علت سرطان پروستات در مردان چیست؟

سرطان پروستات (Prostate cancer) سرطانی است که در غده‌ ی پروستات (غده کوچکِ گردو شکلی) به وجود می ‌آید. این غده وظیفه تولید مایع منی را برعهده دارد که اسپرم را تغذیه و منتقل می‌کند. سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین انواع سرطان در میان مردان است.
سرطان پروستات عموما به آرامی رشد می‌کند و در مراحل اولیه تنها به غده‌ی پروستات محدود می‌شود، جایی که ممکن است آسیب جدی به بدن وارد نکند.
با اینکه برخی از انواع سرطان پروستات به آهستگی رشد کرده و ممکن است به درمان‌های حداقلی یا حتی به درمانی نیاز نداشته باشند، انواع تهاجمی آن به سرعت سرایت می‌کنند. در صورتی که سرطان پروستات در همان مراحل اولیه (یعنی هنگامی که هنوز به خود غده‌ی پروستات محدود است) به موقع تشخیص داده شود، احتمالا موفقیت در درمان بیماری بسیار بالا است.

علایم سرطان پروستات چیست؟
سرطان پروستات سرطانی است که در غده‌ای به نام پروستات در دستگاه تناسلی مردان (درست زیر مثانه) پدید می‌آید. در اکثر موارد، سرطان پروستات در مراحل اولیه علامت و مشخصه‌ی بارزی ندارد.
سرطان پروستات عموما از طریق «آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)»قابل تشخیص است. اگر هر کدام از این آزمایش‌ها سرطان پروستات را تشخیص دادند، نیاز است که فرد تحت‌نظر پزشک قرار گرفته و آزمایش‌های بیشتری روی او انجام گیرد.
علایم سرطان پروستات در مراحل پیشرفته بروز پیدا می‌کند. این علایم و مشخصات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
تکرر ادرار
کاهش فشار جریان ادرار یا دشواری در تخلیه مثانه
نیاز به ادرار مکرر در طول شب
مشاهده خون در ادرار
مشاهده خون در مایع منی
اختلال در نعوظ (یا ناتوانی جنسی)
درد یا سوزش در هنگام ادرار که بسیار کمتر از موارد دیگر شایع است.
ناراحتی یا درد هنگام نشستن که از بزرگ شدن غده‌ی پروستات ناشی می‌شود.
برخی از مردان مبتلا به سرطان پروستات هیچ کدام از این تغییرات را مشاهده نمی‌کنند. عارضه‌های غیرسرطانی پروستات مانند «هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)» یا بزرگ‌شدگی غده پروستات نیز می‌تواند باعث بروز علایم فوق شده باشد.
همین‌طور ممکن است که علت بروز این علایم عارضه یا بیماری دیگری غیر از سرطان پروستات باشد. علایم و مشخصات مجاری ادراری همچنین می‌تواند بر اثر عفونت مثانه یا بیماری دیگر بروز پیدا کنند.
در صورتی که سرطان پروستات به بافت‌ها و اندام‌های دیگر سرایت کند، بیمار ممکن است موارد زیر را تجربه کند که عبارتند از:
درد در نواحی کمر، باسن، ران، شانه یا سایر استخوان‌ها
وَرم یا تجمع مایعات در پاها
کاهش وزن بدون دلیل خاص
ضعف و خستگی
تغییر در عادات اجابت مزاج
در صورتی که هر کدام از علایم و مشخصات بالا را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کند. پزشک علاوه بر سوال در مورد این علایم از دفعات و مدت بروز هرکدام از علایم بالا سوال می‌پرسد. این سوالات به پزشک معالج کمک می‌کند علت اصلی بروز این علایم را تشخیص دهد.
در صورتی که بیماری سرطان پروستات تشخیص داده شود، تسکین یا تخفیف علایم بیماری بخش مهمی از پروسه‌ی درمان و مراقب است که به آن مدیریت علایم، مراقبت‌ حمایتی یا درمان تسکینی نیز گفته می‌شود.

علت بروز سرطان پروستات چیست؟
هنوز به درستی مشخص نیست که چه عواملی موجب بروز سرطان پروستات می‌شود. پزشکان می‌دانند که سرطان پروستات هنگامی شروع می‌شود که برخی سلول‌های پروستات به صورت غیرطبیعی رشد پیدا می‌کنند.
جهش سلولی باعث می‌شود که این سلول‌ها از سلول‌های عادی رشد و تکثیر سریع‌تری داشته باشند. این سلول‌ها علاوه بر اینکه غیرطبیعی رشد و تکثیر پیدا می‌کنند، دارای عمر غیرطبیعی و بالاتری نسبت به سایر سلول‌ها هستند.
این سلول‌های غیرطبیعی تجمع یافته و توموری را به وجود می‌آورند که به بافت‌ها و اندام‌های اطراف نیز سرایت می‌کند. همچنین برخی از سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند به بافت‌های دیگر رفته و در آنجا تکثیر پیدا کنند که به آن «متاستاز (Metastasis)»گفته می‌شود.

چه عواملی خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند؟
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند عبارتند از:
سن: بالا رفتن سن خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.
نژاد: به دلایلی که هنوز مشخص نیست، مردان سیاه‌پوست نسبت به سایر نژادها خطر ابتلا به سرطان پروستات بیشتری دارند. در همین حال، احتمال اینکه در مردان سیاه‌پوست، سرطان پروستات تهاجمی و پیشرفته نیز باشد بالاتر از مردان سایر نژادها است.
سابقه خانوادگی: اگر در خانواده‌ای سابقه ابتلا به سرطان پروستات وجود داشته باشد، خطر ابتلا به این نوع سرطان بالا است. همین‌طور اگر سابقه‌ی خانوادگی جهش‌های ژنی BRCA1 و BRCA2 (که خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهند) وجود داشته باشد، خطر ابتلا به سرطان پروستات نیز بالا است.
چاقی: مردان چاقی که سرطان پروستات در آنان تشخیص داده می‌شود، احتمال بیشتری دارد که بیماریشان به مراحل پیشرفته و تهاجمی برسد که متعاقبا درمان آن نیز دشوارتر است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که هرکدام از علایم و مشخصات فوق را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک آزمایش‌های مختلفی را برای تشخیص علت بروز این علایم انجام می‌دهد. همین‌طور امکان دارد که سرطان پروستات علت اصلی بروز این علایم نباشد و بیماری و سایر عارضه‌ها مانند «هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)» یا بزرگ‌شدگی غده پروستات یا عفونت مثانه موجب بروز این علایم شده باشند.