علائم بیماری زنان، چیست؟

زنان از نظر شرایط دستگاه تناسلی خود سه دوره را در طول زندگی شان تجربه می کنند. این دوره ها شامل دوره پیش از سن بلوغ، دوره باروری (از زمان بلوغ تا زمان یائسگی) و دوره یائسگی می باشند.
علائم و نشانه های ناشی از عملکرد طبیعی یا بیمار دستگاه تناسلی در هر یک از این سه دوره وضعیت مختلفی را گزارش می نماید.
به عنوان مثال مشاهده ترشحات سفید رنگ در یک دختر بچه و در یک خانم جوان تعابیر مختلفی از نظر پزشکی دارد.

قاعدگی
اولین نشانه مهم در مورد سلامت دستگاه تناسلی مربوط به قاعدگی است. یک قاعدگی مطلوب اکثرا قاعدگی منظمی است که هر ۳۲- ۲۸ روز یکبار تکرار شده و هر بار با پنج تا هفت روز خونریزی متوسط همراه است. در این چرخه طبیعی زمان تخمک گذاری بین روزهای ۱۱تا ۱۷ هر دوره اتفاق می افتد که می تواند بطور طبیعی با درد زیر شکم، احساس سنگینی در محل تخمدان ها و افزایش دمای بدن همراه باشد.
افزیش زمان خونریزی به بیش از۱۰ روز یا کاهش آن به کمتر از سه روز، افزایش فواصل قاعدگی ها به بیشتر از ۳۸ روز یا کاهش این فاصله به کمتر از ۱۲-۱۰ روز، افزایش شدید حجم خونریزی یا کاهش شدید مقدار خونریزی یا عدم وجود خونریزی ماهیانه شایعترین مشکلات مربوط به قاعدگی است که در هریک از موارد باید به پزشک مراجعه نمود.
گفتنی است برخی افراد به صورت وراثتی قاعدگی نامنظم دارند که در این افراد وقوع نامنظم قاعدگی ها در ماه های مختلف تعبیر به بیماری نمی شود.
از سوی دیگر عدم وقوع قاعدگی در یک یا چند ماه و یا وقوع خونریزی از شش ماه پس از یائسگی از نظر پزشکی با اهمیت است.
اولین تشخیص در عدم وقوع قاعدگی در زمان طبیعی خود، بارداری ست که هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد. اگر بارداری با انجام آزمایش رد شد ، باید شرایط هورمونی بیمار مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که وضعیت هورمونی فرد طبیعی باشد در مرحله بعد برای تشخیص مشکلات اناتومیک و یا چسبندگی ها ،گام بعدی پزشک تصویر برداری به کمک سونوگرافی یا روش های دیگر تصویر برداری خواهد بود تا علت اصلی تاخیر قاعدگی شناسایی شود.
اگر عدم قاعدگی به صورت اولیه باشد (عدم ظهور قاعدگی علیرغم افزایش سن فرد) ممکن است نیاز به بررسی ژنتیکی فرد نیز باشد.
کم شدن حجم خونریزی یا افزایش فواصل قاعدگی ها نیز به نحوی ممکن است عللی مشابه موارد بالا را داشته باشد.
گفتنی ست تشخیص های پزشکی بر اساس مجموعه ای از علل و نشانه ها بوده و تشخیص های متنوعی مطرح است که اشاره به تک تک آنها در این مجال نمی گنجد.

ترشحات زنانه
وجود ترشحات زنانه یکی دیگر از علائم شایع در زنان و دختران است. ترشحات بیرنگ یا زرد بسیار کمرنگ و رقیق در زنان می تواند به صورت طبیعی رخ دهد و این در حالی است که این ترشحات در دختران کم سن و سال یا در زنان یائسه می تواند ناشی از نازکی مخاط تناسلی و کمبود استروژن باشد.
ترشحات سفید و تکه تکه پنیری که اکثرا با خارش همراه است، تداعی کننده عفونت قارچی است در حالی که ترشحات زرد، سبز یا خاکستری رنگ که اکثراً بد بو بوده و با سوزش و خارش همراه است، ناشی از عفونت های میکروبی ست که نیاز به تشخیص دقیق و درمان انتی بیوتیکی مناسب دارد.

علائم تخمدانی و هورمونی
بعضی علائم ناشی از کاهش میزان یا عملکرد هورمون های زنانه، افزایش هورمون مردانه تستوسترون و یا افزایش پرولاکتین (هورمون شیر) هستند. این علائم عبارتند از : چاقی، ایجاد آکنه، رویش مو در روی چانه، سینه، شکم و…
این علائم می توانند ناشی از وجود کیست تخمدان، کاهش عملکرد تخمدان، توده های مربوط به هیپوفیز و حتی برخی بیماریهای سیستمیک مانند اختلالات تیرویید باشند.
بنابراین این علائم به هیچ وجه برای بیمار قابل تحلیل نبوده و باید توسط پزشک بررسی شوند.

علائم مربوط به پستان ها
تمام زنانی که در سنین باروری قرار دارند ممکن است بطور طبیعی و بدون وجود بیماری خاصی، بعد از تخمک گذاری در نیمه سیکل قاعدگی تا زمان شروع خونریزی ماهیانه دردهایی را در یک یا هر دو پستان تجربه کنند که باعث نگرانی آنها شود.
به طور کلی علائم شایع پستانی شامل برامدگی ها یا توده های پستانی، درد یا احساس ناراحتی در پستان و ترشح از نوک سینه هاست.
لمس توده ها در پستانها بسته به سن فرد و‌ علائم همراه احتمالات مختلفی را مطرح می کنند. توده ها در خانم های ۲۵- ۱۵ساله اکثرا از نوع فیبروآدنوم و بی خطر، کوچک، گرد و غیر دردناک هستند. در زنان ۵۰-۲۰ساله ممکن است توده ها شامل کیست های پستانی باشند. و اگر توده لمس شده حاشیه ای نامنظم داشته و سفت، طناب مانند یا دارای بافت گره مانند باشد ، احتمال تغییرات فیبروکیستیک و سرطان ها بالاتر است.
در زنان باردار یا در دوران شیردهی علاوه بر تشخیص های فوق التهاب و عفونت غدد شیری را نیز باید مد نظر داشت. گفتنی ست که در سنین بالای ۵۰ سال توده ها خطرناک در نظر گرفته می شوند تا خلاف آن ثابت شود.
برای تشخیص قطعی علائم پستانی مصاحبه پزشک با بیمار و در صورت نیاز انجام آزمایش ، تصویر برداری به صورت ماموگرافی یا سونوگرافی و نمونه برداری ممکن است لازم باشد.

علائم عمومی
بعضی علائم هستند که در ظاهر ارتباطی با دستگاه تناسلی زنان ندارند ولی کلید حل این مشکلات دقیقا در سیستم زنانه افرد است. مثلا وقتی دچار ریزش مو می شوید، از پوکی استخوان رنج می برید، دچار درد کمر یا اندام تحتانی می شوید، یا حتی دچار علائمی چون کاهش ناگهانی وزن یا تهوع و استفراغ می شوید ، شاید به ذهن تان نرسد که مقصر این علائم اختلالی در دستگاه تناسلی زنانه تان باشد. اما اطمینان داشته باشید که پزشک شما بیش از هر کسی در تشخیص صحیح می تواند به شما کمک کند.