مهمترین علت ناباروری زنان، به گوش باشید!
با بالاتر رفتن سن تعداد تخمک کمتری در تخمدان خانم ها باقی می ماند و کیفیت این تخمک ها نیز نسبت به قبل پایین تر است.
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت WHO درباره ناباروری، به عدم وقوع بارداری با وجود ۱۲ ماه مقاربت صحیح و بدون استفاده از روش های جلوگیری، ناباروری اطلاق می شود. در حقیقت نازایی نشان دهنده عدم توانایی زوج در باروری است. در این حالت است که زوجین باید نزد متخصص ناباروری بروند تا وضعیت خود را بررسی کنند.
سن زوج مهمترین فاکتور
امروزه در دنیای مدرن علل گوناگونی برای ناباروی خانم ها و آقایان وجود دارد که یکی از مهمترین آنها از نگاه کارشناسان و متخصصان سن زوجین است. تاخیر انداختن در زمان بچه دار شدن یکی از انتخاب های رایج زنان در عصر حاضر است و درصد زنانی که در اواخر دهه سوم و اوایل دهه چهارم سن خود تصمیم به بچه دار شدن می گیرند، امروزه افزایش یافته است. زوج ها باید توجه داشته باشند که میزان باروری زنان در زیر 25 سال بیش از 80 درصد و در زنانی که از مرز 35 سالگی گذشته‌اند به کمتر از 50 درصد می رسد. چرا که در این سن و سال احتمال محدود شدن تعداد تخمک ها وجود دارد؛ عاملی که خود به تنهایی می تواند موجب کاهش باروری و افزایش خطر ناهنجاری های مادرزادی در جنین و نوزاد شود. علاوه بر این، مردان بالای 35 سال است در مقایسه با مردانی که سن آنها کمتر از 35 سال است شانس باروری کمتری دارند و احتمال افزایش ناهنجاری های کروموزومی در فرزندان آنها بیشتر است.
تحقیقات نشان داده است که تخمک های زنان در سنین بالا قدرت باروری کمتری دارند و با افزایش سن، احتمال افزایش بعضی از بیماری هایی که سبب ناباروری می شوند نیز بیشتر می شود.
علت کاهش باروری با افزایش سن این است که با بالاتر رفتن سن تعداد تخمک کمتری در تخمدان خانم ها باقی می ماند و کیفیت این تخمک ها نیز نسبت به قبل پایین تر است. امروزه برای تعیین مقدار رزرو تخمدان یا تعداد کل تخمک باقیمانده از آزمایش خون استفاده می شود که این آزمایش های خاص توانایی و پتانسیل بچه دار شدن فرد را نشان می دهد. (لازم به یادآوری است که امروزه عقیده بر این است که مقدار کل ذخیره تخمک در یک نوزاد دختر از بدو تولد ثابت است و به تدریج با افزایش سن این ذخیره کاهش می یابد و با تمام شدن آن، دوران یائسگی آغاز می شود.)
ساده ترین این آزمایش ها اندازه گیری هورمون FSH که در واقع هورمون محرک فولیکولی است که از غده هیپوفیز ترشح می شود و اندازه گیری استروژن (نوعی هورمون که از تخمدان خانم ها ترشح می شود) در خون زنان در روز دوم، سوم یا چهارم قاعدگی است.
افزایش میزان FSH، به خصوص اگر سن خانم ها ۳۵ سال یا بالاتر باشد نشان دهنده شانس پایین تر برای حاملگی است، ولی دلیل قطعی نیست که احتمال باروری صددرصد منتفی است. اصولاً در خانم ها در سنین بالاتر، میزان پاسخ دهی به داروهای تحریک تخمدان کمتر و احتمال سقط خودبه خود نیز نسبت به خانم های جوان بیشتر است.
همچنین احتمال ابتلای جنین به آنومالی های کروموزومی مانند سندرم داون (مونگولیسم) نیز با افزایش سن مادر افزایش می یابد. با توجه به اثرات منفی ثابت شده افزایش سن بر باروری، بهتر است افرادی که در سنین بالا ازدواج یا اقدام به بچه دار شدن می کنند، بررسی های لازم را زودتر شروع کنند. در این افراد نسبت به زوج های جوان تر معمولاً انجام درمان های تهاجمی و پیشرفته زودتر شروع می شود تا زمان طلایی برای بچه دار شدن هدر نرود.
همچنین در مورد درمان های ناباروری نیز بالا بودن سن بیمار و طول مدت نازائی ، احتمال درمان موفقیت آمیز را کاهش می دهد؛ زیرا پیر شدن دستگاه تولید مثل، به ویژه تخمدان های بانوان، نقش عمده ای در ناباروری دارد. درمان های رایج برای ناباروری نیز وابسته به سن معمولاً شامل استفاده از داروهای تحریک کننده تخمدان و انجام تلقیح داخل رحمی یا IUI (In semination Intra Uterin) یا تزریق اسپرم شست وشو داده شده به داخل رحم) و یا حاملگی در محیط آزمایشگاه IVF (In Vitro Fertilization) است.
در مواردی که درمان ناموفق باشد و حتی با استفاده از مقادیر زیادی دارو، تخمک به دست نیاید یا با توجه به آزمایش، احتمال باردار شدن بسیار پایین تصور شود، می توان از تخمک اهدایی استفاده کرد. در صورت استفاده از تخمک اهدایی بدون توجه به مقادیر FSH فرد نابارور میزان موفقیت بسیار بالاتر است. در مورد زوج هایی هم که تمایلی به استفاده از این روش نشان نمی دهند، می توان روش فرزندخواندگی را پیشنهاد کرد. به علاوه افزایش سن خطر سقط را نیز بالا می برد. بیشتر سقط های اولیه خودبخودی ، پس از ۳۵ سالگی و به علت اختلال ژنتیکی اتفاق می افتند. به صورتی که خطر سقط های خودبخودی در سنین پایین تر از ۳۰ سال، کمتر از ۱۰ درصد است ، ولی این درصد در سنین بالای ۴۰ سال، به ۳۴ درصد می رسد.
چاقی و افزایش ناباروری در زنان
بر اساس تحقیقات بسیاری که در سراسر جهان انجام شده، زنان چاق یا دارای اضافه وزن در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی و استاندارد دارند، مدت زمان بیشتری را برای باردار شدن نیاز دارند. ضمن آنکه شانس ناموفق بودن بارداری در خانم های چاق نیز بیشتر است.
پژوهشگران بر این باورند که اضافه وزن در زنان و مردان موجب افزایش میزان هورمون ها در بدن آنها می شود و این هورمون ها فرآیند باروری را تحت تاثیر قرار می دهند. در حقیقت ترشح غیرطبیعی هورمون ها می‌تواند منجر به افزایش وزن و تاثیرات منفی بر تولید سلول های جنسی مردان و زنان شود. به گفته محققان تجمع سلول های چربی در بدن بر تنظیم تخمک گذاری در زنان و همینطور بر تولید اسپرم در مردان ضروری است. و این روند می تواند بر ناباروری آنها تاثیر بگذارد.
نقص عملکرد تخمدان در زنان
همان طور که گفته شد، یکی از شایع ترین دلایل ناباروری نقص تخمک گذاری در زنان است. این مشکل معمولاً به دلیل نقص در عملکرد هیپوتالاموس و در نتیجه اختلال در تحریک غده هیپوفیز خانم ها به وجود می آید. در دنیای مدرن امروز مشکلات رایجی همچون استرس، افزایش یا کاهش وزن شدید، بی اشتهایی یا اختلال در خوردن غذا، فعالیت های ورزشی سخت و تروما از جمله عوامل تاثیرگذار در فعالیت تخمدان هاست که باید با اصلاح شیوه و سبک زندگی، بررسی بیماری های زمینه‌ای به وسیله مشاوره با متخصص زنان از بروز این مشکلات پیشگیری و یا در صورت اتفاق، آن ها را درمان نمود.
استعمال دخانیات
خانم های سیگاری احتمال باروری خود را دستخوش تغییر قرار می دهند. خطرات مصرف دخانیات با افزایش سن نیز بیشتر می شود. خانم های سیگاری به خصوص در سنین بالاتر از ۳۰ سال، با هر سیگاری که می کشند احتمال بارداری خود را کم و کم تر می کنند. سیگار کشیدن علاوه بر کاهش قدرت باروری در زنان و نیز در مردان، بر بارداری نیز تأثیر منفی دارد. بر اساس مطالعات بین تعداد سیگار مصرفی و نازائی رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین حشیش باعث مهار هورمون های تولید مثل می شود و تولید مثل را هم در خانم ها و هم در آقایان کاهش می دهد. بر اساس برخی تحقیقات، کافئین، یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده قهوه و چای نیز تاثیر نامطلوبی روی باروری دارد و مصرف زیاد آن بارداری را به تاخیر می اندازد.
آلودگی های محیطی و صنعتی
احتمال ابتلا دستگاه تناسلی به عفونت های تناسلی و احتمال صدمه خوردن تخمدان ها و ولوله های رحمی در خانم هایی که در محیط شغلی با مواد سمی سروکار دارند ، بیشتر است. همچنین یکی از مواردی که می تواند تاثیر به سزایی بر ناباروری مردان داشته باشد، آلودگی محیطی، صنعتی و آلودگی هواست که موجب کاهش میزان اسپرم و ضعف آنها در باروری می شود.
سن زوج مهمترین فاکتور
امروزه در دنیای مدرن علل گوناگونی برای ناباروی خانم ها و آقایان وجود دارد که یکی از مهمترین آنها از نگاه کارشناسان و متخصصان سن زوجین است. تاخیر انداختن در زمان بچه دار شدن یکی از انتخاب های رایج زنان در عصر حاضر است و درصد زنانی که در اواخر دهه سوم و اوایل دهه چهارم سن خود تصمیم به بچه دار شدن می گیرند، امروزه افزایش یافته است. زوج ها باید توجه داشته باشند که میزان باروری زنان در زیر 25 سال بیش از 80 درصد و در زنانی که از مرز 35 سالگی گذشته‌اند به کمتر از 50 درصد می رسد. چرا که در این سن و سال احتمال محدود شدن تعداد تخمک ها وجود دارد؛ عاملی که خود به تنهایی می تواند موجب کاهش باروری و افزایش خطر ناهنجاری های مادرزادی در جنین و نوزاد شود. علاوه بر این، مردان بالای 35 سال است در مقایسه با مردانی که سن آنها کمتر از 35 سال است شانس باروری کمتری دارند و احتمال افزایش ناهنجاری های کروموزومی در فرزندان آنها بیشتر است.
تحقیقات نشان داده است که تخمک های زنان در سنین بالا قدرت باروری کمتری دارند و با افزایش سن، احتمال افزایش بعضی از بیماری هایی که سبب ناباروری می شوند نیز بیشتر می شود.
علت کاهش باروری با افزایش سن این است که با بالاتر رفتن سن تعداد تخمک کمتری در تخمدان خانم ها باقی می ماند و کیفیت این تخمک ها نیز نسبت به قبل پایین تر است. امروزه برای تعیین مقدار رزرو تخمدان یا تعداد کل تخمک باقیمانده از آزمایش خون استفاده می شود که این آزمایش های خاص توانایی و پتانسیل بچه دار شدن فرد را نشان می دهد. (لازم به یادآوری است که امروزه عقیده بر این است که مقدار کل ذخیره تخمک در یک نوزاد دختر از بدو تولد ثابت است و به تدریج با افزایش سن این ذخیره کاهش می یابد و با تمام شدن آن، دوران یائسگی آغاز می شود.)
ساده ترین این آزمایش ها اندازه گیری هورمون FSH که در واقع هورمون محرک فولیکولی است که از غده هیپوفیز ترشح می شود و اندازه گیری استروژن (نوعی هورمون که از تخمدان خانم ها ترشح می شود) در خون زنان در روز دوم، سوم یا چهارم قاعدگی است.
افزایش میزان FSH، به خصوص اگر سن خانم ها ۳۵ سال یا بالاتر باشد نشان دهنده شانس پایین تر برای حاملگی است، ولی دلیل قطعی نیست که احتمال باروری صددرصد منتفی است. اصولاً در خانم ها در سنین بالاتر، میزان پاسخ دهی به داروهای تحریک تخمدان کمتر و احتمال سقط خودبه خود نیز نسبت به خانم های جوان بیشتر است.
همچنین احتمال ابتلای جنین به آنومالی های کروموزومی مانند سندرم داون (مونگولیسم) نیز با افزایش سن مادر افزایش می یابد. با توجه به اثرات منفی ثابت شده افزایش سن بر باروری، بهتر است افرادی که در سنین بالا ازدواج یا اقدام به بچه دار شدن می کنند، بررسی های لازم را زودتر شروع کنند. در این افراد نسبت به زوج های جوان تر معمولاً انجام درمان های تهاجمی و پیشرفته زودتر شروع می شود تا زمان طلایی برای بچه دار شدن هدر نرود.
همچنین در مورد درمان های ناباروری نیز بالا بودن سن بیمار و طول مدت نازائی ، احتمال درمان موفقیت آمیز را کاهش می دهد؛ زیرا پیر شدن دستگاه تولید مثل، به ویژه تخمدان های بانوان، نقش عمده ای در ناباروری دارد. درمان های رایج برای ناباروری نیز وابسته به سن معمولاً شامل استفاده از داروهای تحریک کننده تخمدان و انجام تلقیح داخل رحمی یا IUI (In semination Intra Uterin) یا تزریق اسپرم شست وشو داده شده به داخل رحم) و یا حاملگی در محیط آزمایشگاه IVF (In Vitro Fertilization) است.
در مواردی که درمان ناموفق باشد و حتی با استفاده از مقادیر زیادی دارو، تخمک به دست نیاید یا با توجه به آزمایش، احتمال باردار شدن بسیار پایین تصور شود، می توان از تخمک اهدایی استفاده کرد. در صورت استفاده از تخمک اهدایی بدون توجه به مقادیر FSH فرد نابارور میزان موفقیت بسیار بالاتر است. در مورد زوج هایی هم که تمایلی به استفاده از این روش نشان نمی دهند، می توان روش فرزندخواندگی را پیشنهاد کرد. به علاوه افزایش سن خطر سقط را نیز بالا می برد. بیشتر سقط های اولیه خودبخودی ، پس از ۳۵ سالگی و به علت اختلال ژنتیکی اتفاق می افتند. به صورتی که خطر سقط های خودبخودی در سنین پایین تر از ۳۰ سال، کمتر از ۱۰ درصد است ، ولی این درصد در سنین بالای ۴۰ سال، به ۳۴ درصد می رسد.
چاقی و افزایش ناباروری در زنان
بر اساس تحقیقات بسیاری که در سراسر جهان انجام شده، زنان چاق یا دارای اضافه وزن در مقایسه با زنانی که وزن طبیعی و استاندارد دارند، مدت زمان بیشتری را برای باردار شدن نیاز دارند. ضمن آنکه شانس ناموفق بودن بارداری در خانم های چاق نیز بیشتر است.
پژوهشگران بر این باورند که اضافه وزن در زنان و مردان موجب افزایش میزان هورمون ها در بدن آنها می شود و این هورمون ها فرآیند باروری را تحت تاثیر قرار می دهند. در حقیقت ترشح غیرطبیعی هورمون ها می‌تواند منجر به افزایش وزن و تاثیرات منفی بر تولید سلول های جنسی مردان و زنان شود. به گفته محققان تجمع سلول های چربی در بدن بر تنظیم تخمک گذاری در زنان و همینطور بر تولید اسپرم در مردان ضروری است. و این روند می تواند بر ناباروری آنها تاثیر بگذارد.
نقص عملکرد تخمدان در زنان
همان طور که گفته شد، یکی از شایع ترین دلایل ناباروری نقص تخمک گذاری در زنان است. این مشکل معمولاً به دلیل نقص در عملکرد هیپوتالاموس و در نتیجه اختلال در تحریک غده هیپوفیز خانم ها به وجود می آید. در دنیای مدرن امروز مشکلات رایجی همچون استرس، افزایش یا کاهش وزن شدید، بی اشتهایی یا اختلال در خوردن غذا، فعالیت های ورزشی سخت و تروما از جمله عوامل تاثیرگذار در فعالیت تخمدان هاست که باید با اصلاح شیوه و سبک زندگی، بررسی بیماری های زمینه‌ای به وسیله مشاوره با متخصص زنان از بروز این مشکلات پیشگیری و یا در صورت اتفاق، آن ها را درمان نمود.
استعمال دخانیات
خانم های سیگاری احتمال باروری خود را دستخوش تغییر قرار می دهند. خطرات مصرف دخانیات با افزایش سن نیز بیشتر می شود. خانم های سیگاری به خصوص در سنین بالاتر از ۳۰ سال، با هر سیگاری که می کشند احتمال بارداری خود را کم و کم تر می کنند. سیگار کشیدن علاوه بر کاهش قدرت باروری در زنان و نیز در مردان، بر بارداری نیز تأثیر منفی دارد. بر اساس مطالعات بین تعداد سیگار مصرفی و نازائی رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین حشیش باعث مهار هورمون های تولید مثل می شود و تولید مثل را هم در خانم ها و هم در آقایان کاهش می دهد. بر اساس برخی تحقیقات، کافئین، یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده قهوه و چای نیز تاثیر نامطلوبی روی باروری دارد و مصرف زیاد آن بارداری را به تاخیر می اندازد.
آلودگی های محیطی و صنعتی
احتمال ابتلا دستگاه تناسلی به عفونت های تناسلی و احتمال صدمه خوردن تخمدان ها و ولوله های رحمی در خانم هایی که در محیط شغلی با مواد سمی سروکار دارند ، بیشتر است. همچنین یکی از مواردی که می تواند تاثیر به سزایی بر ناباروری مردان داشته باشد، آلودگی محیطی، صنعتی و آلودگی هواست که موجب کاهش میزان اسپرم و ضعف آنها در باروری می شود.
منبع:
های ماما
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼