی از تومورها، عفونت ها، ناهنجاری های آناتومی، سنگ ها و التهاب در قسمت های مختلف سیستم ادراری باشد. معمولاً وجود خون در مایع منی خوش خیم بوده و به خودی خود برطرف می شوند. درمان آن نیز بستگی به علت زمینه ای دارد. هماتوسپرمی همیشه قابل تشخیص نیست.

علائم خون در مایع منی
خون در مایع منی بسته به علت آن ممکن است با هر کدام از علائم زیر همراه باشد:
- دفع ادرار همراه با درد
- درد در هنگام انزال
- وجود خون در ادرار
- درد در قسمت پایین کمر
- تب
- درد در بیضه ها و کیسه ی بیضه هنگام لمس
- ورم بیضه ها و کیسه ی بیضه
- درد در کشاله ی ران

دلایل خون در مایع منی
وجود خون در مایع منی ناشی از شرایط متعددی است که بر سیستم ادراری تناسلی مردان تاثیر می گذارد. قسمت های آسیب دیده ممکن است شامل مثانه، مجرای ادراری، بیضه ها، کیسه ی منی ، اپیدیدیم(لوله های باریک درون بیضه ها است که محل بلوغ، ذخیره و انتقال اسپرم است) و غده ی پروستات باشد.
نمونه گیری(بیوپسی) از پروستات شایع ترین علت وجود خون در مایع منی است. اکثر افرادی که بیوپسی پروستات انجام داده اند ممکن است به مدت ۳ تا ۴ هفته خون در مایع منی خود ببینند. به همین ترتیب، وازکتومی می تواند منجر به ترشح خون در مایع منی حدود یک هفته بعد از عمل شود. در مردان مبتلا به هماتوسپرمی که اخیراً بیوپسی پروستات یا وازکتومی انجام نداده اند، ممکن است علت آن برخی بیماری های خوش خیم و بدخیم سیستم تناسلی باشد. در برخی موارد نیز هیچ علت خاصی یافت نمی شود.
در ادامه به شایع ترین علل آن می پردازیم:
- پرتو درمانی داخلی(براکی تراپی)
- اشعه درمانی خارجی برای سرطان پروستات
- زگیل تناسلی(هرپس تناسلی)
- بیماری سوزاک(گونوره): عفونت ناشی از باکتری نایسریا گنوره است که دستگاه تناسلی را درگیر می کند. باکتری از طریق رابطه ی جنسی منتقل می شود. بیماری گنوره در مردان می تواند موجب التهاب مجرای اپیدیدیم شود.
تومورهای خوش خیم و بدخیم مثانه، پروستات و کیسه ی منی
- عفونت هایی مانند، کلامیدیا، هرپس، سیتومگالوویروس و تریکومونیا
- التهاب مجرای اپیدیدیم
- التهاب پروستات(پروستاتیت)
- سرطان پروستات
- نمونه برداری از پروستات
- ضربه و آسیب به بیضه ها
- التهاب و عفونت بیضه ها(اورکیت)
- وازکتومی: نوعی عمل جراحی در مردان برای پیشگیری از بارداری است. در این روش با جراحی کوچک مسیر وازودفران را که وظیفه ی عبور اسپرم را از بیضه به سمت پروستات و مجرای ادراری دارد مسدود می کنند. این روش به بستن لوله در مردان مشهور است.
- التهاب مجاری ادراری(اورتریت)
- وجود سنگ در کیسه ی منی و پروستات
- سرطان های متاستاتیک سیستم تناسلی
- خودداری طولانی مدت از رابطه جنسی
- فعالیت بیش از حد جنسی و خود ارضایی
- هموفیلی: نوعی اختلال خونریزی دهنده ارثی است که بدن به علت کمبود یا فقدان یکی از فاکتورهای انعقادی قادر به ایجاد لخته و انعقاد خون در هنگام خونریزی نیست.
علل کمتر شایع نیز عبارتند از:
- آمیلوئیدوز: به رسوب پروتئین غیر طبیعی(آمیلوئیدوز) در بافت ها و اندام های مختلف بدن آمیلوئیدوز می گویند.
- توده های خوش خیم(پولیپ و کیست) در مثانه، مجاری ادراری یا پروستات
- شیستوزومیازیس(تب حلزون): بیماری انگلی است که باعث عفونت دستگاه ادراری و گوارشی می شود. علائم بیماری شامل درد شکم، اسهال، دفع خون همراه با مدفوع،ادرار و مایع منی است.
- سرطان بیضه
- سل
- عوارض جانبی وارفارین

تشخیص
برای تشخیص علت، می توان از معاینه ی فیزیکی و برخی تست های تشخیصی کمک گرفت. شایع ترین تست تشخیصی، نمونه گرفتن از ادرار و کشت ادرار است که برای تشخیص عفونت های منتقله از راه جنسی و سایر عفونت ها به کار می رود. همچنین سونوگرافی و MRI می تواند تومورها و ناهنجاری های سیستم ادراری تناسلی را تشخیص دهند. در برخی موارد هم تجزیه ی مایع منی در زیر میکروسکوپ ممکن است توصیه شود.

درمان
درمان هماتوسپرمی با توجه به علت زمینه ای آن متفاوت است. برای مثال اگر عامل وجود خون ،التهاب پروستات باشد درمان آن مصرف آنتی بیوتیک است. در اکثر موارد که علت هماتوسپرمی شناخته نشده و همراه با علائم دیگری نیست، درمان خاصی نیاز نداشته و اغلب خود به خود بهبود می یابد.
اگر هماتوسپرمی بیش از یک ماه طول کشیده و برطرف نشود، حتی در صورت وجود علائم دیگر ارزیابی و پیگیری علت آن ضروری است و باید به پزشک مراجعه کنید. با این وجود در اغلب موارد هماتوسپرمی خوش خیم بوده و بدون درمان خود به خود برطرف می شود. در حالی که سرطان یک علت نادر برای حضور خون در مایع منی است و در اکثر موارد مخصوصاً در افراد جوان به علت سرطان نمی باشد.

چه موقع برای درمان به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر سن شما کمتر از ۴۰ سال است و خون در مایع منی خود مشاهده می کنید، احتمالا مشکلی جدی نبوده و خود به خود بر طرف می شود. با این حال بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با انجام معاینه و آزمایشی ساده عللی مانند عفونت های منتقله از راه جنسی را رد کند. همچنین در صورتی که خون در مایع منی با علائم خاصی همراه باشد به دلیل احتمال مشکلات جدی تر ممکن است آزمایش های بیش تری انجام شود. در مواردی که خون دفع شده همراه با مایع منی شدید باشد، یا مرتباً تکرار شود یا در مردان بالای ۴۰ سال دیده شود ممکن است علامتی از یک مشکل جدی مانند سرطان باشد. در نتیجه یک ارزیابی دقیق ممکن است مورد نیاز باشد. مطالعات نشان داده اند که ۴ تا ۶% مردان بالای ۴۰ سال که خون در مایع منی شان دارند ممکن است علت آن سرطان پروستات باشد.
بنابراین در صورتی که خون در مایع منی همراه با هرکدام از موارد زیر باشد بایستی به پزشک مراجعه کنید:
- سن بالای ۴۰ سال
- وجود خون در مایع منی که بیش تر از ۳ یا ۴ هفته ادامه دارد.
- دیدن خون در مایع منی به صورت مکرر
- همراه با علائمی مانند دفع ادرار با درد
داشتن عوامل خطری مانند سابقه ی سرطان، اختلالات خونریزی دهنده، بد شکلی های سیستم ادراری تناسلی یا رفتارهای پرخطر جنسی که شما را در معرض خطر ابتلا به عفونت های جنسی قرار می دهد.