تستوسترن‌ این روزها علاوه بر مردان، محبوب زنان هم شده است

ایندیپندنت فارسی: تمایل به استفاده از هومون‌های تستوسترون به مردان محدود نمی‌شود و زنان در دهه‌های سنی ۴۰ و ۵۰ هم به آن روی آور‌ده‌اند.

​اینکه آیا زنان مشکل تستوسترون دارند، به یکی از موضوع‌های داغ تبدیل شده است. چهره‌‌های تاثیر‌گذار شبکه‌های اجتماعی به این مسئله می‌پردازند و به دلیل گسترش خدمات پزشکی از راه دور و راه‌ افتادن کلینیک‌های درمان جایگزن مبتنی بر تستوسترون، مردم به‌راحتی و سریع‌تر از گذشته به این درمان دسترسی دارند.

به گزارش ان‌بی‌سی، تستوسترون هورمون جنسی اصلی در مردان است و در بدن انسان نقش‌های مختلفی ایفا می‌کند. در مردان، تستوسترون موجب افزایش توده عضلانی، میل جنسی و کلفت شدن صدا می‌شود. در بدن در زنان، سطح تستوسترون معمولا بسیار پایین‌تر از مردان است و در افزایش میل جنسی، سلامت عضلانی و انرژی نقش ایفا می‌کند.

بر اساس داده‌های اخیر شرکت فناوری سلامت «آی‌کیو‌وی‌آی‌ای» (IQVIA)، تجویز تستوسترون در ایالات متحده،‌ بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ تقریبا ۵۰ درصد بیشتر شده است. پزشکان می‌گویند که تمایل به استفاده از هومون‌ تستوسترون به مردان محدود نمی‌شود و زنان در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ سالگی هم به آن علاقه دارند.

به گفته دکتر ربه‌کا دانسمورسو، مدیر ارشد پزشکی شرکت «جنو» (Gennev)، این موضوع تقریبا همه‌گیر شده است و زن‌ها فکر می‌کنند قرص‌‌ تستوسترون همان داروی معجزه‌‌آسایی است که به دنبالش بودند.

از آنجا که برخی متقاضیان ژل‌ها یا قرص‌های حاوی تستوسترون را از طریق سفارش به مراکز زیبایی‌ــ‌درمان دریافت می‌کنند، احتمالا تعداد زنانی که این قرص‌ها را مصرف می‌کنند، بیشتر از چیزی است که تصور می‌شود.

به گزارش ان‌بی‌سی، سطح تستوسترون در مردان معمولا حدود ۱۵ برابر بیشتر از زنان است و در هر دو جنس، طبیعی است که سطح تستوسترون با افزایش سن کاهش یابد؛ در مردان از حدود ۳۰ سالگی و در زنان از حدود ۴۰ سالگی اما این کاهش لزوما به این معنا نیست که به جایگزین نیاز داشته باشند.

سطح تستوسترون که به‌عنوان «طبیعی» در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند در آزمایشگاه‌های مختلف متفاوت باشد. بنابراین پایین بودن سطح تستوسترون به‌تنهایی دلیل کافی برای شروع درمان نیست. پزشکان برای تصمیم‌گیری درباره درمان، ترکیبی از علائم بیمار و نتایج آزمایش خون را در نظر می‌گیرند و اگر بیمار علائمی مانند افسردگی، بی‌حالی و کاهش میل جنسی داشته باشد که نشانه‌های تستوسترون پایین‌اند، پزشکان ابتدا سطح تستوسترون را با آزمایش خون بررسی و سپس درباره درمان تصمیم‌گیری می‌کند. 

درمان‌های مبتنی بر تستوسترون از طریق ژل مالیدنی روی سطح شانه، مصرف قرص یا شیاف مقعدی انجام می‌شود. محصولات تستوسترون موضعی برای اولین بار اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد بازار شدند.

چرا زنان سراغ درمان با تستوسترون می‌روند؟

دکتر امی ودیش، متخصص زنان و زایمان از کالیفرنیا، می‌گوید که در سال‌های اخیر متوجه شده تعداد زنان میانسالی که درخواست تستوسترون‌درمانی دارند، افزایش چشمگیری داشته است.

علائم پیش‌یائسگی در زنان از ۴۰ سالگی و با نوسان‌های هورمونی آغاز می‌شود و با دوره‌های نامنظم قاعدگی، مه مغزی، بی‌خوابی و ریزش مو همراه است. این تغییرات معمولا چند سال پیش از یائسگی، زمانی که قاعدگی‌ برای همیشه متوقف می‌شوند، شروع می‌شوند. برخی زنان در این مقطع ممکن با کاهش میل جنسی مواجه شوند، زیرا سطح استروژن و تستوسترون در بدن که هر دو در میل جنسی نقش دارند، با افزایش سن کم می‌شود.

ودیش که دهه‌ها در این حوزه مشغول به کار بوده، می‌گوید تمایل به تستوسترون‌درمانی در سال‌های اخیر در زنان بیشتر شده است و اکنون هر مراجعه‌کننده یائسه از او دراین‌باره می‌پرسد. او می‌گوید: «یک بیمار می‌گوید: من به پادکستی گوش می‌دادم که گفت من به این نیاز دارم. یا می‌گوید: یک نفر را در اینستاگرام دنبال می‌کنم و او گفت که حتما باید از این دارو استفاده کنم.»

دکتر دانسمورسو می‌گوید بیشتر این ادعاها شواهد علمی ندارند: «انرژی می‌دهد، لاغر می‌کند، میل جنسی‌ را افزایش می‌دهد؛ انگار همه مشکلات فقط به دلیل کمی پایین بودن سطح تستوسترون است.»

آیا تستوسترون به زنان کمک می‌کنند؟

سازمان غذا و داروی آمریکا درمان با تستوسترون را برای زنان تایید نکرده است.

دکتر جان شیفرن، مدیر مرکز سلامت زنان میانسال در بیمارستان عمومی ماساچوست، می‌‌‌‌گوید که پزشکان می‌توانند این دارو را به دلیل کاهش میل جنسی تجویز کنند؛ آن هم در صورتی که سایر علل از جمله مشکلات جسمانی و روانشناختی، بررسی شده باشند.

به گفته پزشکان، علل کاهش میل جنسی در زنان علاوه بر کاهش سطح هورمون‌ها، می‌تواند مشکلات ارتباطی، اضطراب یا افسردگی و شرایط متابولیکی مانند فشار خون بالا یا دیابت باشد. ناراحتی ناشی از خشکی واژن به دلیل یائسگی نیز یک دلیل دیگر است. خستگی ناشی از مراقبت از دیگران و سایر مسئولیت‌های خانوادگی نیز تاثیرگذار است.

پزشکان می‌گویند که تستوسترون‌درمانی برای زنان در صورتی‌‌ که پزشک تجویز کند و فرد به‌دقت زیرنظر باشد، بی‌خطر و عوارض جانبی آن نادر است.

هنگامی که مردان درمان تستوسترون را شروع می‌کنند، معمولا به‌صورت ژل با دوز ۱۰۰‌ــ۵۰ میلی‌گرم در روز است اما به زنان توصیه می‌شود فقط پنج میلی‌گرم در روز مصرف کنند؛ معادل ۱۰ درصد دوز یک مرد.

دوزهای بالاتر برای زنان می‌تواند عوارض جانبی مانند آکنه، موی اضافی و حتی بوی بدن ایجاد کند که برخی از این عوارض جانبی دائمی‌اند.