فرزند دختر یا پسر می خواهید؟

قدیمی ها معمولا با توصیه های خاص تلاش میکردند جنسیت فرزند خود را تعیین کنند و هنوز هم این نوع تفکر بین مادربزرگ ها و مادرانمان رایج است و براساس آن به هر زوجی که قصد بچه دارشدن دارند، توصیه هایی می کنند، ولی آیا واقعا می توان با همین توصیه ها جنسیت فرزند را تعیین کرد؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا شما را با نکاتی درباره تعیین جنسیت فرزند دختر یا پسر آشنا کنیم.

دختر می خواهید یا پسر؟
میل به تعیین جنسیت فرزند به هزاران سال پیش برمی گردد و در هر دوره ای از تاریخ این مساله به دلایل خاصی مطرح بوده است. در زمان حاکمان گذشته، داشتن فرزند پسر به معنای دستیابی موروثی به سلطنت و قدرت بوده است اما در جوامعی که زندگی خانواده از طریق شغل های مختص زنان مانند قالیبافی و... تامین می شد، تولد فرزند دختر اهمیت بیشتری داشت.

به عنوان مثال در مصر باستان یا انگلستان، وقتی پادشاه فرزند پسری نداشت، کشمکش ها و اتفاق های عجیب و غریبی بر سر تعیین جنسیت اتفاق می افتاد که خود حکایت های جالب و طولانی برای گفتن دارد؛ مثلا پادشاه برای داشتن جانشین، همسری دیگر اختیار می کرد که پسرزا باشد و به آن زن پسرزا یا دخترزا می گفتند. در خانواده های حاکمان بزرگ زنان پسرزا ارج و قرب بیشتری داشتند.البته هنوز هم میگویند.

چگونه جنسیت فرزند من مشخص می شود؟
این باور که زنی به طور کامل پسرزا یا دخترزا باشد، از نظر علمی بی پایه و بی اساس است و برخلاف تصور عمومی، زن اصلا نقشی در تعیین جنسیت ندارد، بلکه مرد تعیین کننده جنسیت جنین است. جنسیت با ۲کروموزومی که از والدین به ارث می رسد، تعیین میشود. دختران XX و پسران XY هستند. همه تخمک‌های مادر دو کروموزوم X دارند ولی اسپرم دارای دو کروموزوم X و Y می باشد. بسته به اینکه کدام یک از کروموزوم های اسپرم با تخمک جفت شود جنسیت فرزند را تعیین می‌کند. اگر اسپرماتوزویید حامل کروموزوم y باشد، فرزند پسر و در غیر این صورت دختر می شود.

چه زمانی تعیین جنسیت از نظر علمی اهمیت دارد؟
برخالف هزاران سال پیش، اهمیت تعیین جنسیت جنین، برای پیشگیری از تولد نوزادان مبتلا به بیماری های وابسته به جنسیت است. تقریبا حدود ۱۵ سال پیش، این مساله مطرح شد که پیش از گذاشتن جنین با روش آی وی اف درون رحم مادر، با تعیین جنسیت، می توان از احتمال تولد کودک مبتلا به بیماری های وابسته به جنسیت پیشگیری کرد. زیرا امروزه مساله دیگری در تعیین جنسیت مطرح است؛ براساس تحقیقات علمی، برخی از بیماری ها فقط در نوزادان دختر و برخی دیگر فقط در نوزادان پسر ظاهر می شوند.

به عنوان مثال ابتلا به بیماری هموفیلی، دیستروفی عضلانی و... فقط در نوزادان پسر دیده می شود بنابراین یکی از مشکلات عمده، احتمال انتقال بیماری های ژنتیکی وابسته به جنسیت به فرزند است. برای پیشگیری از تولد دوباره نوزاد پسر یا دختر در زنان بارداری که احتمال ابتلا به این بیماری ها در فرزندشان وجود دارد یا قبلا تجربه آن را داشته اند باید با کمک علم در تعیین جنسیت دخالت کرد.

آیا از نظر پزشکی می توان جنسیت نوزاد را تعیین کرد؟
بله، امروزه با تکیه بر دانش پزشکی، می توان گام های موثری در تعیین جنسیت و سلامت جسمی یا روحی و حتی بقای نسل برداشت. از سوی دیگر نتایج تحقیقات پروفسور ساندرا کارسون که چند سال پیش رییس انجمن باروری و ناباروری آمریکا بود، نشان می دهد با تعیین جنسیت جنین می توان در جوامع در حال توسعه، به تنظیم خانواده کمک کرد. گاهی بارداری های مکرر برای داشتن نوزاد دختر یا پسر، باعث افزایش بدون هدف جمعیت و سخت شدن امور خانواده ها می شود. گذشته از این امروزه خیلی از زوج ها فقط میخواهند یک فرزند داشته باشند و ترجیح میدهند فرزندشان دختر یا پسر باشد.

آیا روش علمی برای تعیین جنسیت داریم؟
در حال حاضر فقط با روش آی وی اف یا باروری آزمایشگاهی همراه با تکنیک PGD که با آن کروموزوم های جنسی مشخص می شود، می توان به تعیین جنسیت قطعی رسید. تقریبا در ایران از سال ۱۳۸۳ این کار انجام می شود و زوج ها برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های وابسته به جنسیت در فرزندانشان یا داشتن فقط یک فرزند پسر یا دختر (تک‌فرزندی) یا یک جنس معین )وقتی چند فرزند با جنس دیگر دارند)، برای این روش مراجعه می کنند.

در این روش بعد از تشکیل جنین به کمک روش آی وی اف، از هر جنین (که مثال ۵ عدد است)، یک سلول جدا و سپس هسته سلول در مرکز ژنتیک رنگ آمیزی خاصی می شود. هسته هر سلول جنین ۲۳ زوج کروموزوم دارد و متخصص ژنتیک برای تعیین جنسیت به سراغ کروموزوم های جنسی میرود و بعد از رنگ آمیزی، با دقت بسیار بالا، اعلام می کند که کدام جنین دختر یا پسر است. پس از این تعیین جنسیت، جنین موردنظر داخل رحم مادر قرار میگیرد.

موفقیت این روش به چقدر است؟
موفقیت این روش را باید از ۲ دیدگاه بررسی کرد؛ یکی تعیین جنسیت و دیگری احتمال بارداری. باید دید پس از تعیین جنسیت و گذاشتن جنین در رحم، امکان بارداری تا چه حد است؟ تقریبا در سنین کمتر از ۳۵ سال، شانس موفقیت بارداری، ۲۵ درصد است. اما با افزایش سن مادر، درصد احتمال بارداری کاهش می یابد. بسیاری از مراجعه کنندگان تصور می کنند احتمال بارداری در کسانی که نازا هستند، ۲۵ درصد و در کسانی که میخواهند فرزند دوم یا سومشان، دختر یا پسر شود، حتما صددرصد است اما باید گفت دقیقا اینطور نیست.

میزان قدرت باروری انسان اساسا ازسایر پستانداران کمتر است. پس نباید انتظار داشت که میزان بارداری، از حد طبیعی حتی در افرادی که بچه دار هستند از این مقدار بالاتر باشد. زیرا اگر قرار بود غیر از این باشد، باید در حال حاضر به جای ۷ میلیارد نفر، ۲۰ میلیارد نفر در کره زمین زندگی می کردند. اما اگر بارداری اتفاق بیفتد، احتمال تولد نوزاد دختر یا پسر با توجه به خواسته والدین، تقریبا حتمی است.

آیا روش هایی مانند رژیم غذایی، زمان انجام روابط زناشویی و...، در تولد نوزاد پسر یا دختر تاثیری ندارند؟
برخی مردم تصور می کنند مصرف برخی از غذاها، رابطه زناشویی در زمانی معین یا شستن واژن با محلول های خاص می تواند در تعیین جنسیت نوزاد نقش مهمی داشته باشد. اما این نوع طرز فکر به حدود ۵۰ سال پیش برمی گردد. حدود ۱۵ سال پیش، خانم پروفسور ساندرا کارسون تحقیقات دقیق و جامعی در این زمینه انجام داد و براساس نتایج به دست آمده، مشخص شد هیچکدام از این روش ها تاثیری در تعیین جنسیت جنین ندارند، اما متاسفانه هنوز هم بسیاری از مردم همچنان بر این باور هستند و از سوی دیگر بسیاری از پزشکان هم هنوز این روش ها را به بیماران خود توصیه می کنند.

آیا تعیین جنسیت با روش آی وی اف خطر هم دارد؟
این روش علاوه بر پرهزینه و وقت گیر بودن، ممکن است موفق هم نباشد. مصرف داروها، بیهوشی برای برداشتن تخمک و... هم ممکن است خطرها و عوارضی در پی داشته باشد. باید پذیرفت که هر کدام از مراحل این کار، در پزشکی بعنوان کارهای تهاجمی برای بدن محسوب میشوند و عاقلانه نیست که یک فرد سالم، فقط برای کنجکاوی و رسیدن به علاقه شخصی، تصمیم به تعیین جنسیت جنین و انجام آنها بگیرد. در واقع باید گفت این کار آنقدر راحت نیست که مانند خوردن یک قرص بتوان جنسیت جنین را تعیین کرد. بسیاری از مراجعه کنندگان تصور درستی از این قضیه ندارند. برای این کار فرد باید دلایل محکمی داشته باشد و اگر این دلیل قانع کننده نبود، پزشکان تلاش می‌کنند او را از این کار منصرف کنند. بسیاری از متقاضیان پس از این صحبت ها، از تصمیم خود منصرف می شوند.

سخن آخر
معمولا از روش های تعیین جنسیت برای زوج هایی که دچار بیماری های ژنتیکی برای جنسیت خاصی هستند و یا اصلا باردار نمی شوند و می خواهند از طریق روش ای وی اف یک فرزند داشته باشند استفاده می شود. اما این روش به افراد سالم که به راحتی می توانند بارداری را تجربه کنند توصیه نمی شود و می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد.