علائم کیست آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز نوعی اختلال است که در آن بافتی مشابه بافت پوشاننده سطح داخلی رحم در خارج از حفره رحم رشد می کند. به پوشش رحم آندومتر گفته می شود.
آندومتریوز هنگامی اتفاق می افتد که بافت آندومتر روی تخمدان، روده و بافت های لگن رشد کند. گسترش بافت آندومتر به خارج از منطقه لگن غیرمعمول است، اما غیرممکن نیست. بافت آندومتر که در خارج از رحمی به عنوان کاشت آندومتر شناخته می شود.
تغییرات هورمونی چرخه قاعدگی بر روی رشد نابجای آندومتر تأثیر گذاشته و باعث ملتهب و دردناک شدن ناحیه درگیر می شود. این بدان معنی است که بافت رشد کرده ، ضخیم و تجزیه می شود. با گذشت زمان، بافتی که تجزیه شده جایی برای رفتن ندارد و در لگن گیر می کند. ( علائم قاعدگی )
این بافت محبوس شده در لگن می تواند باعث موارد زیر شود:
تحریک
تشکیل اسکار
چسبندگی که در آن بافت اندام های لگن را به هم متصل می کند
درد شدید در دوران قاعدگی
مشکلات باروری
آندومتریوز یک بیماری شایع زنان است که تا 10 درصد زنان را درگیر می کند. اگر این اختلال را دارید، تنها نیستید.

علائم آندومتریوز
علائم آندومتریوز متفاوت است. برخی از زنان علائم خفیف را تجربه می کنند، اما در بعضی دیگر علائم متوسط ​​تا شدید وجود دارد. شدت درد درجه و مرحله بیماری را نشان نمی دهد. ممکن است نوع خفیفی از بیماری داشته باشید اما درد شدیدی را تجربه کنید یا برعکس.
درد لگن شایعترین علامت آندومتریوز است. همچنین ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
قاعدگی های دردناک
درد در قسمت تحتانی شکم قبل و هنگام قاعدگی
گرفتگی عضلات یک یا دو هفته در نزدیکی قاعدگی
خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی بین پریودی
ناباروری
درد پس از مقاربت جنسی
ناراحتی ناشی از حرکات روده
کمردردی که ممکن است در هر زمان از چرخه قاعدگی رخ دهد
همچنین ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. مهم است که به طور منظم معاینات زنان را انجام دهید که به پزشک متخصص زنان اجازه می دهد هرگونه تغییر را کنترل کند. این امر در صورت وجود دو یا چند علامت بسیار مهم است.

درمان آندومتریوز
قابل درک است که می خواهید هر چه زودتر از درد و سایر علائم آندومتریوز رهایی یابید. در صورت عدم درمان، این وضعیت می تواند زندگی را مختل کند. آندومتریوز درمانی ندارد اما علائم آن قابل کنترل است.
گزینه های پزشکی و جراحی برای کمک به کاهش علائم و مدیریت هرگونه عوارض احتمالی در دسترس هستند. پزشک زنان احتمالا ابتدا درمان های محافظه کارانه را امتحان می کند. در صورت عدم بهبودی، ممکن است جراحی توصیه شود.
افراد واکنش متفاوتی نسبت به این گزینه های درمانی نشان می دهند. پزشک به انتخاب روش درمانی مناسب کمک خواهد کرد.
دستیابی به گزینه های تشخیص و درمان در اوایل بیماری ممکن است ناامیدکننده باشد. به دلیل مشکلات باروری، درد و ترس از عدم تسکین، کنترل این بیماری از نظر ذهنی دشوار است. یافتن یک گروه پشتیبانی یا آموزش بیشتر در مورد این بیماری را در نظر بگیرید. گزینه های درمان عبارتند از:
داروهای ضد درد
می توانید داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن بدون نسخه را امتحان کنید، اما اینها در همه موارد موثر نیستند.
هورمون درمانی
مصرف هورمون های مکمل گاهی اوقات می تواند درد را تسکین داده و پیشرفت آندومتریوز را متوقف کند. هورمون درمانی در تنظیم تغییرات هورمونی ماهانه که موجب رشد بافتی هنگام آندومتریوز می شود، نقش دارد.
پیشگیری از بارداری به روش هورمونی
پیشگیری از بارداری به روش هورمونی با جلوگیری از رشد ماهانه و تجمع بافت آندومتر، باروری را کاهش می دهد. قرص های ضد بارداری و حلقه های واژن می توانند درد را در آندومتریوزهایی که خیلی شدید نیستند، کاهش داده یا حتی از بین ببرند.
تزریق مدروکسی پروژسترون (Depo-Provera) نیز در قطع قاعدگی موثر بوده و رشد کاشت آندومتر را متوقف کرده، درد و سایر علائم را تسکین می دهد. به دلیل خطر کاهش تولید استخوان، افزایش وزن و افزایش میزان افسردگی در برخی موارد، این مورد ممکن است اولین انتخاب شما نباشد.
آگونیست ها و آنتاگونیست های آزاد کننده هورمون گنادوتروپین (GnRH)
خانم ها از آگونیست ها و آنتاگونیست های آزاد کننده هورمون گنادوتروپین (GnRH) برای جلوگیری از تولید استروژن تحریک کننده تخمدان استفاده می کنند. استروژن هورمونی است که به طور عمده مسئول ایجاد خصوصیات جنسی زنان است. جلوگیری از تولید استروژن مانع قاعدگی شده و یائسگی مصنوعی ایجاد می کند. ( ۸ علامت نارسایی تخمدان )
درمان GnRH عوارضی مانند خشکی واژن و گرگرفتگی دارد. مصرف همزمان مقادیر کم استروژن و پروژسترون می تواند به کاهش یا جلوگیری از این علائم کمک کند.
دانازول
دانازول داروی دیگری است که برای جلوگیری از قاعدگی و کاهش علائم استفاده می شود. هنگام مصرف دانازول، بیماری ممکن است به پیشرفت خود ادامه دهد. دانازول می تواند عوارض جانبی داشته باشد، از جمله آکنه و پرمویی. رشد غیرطبیعی مو در صورت و بدن هیرسوتیسم نامیده می شود.
سایر داروهایی که ممکن است علائم را بهبود بخشیده و روند بیماری را کند کنند، در حال مطالعه هستند.
جراحی محافظه کارانه
جراحی محافظه کارانه برای زنانی است که می خواهند باردار شوند یا درد شدیدی را تجربه می کنند و هورمون درمانی برای آنها موثر نیست. هدف از جراحی محافظه کارانه برداشتن یا از بین بردن رشد آندومتر بدون آسیب رساندن به اندام های تولید مثل است.
از لاپاراسکوپی، جراحی با تهاجم کم، برای مشاهده و تشخیص آندومتریوز استفاده می شود. همچنین برای از بین بردن بافت آندومتر نیز کاربرد دارد. یک جراح برای توقف رشد و یا سوزاندن یا بخار کردن آنها، شکاف های کوچکی در شکم ایجاد می کند. این روزها معمولاً از لیزر برای از بین بردن این بافت "نابجا" استفاده می شود.
جراحی آخرین گزینه (هیسترکتومی)
به ندرت، در صورتی که وضعیت با سایر روش های درمانی بهبود نیابد، دکتر متخصص زنان ممکن است به عنوان آخرین راه حل برداشتن رحم را توصیه کند.
در طی برداشتن کامل رحم، جراح رحم و دهانه رحم را برمی دارد. تخمدان ها نیز حذف می کنندد، زیرا این اندامها باعث تولید استروژن و در نتیجه رشد بافت آندومتر می شود. علاوه بر این، جراح ضایعات ایمپلنت قابل مشاهده را نیز از بین می برد.
هیسترکتومی معمولاً درمانی برای آندومتریوز محسوب نمی شود. پس از این جراحی قادر به بارداری نخواهید بود. اگر به فکر تشکیل خانواده هستید، قبل از موافقت با متخصص دیگری مشورت کنید.

چه عواملی باعث آندومتریوز می شود؟
در طی یک چرخه قاعدگی منظم، پوشش رحم دچار ریزش شده و خون قاعدگی از طریق دهانه کوچک رحم و سپس واژن خارج می شود.
علت دقیق آندومتریوز مشخص نیست و نظریه های مختلفی در مورد علت آن وجود دارد و هنوز هیچ نظریه ای از نظر علمی اثبات نشده است.
یکی از قدیمی ترین نظریه ها این است که آندومتریوز به دلیل فرایندی به نام جریان برگشتی خون قاعدگی رخ می دهد. این زمانی اتفاق می افتد که خون قاعدگی به جای خروج از واژن، از طریق لوله های رحمی به داخل حفره لگن برگردد.
نظریه دیگر این است که هورمون ها سلول های خارج از رحم را به سلول هایی شبیه به لایه های داخلی رحم تبدیل می کنند که به سلول های آندومتر معروف هستند.
برخی دیگر معتقدند که اگر مناطق کوچکی از شکم به بافت آندومتر تبدیل شود، این شرایط ممکن است رخ دهد. علت این است که منشا سلول های شکمی، سلول های جنینی هستند؛ سلول هایی که می توانند تغییر شکل داده و مانند یاخته های آندومتر عمل کنند. علت این اتفاق مشخص نیست.
این سلولهای آندومتر نابجا ممکن است روی دیواره های لگن و سطوح اندامهای لگن مانند مثانه ، تخمدانها و راست روده مستقر شوند. آنها در طول چرخه قاعدگی در پاسخ به هورمون های چرخه به رشد ، ضخیم شدن و خونریزی ادامه می دهند.
همچنین ممکن است خون قاعدگی از طریق اسکار جراحی به داخل حفره لگن نشت کند، مانند آنچه بعد از زایمان سزارین اتفاق می افتد.
نظریه دیگر این است که سلولهای آندومتر از طریق سیستم لنفاوی به خارج از رحم منتقل می شوند. نظریه دیگری ادعا می کند که این ممکن است به دلیل نقص سیستم ایمنی بدن باشد که سلولهای آندومتر رحم را تخریب نمی کند.
برخی معتقدند که آندومتریوز ممکن است در دوره جنینی با بافت سلول نابجا که شروع به پاسخ به هورمون های بلوغ می کند، آغاز شود. این را اغلب تئوری مولری می نامند. توسعه آندومتریوز امکان دارد با ژنتیک یا حتی سموم محیطی نیز مرتبط باشد.

مراحل آندومتریوز
آندومتریوز چهار مرحله یا نوع دارد. شامل:
مینیمال
خفیف
متوسط
شدید
عوامل مختلف مرحله اختلال را تعیین می کنند. این عوامل می تواند شامل محل، تعداد ، اندازه و عمق کاشت آندومتر باشد.
مینیمال
در این مرحله، در تخمدان ضایعات یا زخم های کوچک و کاشت آندومتر کم عمق وجود دارد. همچنین ممکن است در حفره لگن یا اطراف آن التهاب وجود داشته باشد.
خفیف
آندومتریوز خفیف شامل ضایعات سبک و کاشت های کم عمق در تخمدان و پوشش لگن است.
متوسط
آندومتریوز متوسط ​​شامل کاشت های عمیق در پوشش تخمدان و لگن است. همچنین می تواند ضایعات بیشتری وجود داشته باشد.
شدید
شدیدترین مرحله آندومتریوز شامل کاشت عمیق در لایه لگن و تخمدان است. همچنین ممکن است در لوله های فالوپ و روده نیز ضایعاتی وجود داشته باشد.

تشخیص آندومتریوز
علائم آندومتریوز می تواند شبیه علائم بیماری های دیگر مانند کیست تخمدان و بیماری التهابی لگن باشد. درمان درد نیاز به تشخیص دقیق دارد.
پزشک یک یا چند آزمایش زیر را انجام می دهد:
سوابق پزشکی: پزشک علائم و سابقه شخصی یا خانوادگی آندومتریوز را یادداشت می کند. همچنین ممکن است یک ارزیابی کلی از سلامت برای تعیین وجود علائم دیگری از اختلال طولانی مدت انجام شود.
معاینه بدنی: در طول معاینه لگن، پزشک با لمس شکم، وجود کیست یا زخم در پشت رحم را بررسی می کند.
سونوگرافی: پزشک ممکن است از سونوگرافی ترانس واژینال یا سونوگرافی شکمی استفاده کند. در سونوگرافی واژنی، یک مبدل به واژن وارد می شود. هر دو نوع سونوگرافی تصاویری از اندام های تولید مثل را فراهم می کنند. این ابزار به پزشک در شناسایی کیست های مرتبط با آندومتریوز کمک می کنند، اما در رد بیماری موثر نیستند.
لاپاراسکوپی: تنها روش قطعی برای شناسایی آندومتریوز مشاهده مستقیم آن است. این کار توسط یک عمل جراحی جزئی انجام می شود که به لاپاراسکوپی معروف است. پس از تشخیص، می توان بافت را با همان روش خارج کرد.

عوارض آندومتریوز
داشتن مشکلات مربوط به باروری از عوارض جدی آندومتریوز است. زنانی که فرم های ملایم تری دارند، ممکن است بچه دار بشوند. طبق کلینیک مایو ، حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز مشکلات باروری دارند.
داروها در بهبود باروری موثر نیستند. برخی از زنان پس از برداشتن بافت آندومتر با جراحی توانسته اند باردار شوند. اگر در مورد شما جواب نداد، می توانید روش های باروری یا لقاح آزمایشگاهی را در نظر بگیرید تا به شما در بهبود شانس داشتن فرزند کمک کند.
اگر مبتلا به آندومتریوز هستید و می خواهید بچه داشته باشید ، ممکن است بچه دار را به تعویق نیندازید. علائم می تواند با گذشت زمان بدتر شود که این امر بارداری را دشوار می کند. قبل و حین بارداری باید مرتبا توسط پزشک ارزیابی شوید. برای اگاهی از گزینه های خود با پزشک مشورت کنید.
حتی اگر نگرانی باروری وجود نداشته باشد، مدیریت درد مزمن دشوار باشد. افسردگی ، اضطراب و سایر مسائل ذهنی غیر معمول نیستند. با پزشک خود در مورد راه های مقابله با این عوارض صحبت کنید. عضویت در یک گروه پشتیبانی نیز می تواند مفید باشد.

عوامل خطر آندومتریوز
طبق پزشکی جانز هاپکینز، حدود ۲ تا ۱۰ درصد زنان باردار در ایالات متحده بین سنین ۲۵ تا ۴۰ سال مبتلا به آندومتریوز هستند. معمولاً سالها پس از شروع چرخه قاعدگی ایجاد می شود. این شرایط می تواند دردناک باشد اما درک عوامل خطرساز به تعیین امکان ابتلا به این بیماری و زمان مناسب مشورت با پزشک کمک می کند.
سن: زنان در هر سنی در معرض خطر آندومتریوز هستند. معمولاً زنان بین 25 تا 40 سال را درگیر می کند، اما علائم می توانند از بلوغ شروع شوند.
سابقه خانوادگی: اگر در خانواده تان سابقه آندومتریوز دارید، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری داشته باشید.
سابقه بارداری: بارداری ممکن است به طور موقت علائم آندومتریوز را کاهش دهد. زنانی که بچه دار نشده اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند. با این حال، آندومتریوز همچنان می تواند در زنانی که بچه دار شده اند رخ دهد. این مورد تایید می کند که هورمونها بر رشد و پیشرفت بیماری تأثیر می گذارند.
سابقه قاعدگی: اگر در زمینه پریود مشکلی دارید با پزشک خود صحبت کنید. این مسائل می تواند شامل قاعدگی های کوتاه، خونریزی سنگین و طولانی یا شروع آن از سنین پایین باشد. این عوامل می تواند فرد را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.
آندومتریوز یک بیماری مزمن است و هیچ درمانی ندارد و علت آن هنوز ناشناخته است.
اما این بدان معنا نیست که این اختلال باید بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارد. درمان های موثر برای کنترل مشکلات درد و باروری مانند داروها، هورمون درمانی و جراحی در دسترس است. علائم آندومتریوز معمولاً پس از یائسگی بهبود می یابد. برای کنترل آندومتریوز با دکتر متخصص زنان مشورت کنید.