سرطان تخمدان در زنان، علائم و نحوه درمان آن

سرطان تخمدان چیست؟ علائم سرطان تخمدان و عوامل ایجاد کننده این سرطان را بشناسید. راهنمایی های لازم برای درمان سرطان تخمدان را بخوانید.
در بین سرطان هایی که زنان را درگیر می کند، شاید یکی از مواردی که تا کنون کمتر شناخته شده، سرطان تخمدان باشد.
اما این ناشناخته بودن، دلیلی بر این نیست که نباید این بیماری را جدی گرفت
این که سرطان تخمدان کمتر شناخته شده شاید به این دلیل باشد که اطلاع رسانی های زیادی درباره این موضوع در کشور ما انجام نگرفته.
حتی رسانه های تخصصی حوزه زنان، به این بیماری، علایم و نشانه های آن، کمتر پرداخته اند.
هرچند که خوشبختانه این بیماری نسبت به بعضی از سرطان های دیگر شیوع کمتری دارد.
دکتر اعظم السادات موسوی، متخصص سرطان های زنان به سرطان تخمدان اشاره کرده است.
این عضو هیأت علمی به نکاتی درباره بیماری سرطان تخمدان اشاره کرده که دانستن آن ها مفید است.

سرطان تخمدان چیست؟
این بیماری، جزو سرطان های شایع در زنان نیست و یک سرطان نادر محسوب می شود.
اما این نادر بودن نباید دلیلی باشد برای این که به آن توجه کافی نشود.
در توضیح بیشتر برای آشنایی با سرطان تخمدان باید این را گفت که سه دسته سرطان تخمدان داریم.
به این دلیل که سه رده سلولی در تخمدان وجود دارد.
یکی از آن ها تخمک ها هستند که برای باروری به کار می آیند.
دیگری بافت هموندی و استرومای تخمدان است که تخمدان را می پوشاند و برای تبدیل شدن به سلول هایی است که بتواند هورمون های جنسی را ترشح کند.
دیگری بافت متمرکز میانی است که تخمدان را شکل می دهد و فعالیت خاصی ندارد.
وقتی سرطان به وجود می آید ممکن است در هر سه گروه این اتفاق بیفتد و سلول های غیرعادی ایجاد شوند.
درمان پایان راه نیست برای کسانی که به بیماری سرطان تخمدان مبتلا شده و روش های درمانی را هم در پیش گرفته اند، توصیه می شود به دارو‌ها بسنده نکنند بلکه اقدامات دیگری هم هست که می-تواند به روند بهبود آن ها کمک کند.

چه کسانی به سرطان تخمدان مبتلا می شوند؟
سوال دیگری که درباره سرطان تخمدان گاهی از ما پرسیده می شود این است که جغرافیا چقدر در ابتلا به این بیماری نقش دارد و زنان ایرانی چقدر در معرض ابتلا به این سرطان هستند. این بیماری در کشور‌های مختلف وجود دارد و بنا به این که زنان چقدر نسبت به پیشگیری و درمان زودهنگام آشنا باشند یا خیلی دیر آن را در خودشان شناسایی کنند، میزان بهبودی متغیر است.
تاکنون تحقیقی نبوده که نشان دهد شرایط جغرافیایی چقدر در ابتلا به سرطان تخمدان موثر است.
اما سرطان هایی که از تخمک منشأ می گیرند و به عنوان سرطان های «ژرم سل» سلول زایا شناخته می شود و ممکن است از سنین زیر بلوغ تا سی سالگی دیده شوند، در آسیا شایع تر از اروپا هستند.
گفته شود میزان ابتلا در ایران چقدر بیشتر از دیگر کشور‌های آسیایی است.
اما نمی-توان نظر دقیقی داد و تفاوت چندانی بین ابتلای زنان به سرطان تخمدان در میان کشور‌های آسیایی وجود ندارد.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
شاید این سوال در مورد این بیماری برایتان پیش آمده باشد که چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
و افراد در چه سنینی بیشتر احتمال ابتلا به سرطان تخمدان دارند.
بعضی تحقیقات نشان داده اند احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در افرادی که
سن تخمک گذاری آن ها زودتر شروع شده
زنانی که هرگز بچه دار نشده اند
یا آن ها که دیرتر یائسه می شوند، بیشتر است.
اگر در زنان جوان این سرطان دیده شود، بیشتر نشأت گرفته از بافت تخمک هاست، ولی اگر در سنین بالا باشد، نشأت گرفته از بافت پوششی است. بیشترین شرایط سنی در سرطان های شایع تخمدان بعد از یائسگی است، اما در سرطان هایی که منشأ «ژرم سل» داشته باشد در زنان جوان است. منظور از «ژرم سل» تومور‌هایی هستند که بیشتر در سلول های تولید مثل دیده می شوند.

چقدر باید نگران ابتلا به سرطان تخمدان باشیم؟
از نظر اپیدمیولوژی باید گفت: این سرطان به دو نوع شکل ممکن است دیده شود، یکی در افرادی که از نظر ژنتیکی استعداد سرطان تخمدان در آن ها وجود دارد و دیگری افرادی که به طور اتفاقی به این بیماری مبتلا می شوند، به طور کلی ۲۵ درصد سرطان های تخمدان منشا ژنتیکی دارد و در ۷۵ درصد موارد ممکن است این بیماری به طور اتفاقی رخ بدهد، زمینه های ژنتیکی که در ابتلا به سرطان تخمدان وجود دارد همان زمینه های ژنتیکی است که در سرطان پستان وجود دارد، ممکن است سرطان پستان و تخمدان ژن جهش یافته مشترک داشته باشند به همین دلیل است که هرکس به هر کدام از این بیماری ها مبتلا شده باید از نظر ابتلا به سرطان دیگر مورد بررسی قرار بگیرد.

چطور می توان پیشگیری کرد؟
راه پیشگیری مشخصی درباره سرطان تخمدان عنوان نشده، اما گفته می شود زنانی که قرص ضدبارداری به مدت پنج سال استفاده کنند یا سابقه بارداری و شیردهی داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در آن ها کاهش پیدا می کند. عامل ویروسی با محیطی خاصی برای این سرطان کشف و ابراز نشده است، اما بعضی از متخصصان می گویند حدود ۲۰ درصد از دلایل ابتلا به سرطان تخمدان می تواند به سبک زندگی افراد مربوط باشد. به عقیده این پزشکان، عواملی مانند چاقی، کم-تحرکی، داشتن سبک زندگی نامناسب و استفاده از غذا‌های فرآوری شده، استعمال دخانیات و … می تواند باعث ضعیف شدن سلول ها شده و احتمال درگیری سلول ها را بیشتر کند.
زنانی که قرص ضدبارداری به مدت پنج سال استفاده کنند یا سابقه بارداری و شیردهی داشته باشد، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در آن ها کاهش پیدا می کند.

چگونه سرطان تخمدان را تشخیص دهیم؟
متاسفانه تاکنون روش غربالگری مفید و موثری برای شناسایی این سرطان به وجود نیامده، ولی به تمام زنان حتی اگر علایم بیماری ندارند، توصیه می شود حداقل یک بار در سال به پزشک زنان مراجعه کرده و چکاپ کامل شوند. افرادی هم که از نظر ژنتیکی در ریسک بالاتری از ابتلا هستند و مادر یا خواهر آن ها سرطان تخمدان داشته اند، باید برنامه غربالگری منظم تری را در پیش بگیرند علایمی که سرطان تخمدان را نشان بدهد خیلی دیررس است و معمولا زود علایم بالینی نشان نمی-دهد، این علایم زمانی مشخص می شود که بیماری پیشرفت کرده و این مشکلی است که در رابطه با تشخیص سرطان تخمدان وجود دارد.
اما به طور کلی می توان گفت:
علایمی مانند درد‌های مبهم شکمی، بزرگ شدن شکم، آب آوردن داخل شکم، حالت تهوع
بی اشتهایی، اختلال در مزاج به صورت یبوست یا اسهال می توانند هشداردهنده باشند،

علائم سرطان تخمدان نشانه چیست؟
هرچند این علایم به صورت اختصاصی برای این بیماری نیستند، ولی وقتی فردی این علایم را داشته باشد با آزمایش های بیشتر می توان سرطان را تشخیص داد. به عنوان مثال وقتی خانمی که یائسه شده مراجعه کرده و می گوید احساس می کنم شکم من در حال بزرگ شدن است، ممکن است متوجه توده ای در لگن شویم، اما اگر به این تغییرات بی توجه باشد، برای تشخیص ممکن است دیر شود.
یک نکته مهم در تشخیص سرطان تخمدان این است که با بیماری روده تحریک پذیر اشتباه گرفته نشود، این دو بیماری ممکن است علایم مشابهی داشته باشند و گاهی بیمار با تصور این که درد‌های شکمی او ناشی از بیماری روده تحریک پذیر است به متخصص زنان مراجعه نکند، تفاوت مهم این جاست که علایم بیماری سرطان تخمدان، یعنی مشکل در بلع، هضم و دفع غذا، درد‌های شکمی، احساس ناراحتی در ناحیه لگن یا اختلالات ادراری، همواره وجود دارند، ولی در روده تحریک پذیر این علایم ممکن است گاهی وجود داشته باشند.

برای درمان سرطان تخمدان چه باید کرد؟
این سرطان هم مانند بسیاری از بیماری ها اگر هرچه زودتر تشخیص داده شود، احتمال درمان ساده تری دارد.

البته مانند دیگر سرطان ها ممکن است مراحل درمان زمان بیشتری از دیگر بیماری ها لازم داشته باشد.
این بیماری اگر در مرحله یک و دو تشخیص داده شود پیش آگهی خوبی دارد.
ولی متاسفانه در مرحله سه و چهار کار بیمار به جراحی و شیمی درمانی یا پرتودرمانی می رسد.
همچنین ممکن است در مواردی احتمال عود بیماری وجود داشته باشد.
این بیماری ممکن است ابتدا فقط در تخمدان ها وجود داشته باشد.
اما رفته رفته با گسترش سلول های سرطانی به نواحی دیگر شکم یا لگن هم سرایت پیدا کند.
با توجه به میزان خوش خیم یا بدخیم بودن تومور‌های سرطانی، کار درمان را دشوارتر کند.
اگر این بیماری زودتر شناسایی و درمان شود احتمال این که وسعت جراحی کوچک تر باشد وجود دارد.

در طول درمان سرطان چه کنیم؟
اما درمان پایان راه نیست، برای کسانی که به بیماری سرطان تخمدان مبتلا شده و روش های درمانی را هم در پیش گرفته اند، توصیه می شود به دارو‌ها بسنده نکنند بلکه اقدامات دیگری هم هست که می تواند به روند بهبود آ ن ها کمک کند. اقدامات در این مرحله بیشتر شامل موارد روحی هستند که کمک و همراهی اطرافیان بیمار را می طلبد. باید با روحیه دادن به این بیماران، به تاثیر بیشتر دارو‌ها و ادامه درمان در آن ها کمک کرد.
ورزش کردن، تغییراتی در شیوه غذا خوردن و سبک زندگی از جمله رو آوردن به تغذیه سالم، دوری از دخانیات، انجام بعضی فعالیت ها که اعتماد به نفس بیمار را به او بازگرداند، همه مواردی هستند که می توانند مکمل جراحی، شیمی درمانی یا درمان های دارویی قرار بگیرند.
شرکت در جلسات گروه درمانی و شنیدن تجربیات افرادی که این مراحل را پشت سر گذاشته و روند بهبودی را طی می کنند، از مهم ترین اقداماتی است که یک فرد مبتلا به سرطان می-تواند انجام دهد.
نقش خانواده بیمار در این زمینه بسیار مهم است.
بیماران مبتلا به سرطان ممکن است احساس خستگی زودهنگام داشته باشند و باید برنامه درستی برای خواب شان داشته باشند.