تغذیه مناسب زنان، پیش از باردار شدن

رژیم غذایی مناسب پیش از بارداری همراه با رعایت اصل تنوع، تعادل و تناسب و مصرف همه گرو‌ه‌های غذایی از قبیل غلات، گوشت، لبنیات، سبزیجات و... می‌تواند به بارداری سالم منجر شود. تغذیه صحیح یکی از ارکان زندگی سالم است و در دوران بارداری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بر اساس نتایج مطالعات علمی دارا بودن وزن مناسب پیش از بارداری و وزن‌گیری‌های صحیح در طول بارداری دو راهکار موثر پیشگیری از تولد نوزاد کم وزن به شمار می‌رود. تغذیه صحیح در دوران بارداری رشد استخوان‌های کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در افرادی که رژیم‌های غیر اصولی و تمرینات سخت ورزشی انجام می‌دهند، درصد میزان ذخایر نامناسب چربی مشاهده می‌شود. چنانچه کمبود ویتامین D و کلسیم در دوران بارداری مشاهده شود، می‌تواند تکامل تخمک را با مشکل مواجه کند. اغلب مادران باردار تصور می‌کنند در دوران بارداری باید وزنشان افزایش پیدا کند و همین مهم به درشت بودن و افزایش وزن بچه کمک می‌کند که باید گفت این تصور کاملاً غلط است. به طور کلی وزن‌گیری مناسب در سه ماه دوم و سوم انجام می‌شود تا از بروز افزایش وزن در مادران باردار جلوگیری کند.
یک روش سودمند برای تخمین میزان چربی بدن، استفاده از فرمولی است که شاخص توده بدنی (BMI) نامیده می‌شود و نسبت وزن به مجذور قد است که شاخصی برای تعیین نسبت چربی در بدن بیشتر افراد محسوب می‌شود.
اگر BMI زیر 18 باشد، فرد لاغر بوده و باید 18 ـ 12.5 کیلو وزن اضافه کند یعنی از ابتدای هفته 17 بارداری هر هفته 0.5 کیلو وزن اضافه کند.
اگر BMI بین ۲۴.۹ ـ ۱۸.۵ باشد، فرد دارای وزن مطلوب است و باید در دوران بارداری هر هفته ۰.۴ کیلو وزن اضافه کند. در صورتی که BMI بین ۲۵ ـ ۲۹ باشد، فرد اضافه وزن دارد و تنها باید ۰.۳ کیلو در هفته افزایش وزن داشته باشد، همچنین اگر ۳۰ باشد فرد چاق بوده و تنها باید ۰.۲ کیلو اضافه وزن در هفته داشته باشد. اگر BMI اشخاص باردار از ۲۴.۹ ـ ۱۸ فراتر رود، فرد باردار در معرض دیابت بارداری قرار می‌گیرند و به فشار خون ناشی از بارداری مبتلا می‌شود. در این دوران باید ویتامین‌های لازم برای بارداری تأمین شود و ممکن است در بارداری این افراد به علت کمبود ویتامین مشکل ایجاد شود. کسانی که به دیابت و بیماری خاصی مبتلا هستند، باید قبل از دوران بارداری با پزشک خود مشورت و با استفاده از برنامه غذایی مناسب دوران بارداری بدون خطر را تجربه کنند. مصرف اسیدفولیک سه ماه قبل از شروع بارداری آغاز و تا پایان بارداری ادامه دارد.
در دو سه هفته بارداری به دلیل کاهش گلبول‌های قرمز نیاز به آهن تشدید می‌شود، به همین دلیل مصرف شروع مکمل آهن از چهار ماهگی آغاز می‌شود و در دوران بارداری مصرف مواد غذایی غنی از آهن، گوشت قرمز و گوشت سفید را باید در برنامه غذایی قرار داد.
مادران باردار در دوران بارداری ممکن است با تهوع دوران بارداری همراه و از خوردن غذا امتناع کنند که به آنان توصیه می‌شود از گرسنگی طولانی مدت اجتناب کنند. پرهیز از مصرف غذاهای چرب، فست‌فود، سوسیس و کالباس و همچنین تعدد وعده غذایی به ویژه میان وعده‌ها در بارداری سالم موثر است و مصرف بیشتر غذا‌ها به صورت بخارپز و آب پز توصیه می‌شود. در دوران بارداری فرد ممکن است با مشکل ترش کردن و یا سوزش معده دچار شود که باید از دراز کشیدن طولانی مدت در طول روز پرهیز کند. در دوران بارداری بهتر است از آب‌میوه طبیعی و خود میوه استفاده شده و از مصرف آب‌میوه‌های که همراه با رنگ و اسانس هستند، پرهیز شود. به افراد باردار توصیه می‌شود از آب مصرفی تصفیه شده استفاده کنند. مصرف انجیر به عنوان یک میوه در دوران بارداری مناسب است، پس می‌توان با مصرف به اندازه مغز‌ها مکمل‌ها و ویتامین‌های دوران بارداری را تأمین کرد. پیاده روی مداوم در طول روز و پرهیز از استعمال دخانیات می‌تواند در تسهیل یک بارداری خوب نقش بسزایی ایفا کند.